Οριοθέτηση οικισμών: Τι θα ισχύσει με το καθεστώς δόμησης, τι ετοιμάζει το ΥΠΕΝΟι ρυθμίσεις που εισάγει σχετικό νομοσχέδιο ως προς τον καθορισμό ορίων, χρήσεων γης και όρων δόμησης σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, και το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο είναι ένα από τα «καυτά» θέματα που απασχολεί και Δήμους σε Αργολίδα και γειτονικές περιοχές, όπως ο Πόρος στην Τροιζηνία. 

Το θέμα απασχόλησε πρόσφατα ξανά το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ερμιονίδας, θέμα για το οποίο ο «Πολίτης Αργολίδας» σας παρουσίασε τις τελευταίες εξελίξεις, για το τι θα ισχύσει με το καθεστώς δόμησης και με πληροφορίες για το τι ετοιμάζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ενώ και στο παρελθόν είχαν παρακολουθήσει το θέμα, καθώς είναι πολύ σημαντικό.

Σχετικό θέμα φιλοξένησε, μάλιστα, ο «Ελεύθερος Τύπος» στο κυριακάτικο φύλλο (22/06) και όπως εξηγούν πηγές από το Υπουργείο, η ρύθμιση που θα έρθει, θα αποσαφηνίζει τη Ζώνη Γ’, την οποία το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε ως μη νόμιμη. Πιο συγκεκριμένα, μέσω της ρύθμισης θα γίνεται σαφές με ποιον τρόπο και σε ποιες περιπτώσεις θα μπορούν οι ιδιοκτήτες να χτίζουν. Η εφημερίδα φιλοξένησε, μάλιστα, και απαντήσεις σε 10 «καυτά» ερωτήματα, φιλοξενώντας την άποψη αγρονόμου – τοπογράφου – μηχανικού…

Όπως ανακοινώθηκε, μάλιστα, την Τρίτη 24 Ιουνίου 2025 και ώρα 12:00 στο κτήριο Συγγρού στον Πόρο, οι Δήμοι Πόρου και Ερμιονίδας, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, η Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και ο Ανάδοχος της μελέτης, διοργανώνουν ενημερωτική εκδήλωση παρουσίασης των Εναλλακτικών Σεναρίων της Μελέτης για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο των δυο συγκεκριμένων περιοχών σε Αργολίδα και Τροιζηνία…

Η συγκεκριμένη παρουσίαση έρχεται ως συνέχεια της 1ης Ενημερωτικής Εκδήλωσης, η οποία διεξήχθη στις 23 Απριλίου 2024 στο Δημαρχείο Ερμιονίδας στο Κρανίδι, η διοργάνωσή της αποτελεί συμβατική υποχρέωση του Αναδόχου που εκπονεί την μελέτη για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Δήμων Ερμιονίδας και Πόρου.

Αναλυτικά το ρεπορτάζ του «Ελεύθερου Τύπου» στο φύλλο της Κυριακής (22/06/2025):

Από μέρα σε μέρα αναμένεται να έρθει η ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που θα «ανακουφίσει» όσους ιδιοκτήτες έμειναν με δεμένα χέρια μετά τη δημοσίευση του πρόσφατου Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για τους οικισμούς με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων.

Θυμίζουμε ότι το ΠΔ καθόριζε τα κριτήρια, τη μεθοδολογία και τη διαδικασία που οφείλουν να ακολουθήσουν οι μελετητές που εκπονούν τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια για τους συγκεκριμένους οικισμούς που δημιουργήθηκαν προ του 1923 ή μεταξύ του 1923 και του 1983.

Όπως εξηγούν πηγές από το υπουργείο στον «ΕΤ» της Κυριακής (22/06), η ρύθμιση που θα έρθει, θα αποσαφηνίζει τη Ζώνη Γ’, την οποία το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε ως μη νόμιμη. Πιο συγκεκριμένα, μέσω της ρύθμισης θα γίνεται σαφές με ποιον τρόπο και σε ποιες περιπτώσεις θα μπορούν οι ιδιοκτήτες να χτίζουν.

Συνεννόηση με το ΣτΕ

Σύμφωνα με τα όσα επισημαίνουν οι ίδιες πηγές στον «ΕΤ» της Κυριακής (22/06), σε συνεννόηση με το ΣτΕ, έχει προταθεί η λύση να γίνεται αναγνώριση στις ιδιομορφίες των περιοχών με βάση τα δημογραφικά τους χαρακτηριστικά. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο πιθανόν να εξαιρέσει από τον κανόνα απαγόρευσης δόμησης ορεινούς οικισμούς που έχουν λιγότερους από 500 κατοίκους. Αντίστοιχα, άλλη διαδικασία θα υπάρξει για οικισμούς που έχουν έως 2.000 κατοίκους, οι οποίοι μέσω εισφοράς σε γη θα μπορούν να προχωρήσουν σε πολεοδόμηση.

Όσον αφορά στο χρονικό της υπόθεσης που προβληματίζει ιδιοκτήτες και τεχνικό κόσμο, το ΥΠΕΝ πέρυσι τον Μάρτιο είχε προχωρήσει στην αποστολή του Προεδρικού Διατάγματος στο ΣτΕ. Το αρχικό Σχέδιο του υπουργείου χώριζε την περιοχή ενός οικισμού όπως είχε οριοθετηθεί εδώ και 4 δεκαετίες με τις αποφάσεις των νομαρχών. Δηλαδή, χώριζε τους οικισμούς σε 4 ζώνες: Α’, Β’, Β1’ και Γ’.

• Η Ζώνη Α’ αφορά τον προϋφιστάμενο οικισμό προ του 1923 και αποτελεί τον ιστορικό πυρήνα.
• Η Ζώνη Β’ αφορά το συνεκτικό τμήμα που δημιουργήθηκε μεταξύ 1923-1983, η Ζώνη Β1’ το διάσπαρτο τμήμα που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983.
• Η Ζώνη Γ’ αφορά την εξωτερική, πιο απομακρυσμένη περιοχή που είχε οριοθετηθεί.

Το ΣτΕ απέρριψε, ωστόσο, τη Ζώνη Γ’ ως μη νόμιμη, με αποτέλεσμα αυτή και μόνο η περιοχή να μην μπορεί να οριοθετηθεί από τους μελετητές που εκπονούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό που εξελίσσεται στη χώρα και κατ’ επέκταση να προκαλέσει πονοκέφαλο στους πολίτες. Πρόθεση τόσο του υπουργείου όσο και της κυβέρνησης συνολικά είναι να υπάρξει λύση, η οποία θα είναι, αφενός, σύμφωνη με το Συμβούλιο της Επικρατείας και, αφετέρου, υπέρ όσων ιδιοκτητών θίγονται τα δικαιώματά τους.

Σε πρόσφατη τοποθέτησή του ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, επεσήμανε εκ νέου ότι το ΥΠΕΝ βρίσκεται σε στάδιο επεξεργασίας ρύθμισης σύμφωνης με το Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ τόνισε ότι η ιδιοκτησία είναι στον πυρήνα της πολιτικής της κυβέρνησης.

Ο κ. Παπασταύρου είπε χαρακτηριστικά: «Η λύση, λοιπόν, είναι μία. Σεβόμαστε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, γιατί στην αστική δημοκρατία η Δικαιοσύνη είναι μια ανεξάρτητη εξουσία, την οποία οφείλουμε να σεβαστούμε. Παίρνουμε, όμως, μέσα στο πνεύμα της απόφασης του ΣτΕ και επεξεργαζόμαστε μια νομοθετική ρύθμιση που μαζί με το πνεύμα της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας θα έρχεται να απαντήσει και στο γεγονός ότι δεν μπορούμε εύκολα οικισμούς που έχουν 100-200 κατοίκους, 200 ψυχές, να τους αντιμετωπίσουμε με τον ίδιο τρόπο με έναν οικισμό 2.000 κατοίκων».

