Εντός και εκτός των τειχών της πόλης…
Πάνω από 20 χρόνια έχουν περάσει από την 1η φορά που απασχόλησε το θέμα της σχέσης των γονιών με τα παιδιά τους, τον αθλητισμό, τους προπονητές και τους συλλόγους, εφόσον ανήκουν αυτά σε ακαδημία κάποια ομάδας. Αυτό που προσπαθούσα να αφουγκραστώ είναι η γνώμη των ειδικών, ώστε να μεταφέρω τα σωστά μηνύματα προς τους γονείς, αλλά και τα παιδιά… Πέρασαν τα χρόνια και οι συνθήκες δεν έχουν αλλάξει πολύ. Με τα τμήματα υποδομής και τις ακαδημίες ασχολούμαι πολλά χρόνια και με εμπειρία από μεγάλους συλλόγους της χώρας.
Στο συμπέρασμα που κατέληξα είναι το εξής: «Οι γονείς είναι για το… σπίτι, και οι προπονητές για το γήπεδο». «Έκαστος στο είδος του και ο Λουμίδης στους καφέδες», όπως λέει και το σλόγκαν γνωστής διαφήμισης! Στο γήπεδο ξέρουν οι ειδικοί, αυτοί που έχουν «φάει» χρόνια στα… θρανία για να μάθουν αυτό που κάνουν. Και πιστέψτε με, κάτι ξέρουν παραπάνω απ’ όλους μας. Με τους προπονητές να έχουν και παιδαγωγική προσέγγιση στα όσα μαθαίνουν στους νεαρούς αθλητές.
Σ’ αυτή εδώ τη στήλη θα μεταφέρω τη γνώμη ειδικών, έτσι όπως τη βρήκα σε σχετικά δημοσιεύματα. Θέλω να διαβάσετε με προσοχή. Μετά θα ακολουθήσουν και άλλα ενδιαφέροντα πράγματα και για το θέμα που θίγουμε, αλλά και για άλλα ζητήματα.
Ας δούμε πρώτα το θέμα που έγραψε στην «Καθημερινή» η Λίνα Γιάνναρου, φιλοξενώντας και δηλώσεις του αθλητικού ψυχολόγου Γιάννη Ζαρώτη:
Τοξικές κερκίδες με φανατισμένους γονείς
Όταν ο γιος του, στα 9 τότε, άρχισε να του ζητάει επιμόνως να ξεκινήσει ποδόσφαιρο, ο Πάνος, γνωρίζοντας ως φίλαθλος το κλίμα που επικρατεί στα γήπεδα, εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων, αποφάσισε να γυρίσει ένα προς ένα τα σωματεία της Αθήνας παρακολουθώντας προπονήσεις. Κατέληξε σε εκείνο που είδε ότι ο προπονητής είχε μια πιο παιδαγωγική προσέγγιση. «Δεν φώναζε, δεν ματαίωνε τα παιδιά, δεν τα χαρακτήριζε. Είχα δει πολλούς άλλους να ουρλιάζουν στα παιδιά, να τα κοροϊδεύουν – "να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρός", το "στειλες στον γάμο του Καραγκιόζη" – και τέτοια». Δεν ήθελε κάτι τέτοιο για το παιδί του. Ο σκοπός ήταν να περάσει καλά, να γυμναστεί, να κοινωνικοποιηθεί.
Γρήγορα, βέβαια, διαπίστωσε ότι δεν ήταν σε θέση να ελέγξει όλες τις παραμέτρους. Στα ματς, ακόμη και στις προπονήσεις, οι φωνές, οι βρισιές, οι αποδοκιμασίες προέρχονταν από τους γονείς στις κερκίδες. «Έχω δει να βρίζουν τον τερματοφύλακα του αντιπάλου, ένα μικρό παιδάκι, να βρίζονται με άλλους γονείς – "τι ξέρεις, μωρή εσύ, από ποδόσφαιρο", φώναζε ένας σε μια μαμά που ζητούσε φάουλ–, να βρίζουν τον διαιτητή, να βρίζουν το παιδί τους. Όλα τα έχω δει».
Έχει πιάσει και τον εαυτό του να ξεφεύγει. «Προφανώς δεν έβρισα, αλλά άρχισα να φωνάζω στο παιδί "διεκδίκησε!", "πιο δυνατά!", τέτοια πράγματα. Ήρθε ο προπονητής και μου είπε: "Θα σας παρακαλέσω να σταματήσετε, δημιουργείτε στο παιδί μια επιπρόσθετη δυσκολία". Φυσικά σταμάτησα, αμέσως κατάλαβα πόσο λάθος ήταν αυτό που έκανα. Είναι απίστευτο το πόσο εύκολα μπορείς να ξεφύγεις. Ταυτιζόμαστε με τα παιδιά μας σε υπερθετικό βαθμό».
Ο αθλητικός ψυχολόγος Γιάννης Ζαρώτης είναι εξοικειωμένος με την εικόνα των φανατισμένων γονιών των κερκίδων. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με αθλητικά σωματεία πραγματοποιώντας σεμινάρια για προπονητές, αλλά και για γονείς, τον ρόλο τους, την υπερεμπλοκή τους στις δραστηριότητες των παιδιών τους, θέματα συμπεριφορών, την επίδρασή τους στην ψυχολογική κατάσταση των αθλητών κά.
