Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι οδηγούνται στην επισιτιστική ανασφάλεια που ακολουθείται από υποσιτισμό, μαζική πείνα και λιμό, ενώ 30% πάνω είναι οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σε σχέση με πέρυσι.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσε σύντομα να προκαλέσει παγκόσμια επισιτιστική κρίση που μπορεί να διαρκέσει χρόνια, προειδοποίησε ο ΟΗΕ. Προσπαθώντας να πείσει τη Μόσχα να αφήσει ξανά τις εξαγωγές από την Ουκρανία, είτε από τα λιμάνια (όπως αυτό της Οδησσού), είτε από την ξηρά.

Την ίδια ώρα που η Κομισιόν προειδοποιεί: «Προετοιμαστείτε για σοκ εφοδιασμού και προσωρινό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου»…

Πιο αναλυτικά, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είπε ότι ο πόλεμος έχει επιδεινώσει την επισιτιστική ανασφάλεια στις φτωχότερες χώρες λόγω της αύξησης των τιμών.

Ορισμένες χώρες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μακροχρόνιους λιμούς εάν οι εξαγωγές της Ουκρανίας δεν αποκατασταθούν στα προπολεμικά επίπεδα, πρόσθεσε.

Η σύγκρουση έχει διακόψει τις προμήθειες από τα λιμάνια της Ουκρανίας, που κάποτε εξήγαγαν τεράστιες ποσότητες μαγειρικού λαδιού καθώς και δημητριακά όπως καλαμπόκι και σιτάρι.

Αυτό μείωσε την παγκόσμια προσφορά και προκάλεσε την αύξηση των τιμών των εναλλακτικών. Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων είναι σχεδόν 30% υψηλότερες από την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Μιλώντας στη Νέα Υόρκη την Τετάρτη, ο κ. Γκουτέρες είπε ότι η σύγκρουση – σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας – «απειλεί να οδηγήσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους στην επισιτιστική ανασφάλεια που ακολουθείται από υποσιτισμό, μαζική πείνα και λιμό».

«Υπάρχει αρκετό φαγητό στον κόσμο μας τώρα, αν ενεργήσουμε μαζί. Αλλά αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα σήμερα, θα αντιμετωπίσουμε το φάσμα της παγκόσμιας έλλειψης τροφίμων τους επόμενους μήνες», πρόσθεσε.

Προειδοποίησε ότι η μόνη αποτελεσματική λύση για την κρίση είναι η επανένταξη της παραγωγής τροφίμων της Ουκρανίας, καθώς και των λιπασμάτων που παράγονται τόσο από τη Ρωσία όσο και από τη Λευκορωσία, πίσω στην παγκόσμια αγορά.

Ο κ. Γκουτέρες είπε επίσης ότι βρίσκεται σε «στενή επαφή» με τη Ρωσία και την Ουκρανία, καθώς και με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, σε μια προσπάθεια να αποκατασταθούν οι εξαγωγές τροφίμων σε κανονικά επίπεδα.

«Οι περίπλοκες συνέπειες για την ασφάλεια, τις οικονομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις απαιτούν καλή θέληση από όλες τις πλευρές», είπε.

Τα σχόλιά του έγιναν την ίδια ημέρα που η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων για έργα αντιμετώπισης της επισιτιστικής ανασφάλειας.

Ρωσία και Ουκρανία παράγουν το 30% της παγκόσμιας προσφοράς σιταριού

Η Ρωσία και η Ουκρανία παράγουν το 30% της παγκόσμιας προσφοράς σιταριού και – πριν από τον πόλεμο – η Ουκρανία θεωρούνταν το καλάθι ψωμιού στον κόσμο, εξάγοντας 4,5 εκατομμύρια τόνους γεωργικής παραγωγής το μήνα μέσω των λιμανιών της.

Αλλά από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της τον Φεβρουάριο, οι εξαγωγές έχουν καταρρεύσει και οι τιμές έχουν εκτοξευθεί. Ανέβηκαν ακόμη περισσότερο μετά την απαγόρευση των εξαγωγών σιταριού από την Ινδία το Σάββατο.

Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι περίπου 20 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών έχουν κολλήσει επί του παρόντος στην Ουκρανία από την προηγούμενη συγκομιδή, η οποία, εάν απελευθερωθεί, θα μπορούσε να μειώσει την πίεση στις παγκόσμιες αγορές.

Ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που αντιμετώπιζαν επισιτιστική ανασφάλεια αυξανόταν ακόμη και πριν από την εισβολή, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ κατηγόρησε τη Μόσχα ότι επιδεινώνει ακόμη περισσότερο τη δύσκολη κατάσταση.

«Η Ρωσία έχει ξεκινήσει έναν πόλεμο σιτηρών, πυροδοτώντας μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση», δήλωσε ο κορυφαίος διπλωμάτης του Βερολίνου. «Το κάνει σε μια εποχή που εκατομμύρια απειλούνται ήδη από την πείνα, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική».

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είπε ότι ο κόσμος αντιμετώπισε τη «μεγαλύτερη παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας της εποχής μας», η οποία είχε επιδεινωθεί από τον πόλεμο που επέλεξε ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Κομισιόν: «Προετοιμαστείτε για σοκ εφοδιασμού και προσωρινό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις προετοιμασίες για μια «πλήρη διακοπή των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου», εξετάζοντας μέτρα έκτακτης ανάγκης, όπως ένα προσωρινό πλαφόν στις τιμές.

Αφού η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία τον Απρίλιο, η Κομισιόν, με έγγραφο πολιτικής που πρόκειται να εγκριθεί αύριο, Τετάρτη, ζητά από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προετοιμαστούν για ένα «σοκ εφοδιασμού» πλήρους κλίμακας, έγγραφο που πρόκειται να εγκριθεί αύριο.

Το φυσικό αέριο διαπραγματεύεται σε τιμές περίπου 100 €/MWh από τα μέσα Μαρτίου, δηλαδή επταπλάσιες σε σύγκριση με τις μακροχρόνιες μέσες τιμές, με περιστασιακές κορυφές στα 200 €/MWh, που οφείλονται κυρίως στην έλλειψη προμηθειών από τη Ρωσία.

Αυτό οδήγησε σε αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εφεδρική παραγωγή ενέργειας από μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου.

Και ενώ τα προηγούμενα μέτρα που υιοθετήθηκαν το φθινόπωρο ήταν διαβαθμισμένα για να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση διαρκώς υψηλών τιμών φυσικού αερίου, «ένα διαφορετικό σύνολο μέτρων μπορεί να αξίζει να εξεταστεί σε περίπτωση ξαφνικής, μεγάλης κλίμακας ή ακόμη και πλήρους, διακοπής των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου που θα οδηγήσει σε αφόρητα υψηλές τιμές φυσικού αερίου και ανεπαρκή προμήθεια φυσικού αερίου», αναφέρει το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ στο σχέδιο εγγράφου πολιτικής.

Μέγιστη ρυθμιζόμενη τιμή

Πρώτο μεταξύ των νέων μέτρων που σχεδιάζουν οι Βρυξέλλες είναι η άμεση παρέμβαση στην αγορά με «μια μέγιστη ρυθμιζόμενη τιμή για το φυσικό αέριο που παραδίδεται στους Ευρωπαίους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις (ανώτατο όριο τιμών της ΕΕ)», αναφέρει το σχέδιο που περιήλθε στην κατοχή της EURACTIV.

Παρόλο που η θέσπιση ανώτατης τιμής φυσικού αερίου θα ανακούφιζε άμεσα τους καταναλωτές και θα ματαίωνε τις πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία, είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη, ακόμη και στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Ένα σημαντικό αρνητικό αποτέλεσμα είναι ότι χάνουμε την τιμή ως σημαντική πληροφορία για τη ζήτηση φυσικού αερίου σε περιόδους κρίσης», έγραψε άγνωστος αξιωματούχος της ΕΕ στο κείμενο της πρότασης, το οποίο υποβλήθηκε εσωτερικά για αναθεώρηση μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής.