Αναλυτικός Οδηγός

Όλα όσα πρέπει να ξέρουν οι πολίτες μέσα από 10 ερωτήσεις – απαντήσεις

Απαντήσεις σε 10 καίρια ερωτήματα πολιτών δίνει στον «Ελεύθερο Τύπο» της Κυριακής (22/06) η αγρονόμος – τοπογράφος – μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή.

1. Ποια οικόπεδα θεωρούνται, πλέον, άρτια και οικοδομήσιμα;

Με βάση το νέο ΠΔ, γίνεται επαναοριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, χωρίς όμως να ληφθούν υπ’ όψιν τα όρια οικισμών όπως αυτά ορίστηκαν από τους νομάρχες μετά το 1983 (14.03.1983). Επομένως, ως όρια οικισμού αναγνωρίζονται μόνο όσα τεκμηριώνονται με δόμηση έως το 1983. Αυτό σημαίνει ότι τα όρια συρρικνώνονται και πολλές περιοχές που αναπτύχθηκαν μεταγενέστερα χάνουν, πλέον, το δικαίωμα δόμησης. Πολλά οικόπεδα -ιδίως όσα είναι μικρότερα από 2 στρέμματα ή δεν έχουν «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο- καθίστανται μη οικοδομήσιμα.

2. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στους ιδιοκτήτες;

• Οικόπεδα που βρίσκονται «οριακά» εκτός των νέων οριοθετήσεων χάνουν τη δυνατότητα δόμησης μέχρι να καθοριστούν πλήρως τα νέα όρια ή να ενταχθούν σε ρυμοτομικό σχέδιο.
  
• Η αγοραπωλησία τέτοιων οικοπέδων καθίσταται δυσχερής, καθώς δεν υπάρχει σαφής πρόβλεψη για το αν και πότε θα αποκτήσουν ξανά οικοδομησιμότητα.
  
• Καθυστέρηση σε επενδύσεις ή έργα κατοικιών/τουριστικών εγκαταστάσεων που είχαν βασιστεί σε παλαιότερα αποδεκτά όρια ή γνωμοδοτήσεις.

3. Ποιες είναι οι τρεις ζώνες των οικισμών που θα δομούνται και ποια «κόβονται»;

Το ΠΔ εισάγει τρεις ζώνες (εντός σχεδίου, εκτός σχεδίου και εκτός ορίων) και περιορίζει δραστικά τις επιτρεπόμενες χρήσεις στους μικρούς οικισμούς: επιτρέπονται κατοικία, βασικές κοινωνικές και υγειονομικές δομές, μικρές εμπορικές δραστηριότητες, τουριστικά καταλύματα έως 100 κλίνες και εγκαταστάσεις του αγροτικού τομέα.

• Α’ Ζώνη: Το εσώτερο – συνεκτικό τμήμα του οικισμού, που είχε δημιουργηθεί προ του 1923 (ιστορικός πυρήνας). Για τον καθορισμό του θα χρησιμοποιηθούν αεροφωτογραφίες του 1939 ή 1945.
  
• Β’ Ζώνη: Το συνεκτικό τμήμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των ετών 1923 και 1983.
  
• Β1’ Ζώνη: Το διάσπαρτο τμήμα του οικισμού που έχει δημιουργηθεί μεταξύ του 1923 και του 1983.

Σημειώνεται ότι υπάρχει και η Ζώνη Γ’, που αναφερόταν στο προηγούμενο σχέδιο του Π.Δ. και θα περιλάμβανε τις περιοχές του οικισμού μετά τη Β1’ Ζώνη μέχρι και το καθορισμένο όριο του οικισμού με απόφαση νομάρχη, η οποία όμως αφαιρέθηκε έπειτα από απόφαση του ΣτΕ. Επομένως, δεν συμπεριλαμβάνονται στα όρια των οικισμών οι περιοχές που είχαν εντάξει οι νομάρχες, παρότι πολλές από αυτές έχουν δομηθεί. Οι διατάξεις του Π.Δ. 194/2025 δεν κάνουν καμία πρόβλεψη για τους οικισμούς μετά το 1983.

4. Τι είναι συνεκτικό, τι διάσπαρτο και τι αραιοδομημένο τμήμα σε έναν οικισμό, για να δω τι γίνεται με το οικόπεδό μου;

Σε ένα οικιστικό σύνολο που αναφέρεται σε απογραφή προ της 14.03.1983 με πληθυσμό έως και 2.000 κατοίκους υπάρχουν τα εξής τμήματα:

α) Συνεκτικό τμήμα οικισμού: Νοείται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά 2 απόσταση έως 40 μέτρων.

β) Διάσπαρτο τμήμα οικισμού: Νοείται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά 2 απόσταση έως 80 μέτρων.

γ) Αραιοδομημένο τμήμα οικισμού: Ορίζεται το τμήμα αραιότερης δόμησης, το οποίο συνέχεται με το συνεκτικό ή και το διάσπαρτο τμήμα, με επαρκή αριθμό οικοδομών σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και συναποτελεί, με το συνεκτικό ή και διάσπαρτο τμήμα του οικισμού, τον διαμορφωμένο πολεοδομικό ιστό του.

5. Πώς θα καταλάβω αν βρίσκομαι εντός οικισμού;

Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν μηχανικό, ο οποίος για τον συγκεκριμένο οικισμό όπου βρίσκεται το ακίνητό σας θα βρει και θα συνεκτιμήσει στοιχεία: όπως αεροφωτογραφίες, τοπογραφικά διαγράμματα της Γεωγραφικής Υπηρεσίας του Στρατού, τίτλοι ιδιοκτησίας, παλιότερες πράξεις της Διοίκησης.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία και τις αεροφωτογραφίες, ο μηχανικός θα γνωμοδοτήσει αν το ακίνητό σας βρίσκεται μέσα στο συνεκτικό, διάσπαρτο ή αραιοδομημένο τμήμα του οικισμού και αν αλλάζουν η αρτιότητα και η οικοδομησιμότητά του, καθώς επίσης αν βρίσκεται πλέον εκτός σχεδίου.

6. Πότε θα ισχύσουν οι νέες διατάξεις;

Το ΠΔ δίνει οδηγίες στους μελετητές των ΤΠΣ. Όταν αυτά ολοκληρωθούν και εκδοθεί για κάθε οικισμό ξεχωριστό Π.Δ., τότε θα ισχύσουν οι νέοι όροι δόμησης, δηλαδή σε 2-3 χρόνια.

Άρα, για 2-3 χρόνια ο καθένας βγάζει άδεια τώρα και μπορεί να χτίσει με τα παλιά όρια, εκτός αν προσφύγει κάποιος στο ΣτΕ και τα ακυρώσει, όπως αυτά στο Πήλιο και το Ρέθυμνο, διότι θα βασίζονται σε οριοθετημένους οικισμούς με απόφαση νομάρχη (προδικασμένο).

7. Τι ισχύει για όσους έχουν βγάλει νόμιμη οικοδομική άδεια και έχτισαν και τώρα θεωρούνται εκτός οικισμού;

Όσοι πολίτες έχουν ήδη χτίσει σε τέτοιες περιοχές δεν θα έχουν καμία συνέπεια.

Υπάρχουν, όμως, και πολλοί άλλοι που έχουν ιδιόκτητα οικόπεδα στις παραπάνω περιοχές, χωρίς να έχουν ακόμη χτίσει, και ανησυχούν ότι πολλά από αυτά κινδυνεύουν να γίνουν ξαφνικά αγροτεμάχια, ενώ πλήρωναν τόσα χρόνια φόρους ΕΝΦΙΑ κ.λπ.