«Τα σεμινάρια στους αθλητές έπονται. Δύσκολα θα διαχειριστούμε τον έφηβο συναισθηματικά εάν δεν ρυθμίσουμε το περιβάλλον του. Πολλοί γονείς, μολονότι στην αρχή ξεκινούν με στόχο το παιδί τους να αθληθεί, να εμπλακεί σε μια φυσική δραστηριότητα, σταδιακά ταυτίζονται με το αντικείμενο, γίνονται οπαδοί του παιδιού τους», σημειώνει στην «Καθημερινή». Οι γνωστοί προπονητές εξέδρας των γηπέδων, μόνο που οι οδηγίες απευθύνονται στα ίδια τα παιδιά τους. Έχοντας συχνά ελάχιστη εμπλοκή με το άθλημα, αποκτούν αυτοπεποίθηση ειδήμονα. Αφού βλέπω, ξέρω.
«Γι’ αυτό και στα 12-13, το 70% των παιδιών εγκαταλείπει τον αθλητισμό αφού πλέον σταματάει να διασκεδάζει λόγω της εμπλοκής των γονιών. Εμπλέκονται τόσο πολύ, ώστε ασκείται αφόρητη πίεση και στο σπίτι. Πολύ συχνά μου εξομολογούνται παιδιά ότι μπορεί οι γονείς τους να τους λένε ότι δεν τους νοιάζει η νίκη ή η ήττα, αλλά αν δεν κερδίσουν, τις επόμενες ημέρες δεν μιλάει κανείς στο σπίτι. Το πρώτο πράγμα που εντυπώνεται σε ένα παιδί είναι η έκφραση του προσώπου του γονιού του. Εκεί θα δει τη στενοχώρια ή την απογοήτευση. Έχω χειριστεί περιστατικά με υπερεμπλεκόμενους γονείς, στα οποία η πορεία του παιδιού δημιουργεί τέτοια ένταση που το αποτέλεσμα στον αγώνα καθορίζει το πώς θα περάσει η οικογένεια τις επόμενες ημέρες, πώς θα είναι μεταξύ τους. Έτσι, κάποια στιγμή το παιδί βγαίνει από το περιβάλλον του αθλητισμού και ησυχάζει όλη η οικογένεια».
«Οι γονείς κοουτσάρουν από την κερκίδα», επιβεβαιώνει και προπονητής παιδικών τμημάτων μπάσκετ, που επιθυμεί να μη μιλήσει επωνύμως. «Τα παιδιά παίζουν και αντί τον προπονητή τους κοιτάνε την κερκίδα, για να καταλάβουν εάν έκαναν κάτι καλά ή όχι. Πολλοί σύλλογοι παρατηρούν αυτές τις συμπεριφορές, αλλά επειδή εισπράττουν τις αφήνουν να εκδηλώνονται. Στην Ελλάδα, οι ομάδες δεν έχουν ψυχολόγους, διατροφολόγους, μια δομή που να εξασφαλίζει τη σωστή λειτουργία τους. Πολλά σωματεία, άλλωστε, διοικούνται από γονείς, οι οποίοι συχνά παρεμβαίνουν και στον προπονητή, πχ ζητώντας να βάλουν το παιδί τους να παίζει περισσότερο. Εκεί είναι στο χέρι του προπονητή να φύγει ή να μείνει». Ο ίδιος έχει ζήσει απίστευτα περιστατικά, με γονείς να τσακώνονται στις κερκίδες, να κράζουν τους διαιτητές, τους αντίπαλους προπονητές. «Να φωνάζουν στα παιδιά τους να πάνε δυνατά πάνω σε αντίπαλο ή να μη δώσουν το χέρι στον αντίπαλο. Έχω δει μετά από αγώνες παιδιά να τα κατσαδιάζουν οι γονείς τους έξω από το γήπεδο επειδή δεν έπαιξαν καλά».
Οι αιτίες
«Πολύ συχνά μου εξομολογούνται παιδιά ότι μπορεί οι γονείς τους να τους λένε ότι δεν τους νοιάζει η νίκη ή η ήττα, αλλά αν δεν κερδίσουν, τις επόμενες ημέρες δεν μιλάει κανείς στο σπίτι».
Τι πυροδοτεί αυτές τις συμπεριφορές; Σύμφωνα με τον κ. Ζαρώτη, πολλοί γονείς ήθελαν οι ίδιοι να πετύχουν στον αθλητισμό, δεν τα κατάφεραν και θέλουν να δουν το παιδί τους να πετυχαίνει. «Βλέπουν το παιδί ως προέκτασή τους, όταν επιτυγχάνει αυτό είναι σαν να επιτυγχάνουν εκείνοι. Ζουν αναζητώντας ικανοποίηση μέσα από το άθλημα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, βλέπουμε και γονείς που διαχειρίζονται το παιδί σαν ένας μάνατζερ, σε σημείο που αναζητούν τι θα κάνει στο μέλλον στο άθλημα». Όπως λέει, η μοριοδότηση για τις Πανελλήνιες είναι ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα των γονιών.
«Ο στόχος τους είναι να πάρει τα μόρια και να σταματήσει. Είναι πολύ σύνηθες να έχουμε πάντρεμα του ανταγωνισμού των Πανελληνίων με τον ανταγωνισμό του αθλήματος». Η τέλεια καταιγίδα. Ως επιστέγασμα έρχεται και η πίεση από τους προπονητές. «Δυστυχώς, βλέπουμε πολλούς προπονητές, όχι μόνο ποδοσφαίρου αλλά και άλλων αθλημάτων, με συμπεριφορές που όχι μόνο δεν αρμόζουν στην ηλικία των παιδιών αλλά ούτε καν σε ανθρώπινη κατάσταση».