«Μια άλλη πολύ σημαντική αρνητική επίπτωση είναι ότι η ανακοίνωση ενός ανώτατου ορίου τιμών φυσικού αερίου σε περιόδους έκτακτης ανάγκης οδηγεί σε χαμηλότερη έγχυση αποθήκευσης σήμερα, κάτι που πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο», πρόσθεσε ο εν λόγω αξιωματούχος.

Οι ανησυχίες αυτές είναι ευρέως κοινές μεταξύ των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Χρειαζόμαστε καρτέλ αγοραστών»

«Το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου δεν αποτελεί λύση», δήλωσε ο Μίχαελ Μπλος, Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων.

Αντί να ρίχνουμε δισεκατομμύρια χρήματα των φορολογουμένων στη Ρωσία και άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου, «πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα χρήματα για τη μετάβαση στην ενέργεια και τη θερμότητα», όπως η ηλιακή ενέργεια στις στέγες και οι αντλίες θερμότητας, δήλωσε στη EURACTIV. «Αυτό θα μειώσει μαζικά τις τιμές».

«Χρειαζόμαστε ένα καρτέλ αγοραστών. Η τιμή του φυσικού αερίου θα πέσει αν η G7 αγοράζει φυσικό αέριο μόνο σε χαμηλή τιμή. Για αυτό χρειαζόμαστε θάρρος και δημιουργικότητα και δεν πρέπει απλώς να παραδοθούμε στις παράλογα υψηλές τιμές του φυσικού αερίου», πρόσθεσε ο Μπλος.

Οι ειδικοί έχουν επίσης προειδοποιήσει κατά του περιορισμού των τιμών, λέγοντας ότι αυτό θα εξαντλήσει τις αποθήκες και θα αποθαρρύνει τις επιχειρήσεις από το να ανεφοδιάζονται.

«Στις αγορές φυσικού αερίου, οι βραχυπρόθεσμες τιμές spot συνδέονται με τις μακροπρόθεσμες μελλοντικές τιμές μέσω των αποθηκών φυσικού αερίου», δήλωσε ο Λάιον Χιρθ, επίκουρος καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο.

«Εάν οι κυβερνήσεις ανακοινώσουν ένα μελλοντικό ανώτατο όριο τιμών, οι επιχειρήσεις δεν έχουν κανένα κίνητρο να γεμίσουν τις αποθήκες φυσικού αερίου, αλλά ακριβώς το αντίθετο: θα ήταν ξαφνικά οικονομικά ελκυστικό να αναβάλουν τις ενέσεις αποθήκευσης ή ακόμη και να εξαντλήσουν τις αποθήκες σήμερα και να πωλούν φυσικό αέριο όσο οι τιμές είναι υψηλές», δήλωσε στη EURACTIV σε γραπτό σχόλιο.

«Τα χαμηλότερα επίπεδα αποθήκευσης δεν είναι προς το ευρωπαϊκό συμφέρον», συνέχισε ο Χιρθ, υπογραμμίζοντας ότι η επείγουσα προτεραιότητα είναι να γεμίσουν οι αποθήκες πριν από τον επόμενο χειμώνα.

Αυτό μπορεί επίσης να έρχεται σε αντίθεση με τους κανονισμούς που εξετάζει επί του παρόντος η ΕΕ για την απαίτηση ελάχιστων επιπέδων αποθήκευσης φυσικού αερίου κάθε χρόνο πριν από τη χειμερινή περίοδο θέρμανσης.

«Στο βαθμό που οι απαιτήσεις αυτές αναγκάζουν τους διαχειριστές των αποθηκών να τις γεμίζουν, ανεξάρτητα από τα οικονομικά κίνητρα, οι τρέχουσες τιμές spot δεν θα καταφέρουν να μειωθούν παρά τις χαμηλές προσδοκίες για τις μελλοντικές τιμές», προειδοποίησε ο Χιρθ, ο οποίος συνέγραψε τα σχόλια μαζί με τον Ινγκμαρ Σλεχτ, επιστημονικό συνεργάτη στο Κέντρο Ενέργειας και Περιβάλλοντος ZHAW.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, euractiv.gr