8. Τι ισχύει με τους αναγνωρισμένους δρόμους που πρέπει να έχουν «πρόσωπο», πλέον, τα ακίνητα;

Η λύση της αρτιότητας με «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο δρόμο προχωρά από το υπουργείο, δεδομένου ότι εντός του μήνα θα υπογράψουν οι ανάδοχοι τις 22 συμβάσεις που αφορούν την ηπειρωτική χώρα «εκπόνηση μελέτης καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας, ανά Δημοτική Ενότητα (Δ.Ε.) στις περιοχές εκτός ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, εκτός των ορίων των οικισμών των νομίμως υφιστάμενων προ του έτους 1923 και των οικισμών μέχρι 2000 κατοίκους». Υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία χαρακτηρισμού σε δύο με τρία χρόνια.

9. Ποιες αρτιότητες θα ισχύσουν με το νέο Π.Δ. για τους οικισμούς;

Α. Στη Ζώνη Α’ του οικισμού καθορίζεται αρτιότητα ως εξής:

α) Άρτια θεωρούνται τα οικόπεδα που έχουν ελάχιστο εμβαδόν 2.000 τ.μ. και ελάχιστο «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο χώρο 15 μ.

β) Κατ’ εξαίρεση, τα οικόπεδα μικρών οικισμών, π.χ. ορεινοί, ημιορεινοί, θεωρούνται άρτια εφόσον έχουν ελάχιστο εμβαδόν 500 τ.μ. και «πρόσωπο» 10 μ.

Κατά παρέκκλιση των διατάξεων της προηγούμενης περίπτωσης, θεωρούνται άρτια τα οικόπεδα που έχουν:

α) Κατά τη δημοσίευση του παρόντος Π.Δ.: Ελάχιστο εμβαδόν 2.000 τ.μ. και «πρόσωπο» σε υφιστάμενο κοινόχρηστο χώρο.

β) Κατά τη 13.03.1981, ημερομηνία δημοσίευσης του από 02.03.1981 Π.Δ.: Ελάχιστο εμβαδόν 300 τ.μ. και «πρόσωπο» σε υφιστάμενο κοινόχρηστο χώρο.

γ) Κατά την 25.07.1979, ημερομηνία δημοσίευσης του από 19.07.1979 Π.Δ. (Δ’401): Ελάχιστο εμβαδόν 150 τ.μ. και πρόσωπο σε υφιστάμενο κοινόχρηστο χώρο.

Β. Στις Ζώνες Β’ και Β1’ του οικισμού καθορίζεται αρτιότητα ως εξής:

Άρτια θεωρούνται τα οικόπεδα με εμβαδόν αρτιότητας από 300 τ.μ. έως 2.000 τ.μ. και «πρόσωπο» σε δρόμο 10 μ. Το εμβαδόν αρτιότητας και το «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο χώρο εξειδικεύονται με το Π.Δ. οριοθέτησης του οικισμού, κατά περίπτωση.

Για οικόπεδα που δημιουργήθηκαν μετά την 04.11.2011, ημερομηνία δημοσίευσης του από 04.11.2011 Π.Δ. (ΑΑΠ 289), ισχύει πρόσθετη προϋπόθεση ελάχιστου μήκους «προσώπου» 10 μ. για εμβαδόν οικοπέδου έως 500 τ.μ. και 15 μ. για εμβαδόν μεγαλύτερο των 500 τ.μ.

10. Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;

Για τους νεότερους οικισμούς (μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985. Εδώ επιτρέπεται η διαδικασία διόρθωσης σφαλμάτων παλαιών οριοθετήσεων που τεκμηριώνεται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπ’ όψιν κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985 και να προκύπτει τόσο η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού με τουλάχιστον 10 κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.λπ.) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες.

Η ανακοίνωση-ενημέρωση του Δήμου Ερμιονίδας

Την Τρίτη 24 Ιουνίου 2025 και ώρα 12:00 στο κτήριο Συγγρού στον Πόρο, οι Δήμοι Πόρου και Ερμιονίδας, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, η Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και ο Ανάδοχος της μελέτης, διοργανώνουν ενημερωτική εκδήλωση παρουσίασης των Εναλλακτικών Σεναρίων της Μελέτης για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Δήμων Ερμιονίδας και Πόρου.

Η συγκεκριμένη παρουσίαση έρχεται ως συνέχεια της 1ης Ενημερωτικής Εκδήλωσης, η οποία διεξήχθη στις 23 Απριλίου 2024 στο Δημαρχείο Ερμιονίδας στο Κρανίδι, η διοργάνωσή της αποτελεί συμβατική υποχρέωση του Αναδόχου που εκπονεί την μελέτη για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Δήμων Ερμιονίδας και Πόρου και σχετική ενημερωτική Ανακοίνωση υπάρχει ήδη αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Δήμου Ερμιονίδας εδώ: https://ermionida.gr/prosklisi-se-parousiasi-meletis-gia-to-eidiko-poleodomiko-schedio-dimon-ermionidas-kai-porou/.

Επισημαίνεται ότι με το υπ’ αρ. πρωτ. 7610/19.06.2025 αίτημα του Δημάρχου Ερμιονίδας, έχει ζητηθεί αντίστοιχη διοργάνωση ημερίδας και στον Δήμο Ερμιονίδας.

Δεδομένου ότι διανύουμε τη χρονική περίοδο της εκπόνησης των μελετών των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων των Δήμων Ερμιονίδας και Πόρου από την ανάδοχο εταιρεία και η σπουδαιότητα των μελετών αυτών για την ανάπτυξη και την ευημερία των Δήμων μας είναι τεράστια, προσκαλούμε στην παρουσίαση όλους τους κατοίκους και τους επαγγελματίες της περιοχής μας, προκειμένου να λάβουν γνώση της μελέτης και να παρέμβουν στην διαδικασία εκπόνησή της με σχόλια και προτάσεις.

Μπορούν να το πράξουν είτε με φυσική παρουσία δια ζώσης στο κτήριο Συγγρού στον Πόρο, είτε διαδικτυακά με ζωντανή συμμετοχή μέσω της πλατφόρμας επικοινωνίας Teams, στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://teams.live.com/meet/9369868530379?p=c56nvcrPKUTruZQHfD.

Επίσης μπορούν να εγγραφούν στην σχετική πλατφόρμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://polsxedia.ypen.gov.gr/tps_details/%CE%92152_%CE%95%CE%A0%CE%A3, από όπου μπορούν να κάνουν προτάσεις και σχόλια, (οδηγίες εγγραφής μπορείτε να δείτε εδώ:

Γραφείο Δημάρχου

7610/19.06.2025 αίτημα του Δημάρχου Ερμιονίδας: 7610_Αίτημα για διοργάνωση ενημερωτικής ημερίδασ για το ΕΠΣ του Δήμου Ερμιονίδας.

Διαβάστε ακόμα:

Οριοθέτηση οικισμών: Τι θα ισχύσει με το καθεστώς δόμησης, τι ετοιμάζει το ΥΠΕΝ

Αυτό είναι το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό

Το ΣτΕ «τινάζει στον αέρα» τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό – Κρίθηκε αντισυνταγματικός, τι αλλάζει

Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο: Δεσμεύσεις από τον Μπακογιάννη στον Δήμο Ερμιονίδας – Τι ειπώθηκε στη σύσκεψη (εικόνες)

Ένα από τα «καυτά» θέματα που απασχολεί και Δήμους της Αργολίδας είναι οι ρυθμίσεις που εισάγει το ΠΔ 129/2025 (ΦΕΚ 194/τ.Δ/15-4-2025) ως προς τον καθορισμό ορίων, χρήσεων γης και όρων δόμησης σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων. Κάτι που απασχόλησε ξανά και το πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ερμιονίδας, θέμα που έχει παρακολουθήσει και στο παρελθόν ο «Πολίτης Αργολίδας».

Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα και θα σας παρουσιάσουμε τις τελευταίες εξελίξεις, βάσει ρεπορτάζ και από το «ergodromio.gr». «Αναμένεται δραστική παρέμβαση για τις άδειες δόμησης», τόνισε, άλλωστε, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά και από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της Δημόσιας Διοίκησης και των Δημίσων Υπηρεσιών, με βάση δημοσκόπηση του Υπουργείου Εσωτερικών.