Μιλώντας στην «Καθημερινή», προπονητής μπάσκετ αναφέρει μια άλλη παράμετρο: «Οι προπονητές κατά βάση αμείβονται με χαμηλούς μισθούς. Συχνά χειρίζονται πέντε διαφορετικά τμήματα ή κάνουν τρεις δουλειές. Υπάρχει πίεση να πάρουν ένα παιχνίδι, γιατί αλλιώς θα φύγουν από την ομάδα». Σε κάθε περίπτωση, συχνά οι γονείς τείνουν να αποδέχονται αυτές τις συμπεριφορές από τον προπονητή χωρίς να τις αναλύουν.
Όπως λέει ο κ. Ζαρώτης, ο γονιός θα πρέπει να επιλέγει προπονητή και όχι σύλλογο, μολονότι τα δεδομένα δείχνουν ότι το βασικό κριτήριο είναι η εγγύτητα στον τόπο κατοικίας. «Το θέμα όμως είναι η εξέλιξη του παιδιού. Ψάχνουμε έναν άνθρωπο που θα αναδείξει το υγιές σκέλος της άθλησης, το ευχάριστο κομμάτι. Μην ξεχνάμε ότι ο προπονητής αποτελεί πρότυπο για τα παιδιά. Επίσης, αν ο σύλλογος κλίνει προς ένα ανταγωνιστικό προφίλ, αν προβάλλει υπέρμετρα τη νίκη και τη συμμετοχή σε πρωταθλήματα, είναι επιλογή του γονέα εάν θα συνεχίσει. Η πλειονότητα πάντως των συλλόγων τείνει προς τα εκεί».
Η σχέση με την άσκηση
Οι επιπτώσεις ποικίλλουν. Συνηθέστερα ένα τραυματικό γεγονός ή μια ήπια κακοποιητική συμπεριφορά από τον προπονητή μπορεί να οδηγήσει το παιδί να αναπτύξει αρνητική εικόνα του αθλητισμού και της άσκησης. «Ο τρόπος που θα διαπραγματευθούμε με τον αθλητισμό στην παιδική ηλικία ορίζει τη μετέπειτα σχέση του ατόμου με την άσκηση. Είναι σημαντικό να προλάβουμε τα γεγονότα, γιατί είναι δύσκολο να αναστραφεί η κατάσταση. Αν δούμε ότι δημιουργείται θέμα στην αυτοεκτίμηση του παιδιού, τότε η πρώτη κίνηση μπορεί να είναι μια κατ’ ίδίαν συνομιλία με τον προπονητή. Αν δεν αλλάξει κάτι, θα πρέπει να αναζητηθεί συνεργάσιμος προπονητής».
Τέλος, ας σημειωθεί, ότι όπως λέει και ο έμπειρος προπονητής παιδικών τμημάτων, σε μικρό ποσοστό τα παιδιά που διακρίνονται σε μικρή ηλικία γίνονται τελικά αθλητές υψηλού επιπέδου: «Πολλοί αφοσιώνονται στα μαθήματα ή δεν αντέχουν την πίεση. Αντίστοιχα, κάλλιστα ένα παιδί που στα 14 δεν είναι ιδιαίτερα καλός, να εξελιχθεί σε τεράστιο αθλητή».
Περιστατικά βίας καταγράφονται και στα σχολικά πρωταθλήματα
Οι υπερεμπλεκόμενοι γονείς, η αφόρητη πίεση στα παιδικά γήπεδα, ο ανταγωνισμός, οι φωνές, η ένταση. Εχουν άραγε όλα αυτά μερίδιο ευθύνης και για τα φαινόμενα βίας που ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια την κοινωνία; «Οποιαδήποτε μορφή βίας σε παιδική ηλικία και πρώιμη εφηβεία θα εμφανιστεί μοιραία στο μέλλον», τονίζει ο αθλητικός ψυχολόγος Γιάννης Ζαρώτης. «Τα παιδιά που αναπτύσσουν βίαιες συμπεριφορές έχουν υποστεί βία. Εχουν μάθει να λειτουργούν με τη βία. Η βία αναπαράγεται ως καθημερινή συμπεριφορά».
Δεν είναι τυχαίο ότι περιστατικά βίας καταγράφονται πλέον και στα σχολικά πρωταθλήματα. Τον περασμένο Φεβρουάριο, χαρακτηριστικά, σε αγώνα ποδοσφαίρου ανάμεσα σε μαθητές στην Πυλαία Θεσσαλονίκης εισέβαλαν άγνωστοι στο γήπεδο και με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά τους επιτέθηκαν σε μαθητές που παρακολουθούσαν τον αγώνα. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στο ίδιο γήπεδο, 16χρονος είχε απειλήσει με μαχαίρι καθηγητή και τον είχε χτυπήσει σε αγώνα ποδοσφαίρου για το σχολικό πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης.
Τα φαινόμενα είχαν εμφανιστεί στην Αγγλία ήδη πριν από μία δεκαετία. Το 2016, μόνο κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου με παιδικούς και εφηβικούς αγώνες στην κομητεία του Σάρεϊ, ένας γονιός είχε απειλήσει να μαχαιρώσει διαιτητή, άλλος κουτούλησε εθελοντή βοηθό διαιτητή και κάποιοι νεαροί ποδοσφαιριστές, με την ενθάρρυνση των προπονητών τους, απείλησαν να καταστρέψουν τα αποδυτήρια ενός γηπέδου. Η βία από γονείς και φίλους σε παιδικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου στην Αγγλία έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ώστε κάποιος μπορεί σύντομα να σκοτωθεί, προειδοποιούσαν οι διοργανωτές.