Ας θυμηθούμε τι ανακοίνωσε, μεταξύ άλλων, ο Δήμος Ερμιονίδας, μετά την τελευταία συνεδρίαση:

«Κατόπιν εισήγησης του Δημάρχου Ερμιονίδας κ. Γιάννη Γεωργόπουλου εγκρίθηκαν κατά πλειοψηφία δύο πολύ σημαντικά ψηφίσματα.

Το πρώτο αφορά, την άμεση απόσυρση του Π.Δ. 129/2025 (ΦΕΚ 194/τ.Δ/15-4-2025), το οποίο με τις ρυθμίσεις που εισάγει ως προς τον καθορισμό ορίων, χρήσεων γης και όρων δόμησης σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην κοινωνία, εξαιτίας του κινδύνου περιορισμού δικαιωμάτων που ασκούνταν νομίμως επί σειρά ετών.

Συγκεκριμένα, χιλιάδες πολίτες, που για δεκαετίες συναλλάσσονταν με τη Διοίκηση, έλαβαν οικοδομικές άδειες, προχώρησαν σε αγορές, μεταβιβάσεις, επενδύσεις και γενικώς ενήργησαν με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο, σήμερα βρίσκονται αντιμέτωποι με μια νέα ζοφερή πραγματικότητα, η οποία οδηγεί σε απομείωση της αξίας των ακινήτων και δημιουργεί συνθήκες οικονομικής απαξίωσης για περιουσίες που αποκτήθηκαν νομίμως».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε λίγες ώρες αργότερα: «Να κάνω μια ειδική αναφορά στις τοπικές υπηρεσίες δόμησης. Παίρνουν χαμηλό βαθμό. Αυτό μας προβληματίζει ιδιαίτερα. Παίρνουν ακόμα πιο χαμηλό βαθμό εκεί που υπάρχουν. Προφανώς ενδείξεις και αποδείξεις πια παράνομων αδειοδοτήσεων τοπικών κυκλωμάτων. Όμως αναμένεται μια δραστική παρέμβαση από πλευράς κυβέρνησης και του αρμόδιου υπουργείου για τον τρόπο με τον οποίο εκδίδονται πια οι άδειες δόμησης.

Νομίζω το σύστημα αυτό έχει φτάσει πια στα όριά του και πρέπει να αναμορφωθεί με τρόπο πολύ πιο δραστικό. Κοιταχτήκαμε στον καθρέφτη με θάρρος και με ειλικρίνεια. Είδαμε πράγματα που μας αρέσουν, είδαμε και πράγματα που δεν μας αρέσουν και το χρέος μας είναι να ασχοληθούμε πρωτίστως με τα δεύτερα».

Ρύθμιση που θα διασφαλίζει την αρτιότητα και οικοδομησιμότητα των ακινήτων στα άκρα μικρών οικισμών ετοιμάζει το ΥΠΕΝ

Το «ergodromio.gr» ανέφερε πριν από μερικές εβδομάδες, σε ρεπορτάζ της Μαρία Λιλιοπούλου, ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετοιμάζει ρύθμιση που θα διασφαλίζει την αρτιότητα και οικοδομησιμότητα των ακινήτων στα άκρα μικρών οικισμών. Όπως τονίζεται, στόχος της νομοθετικής ρύθμισης θα είναι τα οικόπεδα αυτά να μην ενταχθούν στην εκτός σχεδίου περιοχή, αλλά και να μη χτίζουν με τα δεδομένα που ισχύουν για τα ακίνητα εντός του οικισμού.

Ας δούμε αναλυτικά τι αναφέρει:

Τα… μανίκια έχουν σηκώσει εδώ και περίπου ένα μήνα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να καταρτιστεί το συντομότερο δυνατόν η νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα εντάξει όσο το δυνατόν περισσότερες ιδιοκτησίες που βρίσκονται στα άκρα των μικρών οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων σε αυτούς ώστε να μην απωλέσουν την αρτιότητα και οικοδομησιμότητά τους. Βασικά κριτήρια για τη σύνταξη της οριστικής πρότασης, η οποία αναμένεται το προσεχές διάστημα, θα είναι η ανάγκη για αποκέντρωση προκειμένου να μην ερημώσουν οι οικισμοί, αλλά και οι αρχές που θέτει μετ’ επιτάσεως το δημογραφικό ζήτημα της χώρας.

Στόχος του υπουργείου είναι η ενσωμάτωση σημαντικού αριθμού αδόμητων ακινήτων της Ζώνης Γ, την οποία ακύρωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), αποδεικνύοντας με επαρκή τεκμηρίωση και επιστημονική μεθοδολογία ότι υφίσταται γεωγραφική, πραγματική ή οικιστική σχέση με τον οικισμό. Όπως ανέφερε στη Βουλή ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, υπάρχουν εργαλεία πολεοδομικά προκειμένου αυτό να επιτευχθεί σε συμμόρφωση και με τις επιταγές του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Η φιλοσοφία της νομοθετικής ρύθμισης θα είναι τα οικόπεδα αυτά να μην «πέσουν» στην εκτός σχεδίου περιοχή, αλλά να μη χτίζουν με τα σημερινά δεδομένα, δηλαδή όπως τα εντός οικισμού, να αποτελέσουν μία ενδιάμεση ζώνη, λύση η οποία ωστόσο αφήνει πάλι στο κενό μεγάλο αριθμό ιδιοκτησιών.

Στο μεταξύ χιλιάδες ιδιοκτήτες βιώνουν το τελευταίο διάστημα μια πρωτοφανή κατάσταση ανασφάλειας, μετά την ενεργοποίηση του νέου Προεδρικού Διατάγματος του Υπουργείου Περιβάλλοντος για τα κριτήρια οριοθέτησης οικισμών. Το νομοθέτημα – σύμφωνα με ιδιοκτήτες, τεχνικούς και αυτοδιοικητικούς – δημιουργεί σύγχυση και απειλεί τη μικροϊδιοκτησία.

Ακίνητα σε «γκρίζο» καθεστώς

Αιτία της αναταραχής είναι η απόρριψη από το Συμβούλιο της Επικρατείας της λεγόμενης Ζώνης Γ, δηλαδή των εκτάσεων γύρω από τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, που εδώ και δεκαετίες θεωρούνταν οικοδομήσιμες βάσει αποφάσεων των Νομαρχών. Με την κρίση του ΣτΕ ότι οι Νομάρχες ήταν αναρμόδιοι για οριοθετήσεις και δεν ακολουθήθηκε επιστημονική τεκμηρίωση, τα ακίνητα αυτά πέρασαν ουσιαστικά σε ένα «γκρίζο καθεστώς» – εκτός σχεδίου, χωρίς σαφή πολεοδομική ταυτότητα, χωρίς αρτιότητα, χωρίς δικαίωμα δόμησης.

Η εφαρμογή του νέου Π.Δ. έχει αφήσει μετέωρους τους ιδιοκτήτες που σχεδίαζαν να αξιοποιήσουν μελλοντικά τα ακίνητά τους, για τα οποία άλλωστε εδώ και χρόνια κατέβαλλαν και ΕΝΦΙΑ. Αν και υπάρχει μεταβατική περίοδος τουλάχιστον τριών ετών μέχρι την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και την έκδοση των σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων, μηχανικοί και ιδιοκτήτες προειδοποιούν πως πρόκειται για επισφαλές «παράθυρο», αφού οποιαδήποτε οικοδομική άδεια εκδοθεί σήμερα, κινδυνεύει να προσβληθεί και να ακυρωθεί δικαστικά εφόσον βασίζεται σε παλιές οριοθετήσεις που πλέον έχουν εκπέσει.