«Η βία βαίνει αυξανόμενη τα τελευταία πέντε χρόνια», σχολιάζει ο κ. Ζαρώτης. «Δυστυχώς, η πρόβλεψη για το τι θα ακολουθήσει δεν είναι πολύ θετική. Τα πράγματα θα γίνουν αρκετά χειρότερα. Το φαινόμενο είναι πολυσύνθετο, με οικονομικές και κοινωνικές παραμέτρους, ακόμη και τον ρόλο των video games, ωστόσο στο εξωτερικό –όπως στην Αγγλία– εξελίσσεται πολύ αρνητικά, με δολοφονίες από συμμορίες παιδιών 16-17 ετών. Η τάση θα φθάσει και στην Ελλάδα. Ήδη έρχονται στο γραφείο μου γονείς με παιδιά που έχουν εμπλακεί σε βίαια περιστατικά ζητώντας βοήθεια. Σε πολλές περιπτώσεις ζητούν ένα χαρτί που να λέει ότι δυσκολεύονται με την κοινωνική τους συμπεριφορά. “Οτιδήποτε για να τελειώσει το σχολείο”».
Σε διαδικτυακή ημερίδα με θέμα την αντιμετώπιση της βίας στον παιδικό αθλητισμό του Κέντρου Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας, η υπεύθυνη προγραμμάτων Παιδικής Προστασίας του Γραφείου της UNICEF στην Ελλάδα είχε μιλήσει για τη σημαντική ευθύνη που έχουν οι αθλητικοί οργανισμοί όσον αφορά την υιοθέτηση διαδικασιών προστασίας παιδιών, αναφέροντας ενδεικτικά ότι θα πρέπει να υπάρχουν κριτήρια πρόσληψης προπονητών και προπονητριών, να υιοθετούνται κώδικες δεοντολογίας που να δεσμεύουν το προσωπικό των συλλόγων, να υπάρχει εκπαίδευση του προσωπικού κά.
Οδηγίες για τους γονείς με βάση τα όσα αναφέρει και η FIFA
Διαβάστε αναλυτικά:
Παίζουμε για να μάθουμε όχι μόνο για τη νίκη
Η καθοδήγηση της FIFA είναι σαφής. Το παιδικό ποδόσφαιρο δεν είναι ποδόσφαιρο για ενήλικες. Κάθε παιχνίδι είναι ένα φιλικό. Έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τα μικρά παιδιά να μάθουν το παιχνίδι, να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, την εμπιστοσύνη τους και την αυτοεκτίμησή τους. Το παιδικό ποδόσφαιρο δεν είναι για βραχυπρόθεσμες νίκες, είναι για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των μικρών ποδοσφαιριστών. Θα υπάρξει αρκετός χρόνος αργότερα για τις ομάδες να επικεντρωθούν στην νίκη, γι' αυτό παρακαλούμε να χαλαρώσετε, καθίστε πίσω και «αφήστε το παιχνίδι να είναι ο δάσκαλος».
Γιατί έχουμε προκριματική φάση
Τα παιδιά αγαπούν τον ανταγωνισμό. Αν αγωνίζονται οι ομάδες «Α» και οι ομάδες «Β» στην πραγματικότητα επιβραδύνει την ανάπτυξή τους. Έχει ως αποτέλεσμα οι αγώνες να πολύ μονόπλευροι και μη ανταγωνιστικοί. Αν τελειώσει ο αγώνας με 8-0, οι παίκτες της ομάδας «Α» δεν βελτιώθηκαν και απλά έκαναν περίπατο. Οι παίκτες της ομάδας «Β» βελτιώθηκαν ακόμα λιγότερο. Με την προκριματική φάση έχουμε πιο ανταγωνιστικό τουρνουά και έτσι πολύ περισσότερες προκλήσεις, με περισσότερες ευκαιρίες για να μάθουν και να βελτιωθούν. Όλοι οι παίκτες γίνονται καλύτεροι παίκτες και οι καλοί παίκτες γίνονται ακόμα καλύτεροι.
Γιατί όλοι οι παίκτες πρέπει να παίζουν σε όλες τις θέσεις
Οι γονείς συχνά λένε ότι το παιδί τους είναι ένας «μέσος» ή «επιθετικός». Η FIFA λέει ότι το να παίζεις σε μία μόνο θέση επιβραδύνει την ανάπτυξή τους. Γιατί; Διότι, για να γίνει το παιδί ολοκληρωμένος ποδοσφαιριστής, θα πρέπει να δεί και να κατανοήσει το παιχνίδι από κάθε οπτική γωνία. Όταν παίζεις ως τερματοφύλακας ή αμυντικός σε βοηθά να γίνεις καλύτερος επιθετικός και το αντίθετο.
Γιατί δεν πρέπει να δίνεις οδηγίες κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού
Τα παιδιά είναι εδώ για να μάθουν. Και μαθαίνουν κάνοντας λάθη. Όσο περισσότερα λάθη κάνουν, τόσο περισσότερο μαθαίνουν. Η FIFA το ονομάζει αυτό η «χρυσή ηλικία της μάθησης». Έτσι, για την επιτάχυνση της ανάπτυξης τους, πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να κάνουν τις δικές τους αποφάσεις και να κάνουν εκατοντάδες λάθη, τόσο περισσότερο τόσο το καλύτερο. Είναι δελεαστικό να φωνάξετε και να δώσετε οδηγίες, λέγοντάς τους που να μαρκάρει, και πότε να σουτάρει. Φαίνεται ότι τα «βοηθάτε», αλλά στην πραγματικότητα δεν βοηθάτε. Εάν οι ενήλικοι συνεχίζουν να λένε στα παιδιά τι να κάνουν, τα παιδιά θα σταματήσουν παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις, θα σταματήσουν να κάνουν λάθη και έτσι να θα σταματήσει η μάθηση και η βελτίωση. Σίγουρα δεν θα πηγαίνετε στην τάξη του παιδιού σας και να φωνάξετε τις απαντήσεις ενώ μαθαίνετε μαθηματικά. Επομένως, σας παρακαλούμε να μην σταθείτε δίπλα στο γήπεδο φωνάζοντας και δίνοντας οδηγίες, ενώ μαθαίνουμε ποδόσφαιρο. Οι προπονητές θα πρέπει να δώσουν συμβουλές σχετικά με την τακτική στο ελάχιστο και ακόμα καλύτερα οι συμβουλές να δίνονται πριν και μετά τον αγώνα και στο ημίχρονο. Με λίγα λόγια, μην φωνάζετε, απλά αφήστε τα παιδιά να παίζουν.
Γιατί ο δυνατότερος ήχος πρέπει να είναι ο ήχος των παιδιών
Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα σε ένα ήρεμο περιβάλλον. Τα μικρά παιδιά διαπιστώνουν ότι ένα «τείχος του θορύβου» από την «κερκίδα» μπορεί να τους αποσπά την προσοχή, να δημιουργεί σύγχυση, να είναι απωθητικό ή ακόμη και τον αισθάνονται εκφοβισμό. Τα βογκητά της γονικής απογοήτευσης που ακολουθούν μια κακή πάσα, ένα λάθος ή ένα χαμένο σουτ μπορεί να ωθήσει τα παιδιά μακριά από το να προσπαθούν νέες δεξιότητες υπό τον φόβο της αποτυχίας και των αποδοκιμασία των ενηλικών. Η FIFA λέει ότι «πίεση από την κερκίδα πρέπει να σταματήσει». Το RESPECT CUP επιδοκιμάζει την σιωπηλή στάση των γονέων και της κερκίδας. Ο κανόνας είναι απλός. Ο ήχος της κερκίδας θα πρέπει να είναι χαμηλότερος από τον ήχο των παιδιών στο γήπεδο.
Ο προπονητής είναι αυτός που ξέρει καλύτερα
Αυτά από τους ειδικούς. Και να ξέρετε ότι οι προπονητές γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους πότε ένας παίκτης τους, ειδικά νεαρός, είναι έτοιμος να αγωνιστεί και να προσφέρει αυτά που μπορεί. Αυτοί είναι που ζουν τους παίκτες τους κάθε ημέρα, και γνωρίζουν την κατάστασή τους όχι μόνο σε αθλητικό επίπεδο. Πιστέψτε με, είναι πολύ σημαντικό ένας νεαρός να αγωνιστεί όταν πραγματικά είναι έτοιμος από όλες τις πλευρές.
Επίσης, όταν ένας παίκτης είναι μέλος μιας ομάδας που απαρτίζεται πάνω από 25 άτομα, ακόμα και όταν απλά συμμετέχει σε μια αποστολή του δίνει… πολλά, θα έλεγα ακόμα και η συναναστροφή του με προπονητές-παιδαγωγούς και με πιο έμπειρους παίκτες. Δεν θα σταθώ μόνο στο τι αποκομίζει με την επαφή που έχει με τον αθλητισμό κάθε μέρα μέσω της προπόνησης.
Διαβάστε τι έγραψε ο Argirios Pagartanis (δημοσιογράφος) στο Facebook μετά τον θάνατο του Νίκου Σαργκάνη και θα καταλάβετε πολλά:
«Όλοι έχουν να θυμηθούν κάποια από τις μεγαλειώδεις εμφανίσεις του Νίκου Σαργκάνη. Έκανε τόσες πολλές, άλλωστε. Αυτό, όμως, που προσωπικά μου έμεινε χαραγμένο στη μνήμη πολύ έντονα είναι ένα περιστατικό-λεπτομέρεια, ασήμαντο μπροστά στη μεγάλη του καριέρα, το οποίο όμως δείχνει ξεκάθαρα πόσο ΜΕΓΑΛΟΣ ήταν.
Μεσημέρι Κυριακής 1991 στον "ΦΙΛΑΘΛΟ", Δεκέμβριος ήταν, από νωρίς εμείς οι μπασκετικοί για να οργανωθούμε για το κυνήγι αποτελεσμάτων και φύλλων αγώνα (Β' και Γ' Εθνική, χαμός) και ξαφνικά βγαίνει από το γραφείο ο Βαγγέλης ο Μπαρλάς ο διευθυντής και με βλέπει μπροστά του. "Άσε ό,τι κάνεις, φεύγεις τώρα για Βύρωνα, πας να γράψεις Αθηναϊκός-Πιερικός" (νομίζω αυτό ήταν, ή με τη Δόξα Δράμας, έχουν περάσει 35 χρόνια και δεν θυμάμαι ακριβώς)! Α' Εθνικής παιχνίδι! Είχε αρρωστήσει αιφνιδίως ο συντάκτης που είχε οριστεί να πάει, τα άλλα παιδιά κατευθύνονταν ήδη στα γήπεδα που γνώριζαν ότι θα πάνε, δεν... περίσσευε κανείς, ούτε υπήρχαν κινητά να συνεννοηθούν να πάει κάποιος άλλος.