Ταυτόχρονα με τις κοινωνικές αντιδράσεις, αυξάνεται και η πολιτική πίεση προς την κυβέρνηση με βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος να μεταφέρουν την οργή των τοπικών κοινωνιών. Για το θέμα έχει κατατεθεί πλήθος ερωτήσεων στη Βουλή, ενώ δυναμικά στη συζήτηση έχει μπει και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ζητώντας την άμεση αναστολή ισχύος του διατάγματος. Ο πρόεδρός της, Λάζαρος Κυρίζογλου, προειδοποίησε πως το 80% των οικισμών μικρού μεγέθους πλήττεται, ενώ η μικρομεσαία ιδιοκτησία αποδυναμώνεται προς όφελος μεγάλων επενδυτών. Δήλωσε μάλιστα ότι η ΚΕΔΕ προτίθεται να στηρίξει όποιους δήμους προσφύγουν κατά του νέου πλαισίου.

Στα αδόμητα οικόπεδα το βασικό πρόβλημα

Όπως έχει διαβεβαιώσει πολλάκις το υπουργείο, όσοι έχουν χτίσει και διαθέτουν νόμιμη οικοδομική άδεια ακόμα και στη Ζώνη Γ δεν θα έχουν καμία απολύτως συνέπεια, καθώς το πρόβλημα περιορίζεται στα αδόμητα οικόπεδα. Η νέα δομή των οικισμών προβλέπει τις εξής ζώνες:

• Ζώνη Α. Ιστορικός πυρήνας οικισμού (προ 1923), με αρτιότητα από 150 τ.μ.
• Ζώνη Β και Β1. Περιοχές με συνεκτική ή αραιή δόμηση από 1923 έως 1983, με αρτιότητα από 300 έως 2.000 τ.μ.
• Ζώνη Γ. Πλέον τίθεται εκτός σχεδιασμού μετά την απόφαση του ΣτΕ και αναζητείται λύση για τις ιδιοκτησίες στα άκρα των οικισμών.

Για τις πρώτες τρεις ζώνες, οι όροι δόμησης παραμένουν ως έχουν. Ωστόσο, στη λεγόμενη Ζώνη Γ, τα αδόμητα ακίνητα δεν μπορούν να αξιοποιηθούν, παρά μόνο εφόσον υπάρξει νέα ρύθμιση ή ένταξη στα υπό κατάρτιση Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ).

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει ξεκινήσει την εκπόνηση 257 νέων ΤΠΣ στο πλαίσιο της οποίας αναμένεται και διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες και για το ζήτημα των μικρών οικισμών. Τα ΤΠΣ τα οποία θα εγκριθούν με αντίστοιχα Προεδρικά Διατάγματα έχουν στόχο να θεσμοθετούν με σαφήνεια τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης και τους όρους δόμησης, ώστε να κλείσει οριστικά το κεφάλαιο της πολεοδομικής αβεβαιότητας.

Τροπολογία ΝΟΚ: Όλες οι αλλαγές που πέφτουν στο «τραπέζι» μέσα από 12 ερωτοαπαντήσεις

Μετά την τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προσαρμογή των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού στις υποδείξεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, φυσιολογικά προκύπτουν κάποια βασικά ερωτήματα.

Σε γενικές γραμμές, η νέα ρύθμιση διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν εκκινήσει νόμιμα έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών και προβλέπει δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται.

Πιο ειδικά, ακολουθούν 12 ερωτοαπαντήσεις, σχετικά με τη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ερωτοαπαντήσεις που παρουσίασε και το «ergodromio.gr». Ας τις δούμε αναλυτικά:

1. Ποιος είναι ο βασικός στόχος της νέας ρύθμισης του ΥΠΕΝ;

Μετά τις συγκεκριμένες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (146-149/2025), που έκριναν την οριζόντια εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ αντισυνταγματική, έχει δημιουργηθεί ένα καθεστώς αβεβαιότητας, τόσο στους ιδιοκτήτες ακινήτων και επενδυτές, όσο και στη Διοίκηση, με άμεσες, δυσμενείς επιπτώσεις στην οικοδομική δραστηριότητα.

Με σεβασμό στις σχετικές αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και στο πνεύμα τους, καταργούνται οι διατάξεις του ΝΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, ενώ ενσωματώνονται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό τα κίνητρα των οποίων η οριζόντια εφαρμογή κρίθηκε αντισυνταγματική. Έτσι, αποτρέπονται η στασιμότητα, οι ματαιώσεις και οι καθυστερήσεις νέων κατασκευών που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες. Προστατεύεται το περιβάλλον και αποκαθίσταται η ασφάλεια δικαίου.

2. Ποιους αφορά η ρύθμιση;

Η ρύθμιση αφορά όλους τους κατόχους οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν βάσει του ΝΟΚ και κάνουν χρήση των συγκεκριμένων κινήτρων και προσαυξήσεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Αφορά επίσης αγοραστές, επενδυτές, κατασκευαστές αλλά και τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ), που έχουν την αρμοδιότητα έκδοσης και αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών.

3. Τι ισχύει για τις νέες άδειες;

Από εδώ και στο εξής, δεν προβλέπονται πολεοδομικά κίνητρα του ΝΟΚ οριζόντια, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι αυτά θα μπορούν να εντάσσονται προσαρμοσμένα και τεκμηριωμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής.

4. Τι σημαίνει ότι τα κίνητρα θα μπορούν να εντάσσονται στον ολοκληρωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό;

Αυτή την περίοδο υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ – ΕΠΣ) για το 80% της Επικράτειας. Μέσω των ΤΠΣ – ΕΠΣ οι μελετητές μπορούν να καθορίσουν, κατόπιν επιστημονικής τεκμηρίωσης, ειδικές ζώνες κινήτρων, όπου θα προβλέπονται τα κίνητρα του ΝΟΚ -τα οποία μέχρι σήμερα δίνονταν οριζόντια-, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση, τον βαθμό της οικιστικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρακτηριστικά και την εν γένει φυσιογνωμία του, τη φέρουσα ικανότητα, τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής, καθώς και την οικιστική πυκνότητά της.

5. Ποιοι διατηρούν το δικαίωμα δόμησης με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ;

Όσοι έχουν οικοδομική άδεια με κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ και έχουν ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, μπορούν να προχωρήσουν στην υλοποίηση της οικοδομικής τους άδειας, χωρίς αναθεώρηση ή οικονομική επιβάρυνση, ενώ ρητά τους παρέχεται πλέον και η δυνατότητα αναθεώρησης της άδειας, εφόσον το επιθυμούν, χωρίς οικονομική επιβάρυνση (φόρους, παράβολα, εισφορές, κρατήσεις). Με Προεδρικό Διάταγμα, σε συνέχεια των σχετικών κατευθύνσεων του ΣτΕ, θα περιγραφούν με λεπτομέρεια οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες αποδεικνύεται ότι έχει γίνει εκκίνηση εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024.

6. Τι γίνεται με όσους δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες (π.χ. εκσκαφές) έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024; Χάνουν το δικαίωμα δόμησης;

Σε καμία περίπτωση δεν χάνεται το δικαίωμα δόμησης, όμως για να ξεκινήσουν οικοδομικές εργασίες, οφείλουν να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια, προκειμένου να απαλειφθούν τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις. Έτσι, δεν χάνουν το δικαίωμα δόμησης, παρά μόνον κατά το μέρος που αφορά στα εν λόγω κίνητρα και προσαυξήσεις.

7. Υπάρχει κάποια μέριμνα για όσους υποχρεούνται να αναθεωρήσουν την οικοδομική τους άδεια; Θα πρέπει να πληρώσουν ξανά και για την αναθεώρηση;

Υπάρχει σχετική μέριμνα. Όχι, δεν καταβάλλονται άλλοι φόροι, παράβολα, εισφορές ή κρατήσεις για τις αναθεωρήσεις αυτές. Οι εν λόγω αναθεωρήσεις διενεργούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης ανέξοδα, χωρίς καθυστερήσεις και κατά προτεραιότητα.

8. Τι προβλέπεται για όσους έχουν άδειες που δεν ξεκίνησαν οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, αλλά είναι ενταγμένες ή θα ενταχθούν σε χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ, ΤΑΑ);

Σε αυτές τις περιπτώσεις, προκειμένου να διατηρηθεί η αξιοπιστία της χώρας απέναντι σε θεσμικούς εταίρους, επενδυτές και δικαιούχους ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων και για να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων, προβλέπεται περιβαλλοντικό ισοδύναμο, που αντισταθμίζει τη χρήση των κινήτρων και προσαυξήσεων του ΝΟΚ. Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο έχει διπλή υπόσταση: α) την καταβολή ενός τέλους και β) στοχευμένες παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της Δημοτικής Ενότητας ή του Δήμου, όπου κατασκευάζεται μια οικοδομή με κίνητρα και προσαυξήσεις. Τα μέτρα αυτά εξειδικεύονται σε Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Συμπερασματικά, για να μπορεί να γίνει χρήση των κινήτρων και των προσαυξήσεων του ΝΟΚ, θα πρέπει να πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και να έχει εγκριθεί το ΕΣΠΙΑΠ. Η διατήρηση της ισχύος των αδειών αυτών συνδέεται άρρηκτα με την ενίσχυση της χρηματοδοτικής πίστης του Ελληνικού Δημοσίου, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της χώρας μας που απορρέουν από τις συμβατικές δεσμεύσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη διατήρηση της διεθνούς επενδυτικής εμπιστοσύνης.

9. Τι είναι το Ειδικό Σχέδιο Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλης (ΕΣΠΙΑΠ);

Το ΕΣΠΙΑΠ είναι μια ειδική μελέτη που εισάγει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μέσω του ΕΣΠΙΑΠ εξειδικεύονται τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, δηλαδή οι στοχευμένες παρεμβάσεις που θα γίνουν σε επίπεδο Δήμου ή Δημοτικής Ενότητας, όπου έχουν δοθεί κίνητρα και προσαυξήσεις του ΝΟΚ. Η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ παρέχει νομική θωράκιση και δυνατότητα χρήσης των κινήτρων, χωρίς αλλαγές στην οικοδομική άδεια, για τις περιπτώσεις στις οποίες προβλέπεται. Είναι βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην αγορά και την άμεση επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας.

Μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, περιγραφή της περιοχής και των υφιστάμενων αδειών, ανάλυση νομικών ζητημάτων και ακυρωμένων αδειών, περιβαλλοντική αξιολόγηση και επιπτώσεις, προτάσεις για διαχείριση και αναπροσαρμογή σχεδίων, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και οικονομική ανάλυση, παρακολούθηση – αξιολόγηση – συστάσεις – τεκμηρίωση.

Με Προεδρικό Διάταγμα θα δίνεται η δυνατότητα να εξειδικευτούν τα μέτρα του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, να καθοριστεί η διαδικασία έγκρισης του ΕΣΠΙΑΠ, καθώς και το ύψος και η διαδικασία του τέλους.

10. Ποια μπορεί να είναι τα περιβαλλοντικά ισοδύναμα που προτείνει ένα ΕΣΠΙΑΠ;

• Δημιουργία χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων
• Αναπλάσεις περιοχών με έντονη δόμηση
• Αστικές υποδομές ή αναβαθμίσεις (πεζοδρομήσεις, φωτισμός, υλικό αστικής επίπλωσης κ.ά.)
• Η κατά προτεραιότητα κατεδάφιση αυθαίρετων ή και επικίνδυνων (ετοιμόρροπων) κτισμάτων
• Η χρηματοδότηση απόκτησης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από τον οικείο Δήμο, καθώς και η αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων
• Περιβαλλοντικές δράσεις, όπως ο καθαρισμός και η οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης.

11. Τι προβλέπεται για όσους είχαν μεν εκκινήσει οικοδομικές εργασίες έως και την 11η Δεκεμβρίου του 2024, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο που ίσχυε τότε, αλλά αντιμετωπίζουν αιτήσεις ακύρωσης ή οι άδειες έχουν ήδη ακυρωθεί;

Και στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζεται το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και οι άδειες διατηρούνται σε ισχύ. Αυτό προβλέπεται, προκειμένου να αποτραπεί το φαινόμενο των εγκαταλελειμμένων ημιτελών κτισμάτων, που υποβαθμίζει το περιβάλλον και έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και ασφάλεια.

Ειδικότερα, αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής, η κατασκευαστική διαδικασία συνεχίζεται άμεσα, με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις, εφόσον πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ.

Εάν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, επιλαμβάνονται το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να εξετάσουν με τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά κριτήρια την αναγκαιότητα ή μη της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις ΝΟΚ. Κατόπιν εξασφάλισης των προαναφερόμενων εγκρίσεων, μπορεί να συνεχίσει η κατασκευή με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ, εφόσον καταβληθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ.

12. Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες αδειών που εξαιρούνται από το περιβαλλοντικό ισοδύναμο;

Ναι, οι άδειες που εντάσσονται σε ειδικά χωρικά σχέδια αναπτυξιακού χαρακτήρα εξαιρούνται του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, επειδή έχει προηγηθεί ειδική επιστημονική τεκμηρίωση. Το ίδιο ισχύει και για τα διατηρητέα κτίρια και μνημεία, με στόχο την προστασία και ανάδειξή τους και την ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Οριοθέτηση οικισμών: «Καμία αλλαγή στο καθεστώς δόμησης», βεβαιώνει ο γγ του Χωρικού Σχεδιασμού

Για το Προεδρικό Διάταγμα του ΥΠΕΝ που καθορίζει τα όρια και τη δόμηση για 10.000 οικισμούς, είχε μιλήσει ο γενικός γραμματέας του Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης στο «ΕΡΤNews», ξεκαθαρίζοντας, ότι δεν αλλάζει τίποτα από χθες μέχρι σήμερα στο καθεστώς δόμησης των οικισμών της χώρας.

«Η πολεοδομική νομοθεσία και ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι ένα πολύ σύνθετο αντικείμενο και κατανοώ προφανώς την δυσκολία που υπάρχει να γίνει αντιληπτό από τους απλούς πολίτες, ακόμα και από τους μηχανικούς που δεν είναι εξειδικευμένοι στα πολεοδομικά ζητήματα. Εξού και πάρα πολλές φορές υπάρχει μία διάχυση πληροφοριών που δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά δεδομένα», τόνισε.

Τοπικά πολεοδομικά σχέδια για να επιλυθούν ζητήματα και παθογένειες

«Αποφασίσαμε ως κυβέρνηση να κάνουμε στη χώρα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, έτσι ώστε να επιλύσουμε μια σειρά από ζητήματα και παθογένειες της χώρας, που είναι οι χρήσεις γης, οι όροι δόμησης, ζητήματα που έχουν να κάνουν με την περιβαλλοντική προστασία, την εκτός σχεδίου δόμηση και την οριοθέτηση των οικισμών. Γιατί την οριοθέτηση των οικισμών; Γιατί ουσιαστικά, με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας τα όρια έχουν κριθεί ανυπόστατα. Είπαμε λοιπόν, για να υπάρχει μια ασφάλεια δικαίου στον πολεοδομικό σχεδιασμό, να καταθέσουμε ένα προεδρικό διάταγμα με προδιαγραφές. Αρα αυτό το Προεδρικό διάταγμα καθορίζει τις προδιαγραφές με τις οποίες θα οριοθετηθούν οι οικισμοί από τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια. Αυτές οι προδιαγραφές δεν είναι άμεσα εφαρμοστέες. Δεν ξυπνήσαμε δηλαδή μία μέρα και άλλαξε το καθεστώς που ισχύει στη δόμηση στους οικισμούς. Αυτό το Προεδρικό Διάταγμα δίνει στο υπουργείο και στους μελετητές που έχει επιλέξει τον τρόπο και τη μεθοδολογία και τα επιστημονικά κριτήρια με τα οποία θα πάνε οι μελετητές σε κάθε οικισμό, θα καταγράψουν τα πραγματικά δεδομένα», τόνισε ο ΓΓ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος.