Προτιμήθηκε η... έσχατη λύση, ένας μπασκετικός να γράψει ποδοσφαιρικό ματς. Πρόλαβαν να μου κάνουν καζούρα, "κοίταξε μην γράψεις βήματα και μπλοκ άουτ και τέτοια", με νουθέτησαν κιόλας να ρωτήσω τους έμπειρους συναδέλφους από άλλες εφημερίδες για το τι να κάνω, πώς να γράφω τις ευκαιρίες, τα γκολ κτλ. Τέλος πάντων.
Εφοδιασμένος με την κάρτα της ΓΓΑ μπήκα στο γήπεδο του Βύρωνα "αέρα", που λένε. Κι επειδή δεν ήξερα τα κατατόπια, βρέθηκα στα... αποδυτήρια, λίγο πριν αρχίσει το παιχνίδι. Κάτι που δεν ήταν συνηθισμένο, ούτε τότε, ούτε τώρα. Η πόρτα των αποδυτηρίων άνοιξε, βγήκαν τα παιδιά του Αθηναϊκού και από τους τελευταίους ο Σαργκάνης. Στα 38 του χρόνια τότε, σεβάσμιος, αλλά... αναπληρωματικός. Βασικός θα έπαιζε ο Γιώργος ο Δάφκος σε εκείνο το ματς.
Ξαφνικά ένας ηλικιωμένος συνάδελφος (που έκανε και τηλεοπτική καριέρα), ο οποίος βρισκόταν κοντά, κι είχε πιάσει ψιλή κουβέντα με τον Σπύρο τον Καλογιάννη, τον εμβληματικό πρόεδρο του Αθηναϊκού τότε, τον αφήνει σύξυλο και πλησιάζει τον Σαργκάνη για να του πιάσει κουβέντα. Μια τυπική χειραψία ο Σαργκάνης και βλέμμα ίσια μπροστά, λίγο πριν βγει να πάρει τη θέση του στον πάγκο.
Επέμενε ο συνάδελφος. Και μία ερώτηση, κι άλλη ερώτηση, δεν πτοήθηκε από τη σιωπή. Κάποια στιγμή του λέει ο Σαργκάνης "σε παρακαλώ, να τα πούμε μετά; Έχουμε παιχνίδι μπροστά μας". "Μα, αφού δεν παίζεις", του απαντά ο συνάδελφος. "Λάθος κάνεις, ΠΑΙΖΩ ΚΙ ΑΣ ΕΙΜΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟ", του είπε ο Σαργκάνης και έφυγε.
Έμεινα μάρμαρο προσπαθώντας να συνειδητοποιήσω τι άκουσα. Μιλάμε για έναν άνθρωπο που τότε είχε ζήσει τα πάντα. Τα πάντα, όμως. Κι ήταν αναπληρωματικός σε ένα τυπικό ματς Α' Εθνικής (όχι κάποιο ντέρμπι, δηλαδή) κι αυτοσυγκεντρωνόταν λες κι έπαιζε τελικό.
Πέρα από τα αναμφισβήτητα προσόντα του, πέρα από τα αντανακλαστικά του, την ηγετική του φυσιογνωμία, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά ήταν και ο απόλυτος ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΣΜΟΣ του. Κάτι που συναντούσες πολύ δύσκολα εκείνες τις εποχές, ακόμα και σ' αυτό το επίπεδο. Καλό κατευόδιο, Νίκο Σαργκάνη. Σφράγισες μια ολόκληρη εποχή. Θερμά συλλυπητήρια και κουράγιο στους δικούς του».
Γράφω ξανά τα λόγια το του μεγάλου Σαργκάνη: «Λάθος κάνεις, ΠΑΙΖΩ ΚΙ ΑΣ ΕΙΜΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟ»,
Θα αναφέρω και όσα είπε ο Θανάσης Σαλταπίδας, που παίζει ποδόσφαιρο πάνω από 24 χρόνια, στη συνέντευξή του στο «Πολίτη» για τον αθλητισμό και τα νέα παιδιά: «Μόνο θετικό αντίκτυπο έχει η ενασχόληση με τον αθλητισμό. Εμένα μου άλλαξε τον τρόπο συμπεριφοράς και σκέψης. Μέσω του ποδοσφαίρου και του αθλητισμού έγινα πιο ήρεμος, πιο πειθαρχημένος, ξεκίνησα να ακούω. Από το να έχω πειθαρχία, κατάλαβα πόσο σημαντικός είναι ο αθλητισμός. Έγινα καλύτερος στη ζωή μου, στη δουλειά μου, στην οικογένειά μου, σε όλα, όπως είπα, άλλαξε και ο τρόπος σκέψης μου. Άλλαξα πολύ στην πορεία, ως παιδί ήμουν για παράδειγμα πολύ νευρικός, ηρέμησα ως άνθρωπος με το ποδόσφαιρο. Μην ξεχνάμε ότι το ποδόσφαιρο έχει και παιδαγωγικό χαρακτήρα στα παιδιά. Στις μικρές ηλικίες το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός πρέπει να προσφέρουν χαρά στα παιδιά, τα οποία πρέπει να χαίρονται και να ευχαριστιόνται απ’ αυτή την ενασχόλησή τους. Να νιώθουν όπως αισθάνομαι εγώ τώρα, όπως αισθανόμουν μικρός, δηλαδή να σε τραβάει το γήπεδο, επειδή σου αρέσει αυτό».