Σημείωσε δε ότι 11.000 είναι περίπου οικισμοί που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ένα καθεστώς ανασφάλειας, η οποία ανασφάλεια έχει προκύψει λόγω της οριοθέτησης των νομαρχών.

Κληθείς να σχολιάσει δημοσίευμα, σύμφωνα με το οποίο με την αλλαγή της οριοθέτησης των οικισμών εντός σχεδίου ιδιοκτησίες μετατρέπονται σε ιδιοκτησίες εκτός σχεδίου απάντησε ότι δεν ισχύει και εξήγησε: «Σήμερα που βγήκε αυτό το δημοσίευμα, όσοι έχουν οικόπεδα εντός σχεδίου και πάνε στην πολεοδομία να ζητήσουν βεβαίωση όρων δόμησης, θα τους δώσει τη βεβαίωση όρων δόμησης που ισχύει για τους οικισμούς που έχουν από την οριοθέτηση του Νομάρχη μέχρι σήμερα αυτό που αναφέρει το δημοσίευμα. Ενδεχομένως γι αυτό σας εξήγησα στην αρχή ότι η πολεοδομική νομοθεσία είναι μία σύνθετη νομοθεσία και ο πολεοδομικός σχεδιασμός έχει πολλές ιδιαιτερότητες. Πολλές φορές ακόμα και οι ειδικοί μηχανικοί δυσκολεύονται να το κατανοήσουν. Είναι ότι οι προδιαγραφές που έχουμε τώρα με το Προεδρικό Διάταγμα θα μας δώσουν μια μεθοδολογία ανά κάθε οικισμό. Δεν έχει αλλάξει πάντως τίποτα από χθες μέχρι σήμερα στο καθεστώς δόμησης των οικισμών της χώρας».

«Εκτός από τους οικισμούς του Ρεθύμνου και του Πηλίου που έχουν ακυρωθεί τα όριά τους από το Συμβούλιο της Επικρατείας που εδώ και αρκετό καιρό, δηλαδή από το 2019, αυτοί οι οικισμοί δεν εκδίδουν οικοδομικές άδειες. Για όλους τους υπόλοιπους οικισμούς δεν έχει να κάνει αυτό το ΠΔ με την αλλαγή των όρων δόμησης που ισχύουν σήμερα. Σας εξηγώ για άλλη μια φορά ότι αυτό το ΠΔ είναι οι προδιαγραφές για το πώς θα σχεδιάσουμε και θα οριοθετήσουμε τους οικισμούς από εδώ και πέρα. Σήμερα ισχύουν οι όροι δόμησης που είχαμε από τους νομάρχες και θα συνεχίσουμε να τους έχουμε μέχρι να γίνουν τα προεδρικά διατάγματα των οικισμών με τις προδιαγραφές που θα εφαρμόσουμε με αυτό το Προεδρικό Διάταγμα», κατέληξε.

Διαβάστε ακόμα:

Αυτό είναι το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό

Το ΣτΕ «τινάζει στον αέρα» τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό – Κρίθηκε αντισυνταγματικός, τι αλλάζει

Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο: Δεσμεύσεις από τον Μπακογιάννη στον Δήμο Ερμιονίδας – Τι ειπώθηκε στη σύσκεψη (εικόνες)

Μπροστά σε ακόμα μία αντιπυρική περίοδο βρίσκεται η χώρα και τα μέτρα πρόληψης που θα παρθούν αναμένεται να παίξουν μεγάλο ρόλο στο να μην επαναληφθούν καταστροφές του παρελθόντος, «πληγές» έχει… γνωρίζει, άλλωστε, η Πελοπόννησος και η Αργολίδα.

Όπως ανακοινώθηκε, για πρώτη φορά η Αργολίδα ενισχύεται με drone για την έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη των πυρκαγιών. Φτάνει, όμως, μόνο αυτό; Μα, φυσικά και «όχι».

Το θέμα είναι πως θα υλοποιηθούν όσα πρέπει να γίνουν αυτή την περίοδο, που είναι σε εξέλιξη η άνοιξη με τον καθαρισμό χώρων και οικοπέδων, βάσει των όσων ισχύουν, διότι πολλές ενέργειες που έχουν πέσει στις πλάτες πολιτών και δήμων είναι μη υλοποιήσιμα ή μπερδεύονται και οι ρόλοι όσων οφείλουν να ενεργήσουν.

Υπάρχει και η ατομική ευθύνη όσων έχουν την υποχρέωση καθαρισμού οικοπέδων, ως ιδιοκτήτες τους,
ενόψει της αντιπυρικής περιόδου 2025. Η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην πρόληψη και τον συντονισμό, βάσει και των καιρικών συνθηκών που έχουν αλλάξει προς το χειρότερο.

Η παρουσία drone στην Αργολίδα και τους υπόλοιπους νομούς της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αποτελεί σημαντικό μέτρο για την έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη των πυρκαγιών, ενισχύοντας τις τοπικές δυνάμεις Πολιτικής Προστασίας. Σας θυμίσουμε ότι και πρόσφατα drone είχε εντοπίσει πυρκαγιές στο αρχικό στάδιο, αλλά αυτές δεν περιορίστηκαν. Την ίδια ώρα, στη Γερμανία δοκιμάζονται drones με τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να εντοπίζονται φωτιές και να στέλνονται κρίσιμες πληροφορίες.

Σημειώνεται ότι σε 80 θα ανέλθουν τα drones (Συστήματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών) που θα διαθέτει η Πολιτική Προστασία κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, έπειτα από δωρεά ύψους 6 εκατ. ευρώ του ΔΕΔΔΗΕ προς το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Τονίζεται ότι πρόκειται σχεδόν για διπλάσια σε σχέση με πέρυσι, όπου ο αριθμός των drones που διέθετε η Πολιτική Προστασία έφτανε τα 47.

Τι αποφασίστηκε στην ευρεία σύσκεψη στην Τρίπολη

Ευρεία σύσκεψη πραγματοποιήθηκε τη Μεγάλη Πέμπτη 17 Απριλίου 2025, στην Τρίπολη, υπό τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Κεφαλογιάννη, με θέμα την προετοιμασία της φετινής αντιπυρικής περιόδου στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Ο Υπουργός υπογράμμισε τη σημασία της ορθής προετοιμασίας, του συστηματικού συντονισμού με κανόνες και της λήψης προληπτικών δράσεων, ώστε η αντιμετώπιση της πύρινης απειλής να είναι έγκαιρη και αποτελεσματική.

Τρεις στόχοι για τη φετινή περίοδο

Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Κεφαλογιάννης, ο φετινός στόχος συνοψίζεται σε τρεις φράσεις:

• Λιγότερες ενάρξεις πυρκαγιών
• Γρήγορη οριοθέτηση των εστιών
• Ολιστική προσέγγιση στις μεγάλες πυρκαγιές

Στη μάχη με τις φλόγες 2.634 στελέχη στην Πελοπόννησο

Όπως ανακοινώθηκε, ειδικά για την Πελοπόννησο, φέτος θα συμμετάσχουν στην αντιπυρική προσπάθεια 2.634 πυροσβέστες και μέλη εθελοντικών ομάδων:

• 880 μόνιμοι πυροσβέστες
• 258 πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης
• 120 δασοκομάντος της 9ης ΕΜΟΔΕ (με έδρα την Τρίπολη)
• 550 εθελοντές του Πυροσβεστικού Σώματος
• 394 εθελοντές Πολιτικής Προστασίας από 19 εθελοντικές ομάδες
• 432 εποχικοί πυροσβέστες, 30 περισσότεροι από πέρυσι

Εναέρια επιτήρηση και κατάσβεση με νέα μέσα

Στο σκέλος της εναέριας επιτήρησης και κατάσβεσης, ο υπουργός ανακοίνωσε:

• Ένα ελικόπτερο Bell μεσαίου τύπου στην Τρίπολη
• Δύο αεροσκάφη πεζετέλ στην 124 Πτέρυγα Βασικής Εκπαίδευσης
• Δύο air tractor και ένα ελικόπτερο βαρέος τύπου Eriksson στην Καλαμάτα
• Δύο επιπλέον πεζετέλ

Drones επιτήρησης και στην Αργολίδα

Για πρώτη φορά, η Περιφέρεια Πελοποννήσου ενισχύεται με 6 drones επιτήρησης δασικών περιοχών.