ΥΓ. 1: Όπως έμαθα, υπήρξαν γονείς που έκαναν… παράπονα σε ανθρώπους συλλόγου, επειδή οι τελευταίοι αναφέρουν ότι μέσω της δουλειάς που γίνεται στις ακαδημίες, προσπαθούν και για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Έκαναν παράπονα κάποιοι ότι με όσα γράφονται, είναι σαν να παραμελείται η δουλειά της οικογένειας. Αντιθέτως θα πω εγώ. Τα βασικά πράγματα για τη ζώη του ένα παιδί τα μαθαίνει από την οικογένειά του, απ’ τους γονείς. Όπως είχα γράψει για παράδειγμα: «Μην κοιτάς τα παιδιά με την παραβατική συμπεριφορά, αλλά τους γονείς τους». Παράλληλα, «δουλειά» σ’ αυτό το θέμα γίνεται και στο σχολείο, γίνεται και στους συλλόγους με τους προπονητές και όχι μόνο. Εκεί όπου παίζει… μπάλα και ο όρος «διαπαιδαγώγησή» και έτσι συμπληρώνεται η-βασική-δουλειά που γίνεται στο σπίτι. Μη μπερδεύεστε κάποιοι…
ΥΓ. 2: Θα σταθώ και στα παρακάτω λόγια του Θανάση Σαλταπίδα στη συνέντευξη του στο «Πολίτη»: «Βασικό κομμάτι είναι να υπάρχουν γήπεδα, εγκαταστάσεις σύγχρονες, όχι μόνο για τους συλλόγους, αλλά και για τους πολίτες. Σκέψου πόσο σημαντικό θα είναι να υπάρχει κάπου ένα πρότυπο αθλητικό κέντρο, που θα παρέχει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες. Αυτό θα πρέπει να είναι βασικό μέλημα και όσων ασχολούνται με τα κοινά. Εάν μου μιλάς ειδικότερα για το ποδόσφαιρο και για την Ερμιονίδα, είμαι υπέρ της ενότητας και της συνεργασίας συλλόγων και γενικά όλων των δυνάμεων, ώστε να δημιουργηθεί κάτι ισχυρό».
Και τα αναφέρω διότι, όπως και άλλα Μέσα, αναφέρουν, πλέον, ότι είναι πολλά τα γήπεδα στον νομό που χρίζουν βελτίωσης και συντήρησης, αλλά τα έργα έχουν μείνει… πίσω. Άραγε, το γήπεδο στο Πόρτο Χέλι, που… καλλωπίστηκε, ποιος το χρησιμοποιεί;
ΥΓ. 3: Επίθεση σε παίκτες συνέβη σε αγώνα του νομού μας από κάποιον που μπήκε στον αγωνιστικό χώρο με τη λήξη του ματς, όπως διάβασα σε σχετικά ρεπορτάζ. Γενικά, υπάρχει μια… τάση φίλαθλοι, θα πω ακόμα και παράγοντες ομάδων, που δεν είναι δηλωμένοι σ' αυτό που λέμε «Φύλλο Αγώνα», να… μπουκάρουν με τη λήξη των παιχνιδιών στους αγωνιστικούς χώρους. Γνωρίζετε ότι αυτό δεν επιτρέπετε; Γνωρίζετε το γιατί κάποιος γράφετε σε σχετικά έγγραφα από τους αξιωματούχους του αγώνα, ώστε να είναι μέσα στο γήπεδο;
Ακόμα και εάν θεωρείτε ότι η ομάδα μας αδικήθηκε, ο κάθε σύλλογος έχει τους κατάλληλους ανθρώπους για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους, ακόμα και με επίσημο τρόπο. Ο κάθε φίλαθλος που… μπουκάρει μέσα, μόνο κακό μπορεί να κάνει και μετά την ολοκλήρωση του παιχνιδιού. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με την υποστήριξη στην αγαπημένη ομάδα του καθενός.
ΥΓ. 4: Η αποχώρηση του Σέρβου συζητιόταν καιρό, καθώς έπρεπε να βρεθεί κάποιος που μπορεί να σώσει το… καράβι. Έγινε πράξη και ήρθε ο Γιάννης από το γειτονικό λιμάνι. Νωρίτερα, όπως έμαθα, είχε γίνει αλλού κρούση, αλλά δεν… ευθύμησε αυτή η περίπτωση. Ο Θανάσης δεν ήταν θετικός σ’ αυτήν την προοπτική, θα ήταν, άλλωστε, πισωγύρισμα με το βιογραφικό που έχει «χτίσει»… Ο Θανάσης φυσικά και έρχεται στα μέρη μας, αλλά προς το παρόν, μόνο για να βλέπει φίλους.
ΥΓ. 5: Μαθαίνω ότι το «αφεντικό» έχει επαφές – και λόγω των επιχειρηματικών σχεδίων του – και με τα πιο νότια του νομού. Η «Αμερική»… συνορεύει, άλλωστε, με το «Μεξ(η)-κό». Δεν ξέρω εάν αυτές οι επαφές – μελλοντικά – επεκταθούν! Ο ίδιος ξέρει, εάν θέλει να… παίξει μπάλα και σε άλλα «γήπεδα»!
ΥΓ. 6: Μιας και μιλάμε για παιδιά, διάβασα πρόσφατα ότι:
«Για πρώτη φορά, ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Γυμνασίου Δρεπάνου ένωσε τις δυνάμεις του με τους καθηγητές, τα παιδιά, τα μέλη και τους φίλους του συλλόγου για μια αξιέπαινη δράση: το λιομάζωμα στο σχολείο.
Με κοινή προσπάθεια, κατάφεραν:
• Να μαζέψουν τις ελιές.
• Να τις μεταφέρουν στο λιοτρίβι.
• Να εξασφαλίσουν το λάδι που θα προσφερθεί στο Γηροκομείο και στο Συσσίτιο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Ναυπλίου κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων.
Μια Πράξη Αγάπης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Η πρωτοβουλία αυτή δεν είναι μόνο μια πράξη προσφοράς, αλλά και ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας και ευαισθητοποίησης για μαθητές και γονείς.
Συγχαρητήρια σε όλους για την ιδέα, την εκτέλεση και τη διάθεση να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο».
Πολλά «μπράβο», είναι από τις πράξεις που μόνο καλό μπορούν να κάνουν στα παιδιά!
ΥΓ. 7: Κάποιοι διαιτητές παρουσιάζονται, πάντως, πολύ… ευαίσθητοι στην κριτική. Παιδιά, ηρεμήστε λίγο. Δεν είστε άμοιροι… ευθυνών σ’ ένα παιχνίδι, και όταν γίνονται λάθη, φυσικά και θα αναφέρονται, από κανονικούς δημοσιογράφους.
ΥΓ. 8: Σας είχα μιλήσει για το θέμα που θα αντιμετώπιζε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την… εξέλιξη της Νέας Δημοκρατίας και το άνοιγμά του, εδώ και χρόνια, προς το κέντρο και τον προοδευτικό χώρο. Πριν από μερικές ημέρες παραιτήθηκε ο Αλέξης Πατέλης από επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού. Κάποιοι στάθηκαν στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε πριν από μήνες για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, μιλώντας για παρασκήνιο πίσω από τις σχέσεις τους.
Για τον ίδιο λόγο η Λαϊκή Δεξιά, ρίχνει «βέλη» στον Άκη Σκέρτσο. Όπως διάβασα, οι… καθαρόαιμοι της ΝΔ του χρεώνουν την απομάκρυνση του κόμματος από τις ρίζες του και το γεγονός ότι είναι αμετακίνητος υπουργός, αν και «φερτός» και «διορισμένος», όπως λένε.
Όλα αυτά, ενώ αποτελεί παρελθόν για τη ΝΔ ο Αντώνης Σαμαράς, την ίδια ώρα που η… Φωνή της Λογικής οργανώνεται στα μέρη μας και με τον Καμπόσο στη «μηχανή» της. Σας είχα γράψει για την επίσκεψη Μητσοτάκη στα μέρη μας. Αυτό που... βγάζει, πάντως, κυβερνήσεις, είναι το κέντρο!
ΥΓ. 9: Δεν είναι ότι πιο ασφαλές για όλους μας, μέλη της μαφίας, είτε είναι Τούρκοι, είτε είναι Έλληνες, είτε άλλης εθνικότητας, να λύνουν τις διαφορές τους με πυροβολισμούς… μέρα μεσημέρι, μέσα σε κόσμο που τρέχει για να καλυφθεί από τις σφαίρες, ενώ κάποιοι πέφτουν νεκροί. Σοκάρουν οι εικόνες…
ΥΓ. 10: Τα λέγαμε για το νερό, το δίκτυο ύδρευσης – βάζω και την αποχέτευση – στα μέρη μας. «Για να μην πούμε το νερό, νεράκι…», σας είχαμε γράψει, φυσικά χωρίς να παραγνωρίζουμε τις ενέργειες που έχουν γίνει. Το θέμα «καίει» και θα πρέπει οι πιέσεις απ’ όλους να είναι… ασφυκτικές.
Και ξαφνικά αυτοί που μεταφέρουν λύματα, ανακοινώνουν νέα αύξηση στα έξοδα μεταφοράς τους προς τον βιολογικό και το... βυτίο κοστίζει πλέον σχεδόν διπλή τιμή σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Αυτό θα συμβεί για συγκεκριμένες Δημοτικές κοινότητες, όπως έμαθα. Και απ’ εδώ «φωνάζουμε» για πολίτες που έχουν… βγάλει λάστιχα στους δρόμους και χύνουν τα νερά από πλυντήρια και νεροχύτες φόρα παρτίδα στα… πόδια μας! Με αυτές τις αυξήσεις, βλέπω όλοι οι δρόμοι σ' αυτές τις κοινότητες να… γεμίζουν με σαπουνάδες!!! Για να μην το προχωρήσω και άλλο…
Μιας και πιάσαμε το συγκεκριμένο θέμα, κάποια από όσα προβλέπονται στον σχεδιασμό για συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ, μόνο καλό μπορούν να κάνουν. Βέβαια, σε κάθε Δήμο υπάρχουν… διαφορές, και άλλες παραμέτρους, που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
ΥΓ. 11: Αυξάνονται οι επενδύσεις στην Αργολική Ριβιέρα! Όπως με πληροφόρησε «πουλάκι» που πετάει πάνω απ’ το Κρανίδι, μεγάλη εταιρεία ψάχνει χώρο για να μπορέσει να στήσει την… πραμάτειά της. Το αυτί μου… έπιασε ότι ασχολείται με είδη σπιτιού. Κοιτάει και ψάχνει για μεγάλο χώρο.
ΥΓ. 12: Ούτε ένα ταξίδι στη Βιέννη δεν μπορεί να διοργανώσει κάποιος και πολλοί… ανησύχησαν. Με την καλή έννοια το αναφέρω, θα πω καλύτερα ότι οι περισσότεροι αγχώθηκαν. Κάνουν καλό τα ταξίδια παιδιά, μπορεί να βρεθεί και καμιά καλή ιδέα για να εφαρμοστεί και εδώ. Έχει και εκεί, πάντως, καλό φαγητό!