Συγκεκριμένα:

• 2 στη Λακωνία
• 1 στην Αρκαδία
• 1 στην Αργολίδα
• 1 στην Κορινθία
• 1 στη Μεσσηνία

Η παρουσία drone στην Αργολίδα και τους υπόλοιπους νομούς της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αποτελεί σημαντικό μέτρο για την έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη των πυρκαγιών, ενισχύοντας τις τοπικές δυνάμεις Πολιτικής Προστασίας.

Προς νέο μπάχαλο με τον κανονισμό πυροπροστασίας ακινήτων και τα ακαθάριστα οικόπεδα

Κανονισμός Πυροπροστασίας δεν άλλαξε και παραμένει σημαντικός πονοκέφαλος με πολλές ασάφειες και πολλά προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζει να έχει υψηλό κόστος.

Για ακόμη μία χρονιά δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη τη χώρα που βρίσκονται εντός δασών ή σε ακτίνα 300 μέτρων από δάση, δασικές εκτάσεις και περιαστικό πράσινο βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.

Σχετικό ρεπορτάζ δημοσίευσε το «dnews.gr» και αναφέρει ότι ο κανονισμός πυροπροστασίας δεν άλλαξε και παραμένει σημαντικός πονοκέφαλος με πολλές ασάφειες και πολλά προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζει να έχει υψηλό κόστος.Ο κανονισμός προβλέπει συγκεκριμένα μέτρα υψηλού κόστους, ενώ όλα δείχνουν ότι θα επικρατήσει ο περυσινός χαμός.... Σημειώνεται ότι πέρυσι τελικά υπήρξαν υποδείξεις στους μηχανισμούς να περιοριστούν στα βασικά όπως είναι το κλάδεμα των δένδρων και η απομάκρυνση των εύφλεκτων υλικών.

Σημειώνεται ότι δύο είναι οι βασικές υποχρεώσεις:

1) Η πρώτη αφορά τα οικόπεδα που πρέπει να καθαριστούν και να γίνει δήλωση στη σχετική πλατφόρμα.

2) Η δεύτερη αφορά τα ακίνητα κοντά σε δάση και δασικές εκτάσεις που πρέπει να τηρούν συγκεκριμένα μέτρα πυροπροστασίας.

Τι λέει η ΠΟΜΙΔΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων)

Να μην αξιώνεται το αδύνατον από τους ιδιοκτήτες οικοπέδων, ζήτησε με επιστολή της η ΠΟΜΙΔΑ προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη, χαρακτηρίζοντας ως ανέφικτα τόσο την ασφυκτική μηνιαία προθεσμία καθαρισμού και δηλώσεων στην πλατφόρμα akatharista.gov.gr, η οποία πρέπει να είναι το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου κάθε έτους, όσο και την υποχρέωση των ιδιοκτητών εκτός από τον καθαρισμό, να προβούν και στην αποκομιδή της βιομάζας, κάτι που μόνον οι Δήμοι έχουν τη δυνατότητα και τα μέσα να υλοποιήσουν.

Στις συνθήκες μεγάλης ζήτησης που δημιουργούνται από την ασφυκτική μηνιαία προθεσμία, προσθέτει η ΠΟΜΙΔΑ, το αποτέλεσμα είναι οι ιδιοκτήτες αφενός μεν να μην βρίσκουν συνεργείο για να καθαρίσουν εμπρόθεσμα το οικόπεδα τους ή αν βρουν στον ασφυκτικό χρόνο της 30.4, πέφτουν θύματα βαριάς εκμετάλλευσης γιατί υποχρεώνονται να πληρώσουν εξωπραγματικά ποσά για τον καθαρισμό τους.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:

Η ΠΟΜΙΔΑ κάλεσε εγκαίρως τους ιδιοκτήτες οικοπέδων όλης της χώρας να καθαρίσουν τα οικόπεδά τους και με ανακοίνωσή της και τους ενημέρωσε συνοπτικά για τις σχετικές υποχρεώσεις τους. Όμως κε Υπουργέ, οι πολίτες ανταποκρίνονται πράγματι στις υποχρεώσεις τους, με πολύ κόπο και συχνά μεγάλο κόστος, όταν αυτό που τους ζητείται είναι εφικτό και πραγματοποιήσιμο. Δεν μπορούν όμως να ανταποκριθούν όταν αυτό που τους ζητείται είναι το ΑΔΥΝΑΤΟΝ, όπως συμβαίνει εν προκειμένω:

1. Όταν η προθεσμία καθαρισμού και υποβολής δηλώσεων έως 30 Απριλίου 2025 είναι εκ των πραγμάτων μη ρεαλιστική και ανεφάρμοστη, δεδομένου μεσολαβούν οι αργίες του Πάσχα και το μηνιαίο διάστημα είναι εξ αντικειμένου συντομότατο και ασφυκτικό, ιδιαίτερα για τους πολίτες με περιουσιακά στοιχεία εκτός και μακράν του τόπου κατοικίας τους. Στις συνθήκες μεγάλης ζήτησης που δημιουργούνται από την ασφυκτική μηνιαία προθεσμία, το αποτέλεσμα είναι οι ιδιοκτήτες αφενός μεν να μην βρίσκουν συνεργείο για να καθαρίσουν εμπρόθεσμα το οικόπεδα τους ή αν βρουν στον ασφυκτικό χρόνο της 30.4, πέφτουν θύματα βαριάς εκμετάλλευσης γιατί υποχρεώνονται να πληρώσουν εξωπραγματικά ποσά για τον καθαρισμό τους!

2. Όταν εκτός από τον καθαρισμό του οικοπέδου τους, τους ζητείται και η αποκομιδή της βιομάζας του καθαρισμού. Όταν δηλαδή αξιώνουμε από τους απλούς πολίτες να επιφορτιστούν και με την επιπλέον ευθύνη και τα έξοδα που συνεπάγεται η υποχρέωση να βρουν συνεργεία με γερανούς, φορτηγά κλπ. και να βρουν τόπο αποκομιδής και διάθεσης της βιομάζας. Όλα αυτά μόνον οι Δήμοι μπορούν να τα πράξουν, είναι εθελοτυφλία να προσπαθήσει το Κράτος με οποιαδήποτε μορφή, να καταστήσει τους πολίτες υπεύθυνους για το αδύνατον!

Εν όψει των ανωτέρω, αλλά και προς επίλυση προβλημάτων που ανέκυψαν κατά την περυσινή περίοδο των δηλώσεων καθαρισμού, επειδή η ισχύουσα μηνιαία προθεσμία είναι λανθασμένη ως απόλυτα ανεπαρκής και ανεδαφική, και η επικείμενη λήξη της θα αποθαρρύνει τους πολίτες από οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια και προσπάθειά τους να φανούν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, και με δεδομένο ότι πέρυσι, κατόπιν παράτασης που ζητήθηκε από την ΠΟΜΙΔΑ και ορθά δόθηκε από τον προκάτοχό σας Υπουργό κ. Βασίλη Κικίλια, ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης ορίστηκε τελικά η 15η Ιουλίου 2024, ζητούμε με νομοθετική πρωτοβουλία σας:

1. Η περίοδος του καθαρισμού των οικοπέδων και της υποβολής των υπευθύνων δηλώσεων στη σχετική πλατφόρμα να καθοριστεί εκ του νόμου ΤΡΙΜΗΝΗ, ήτοι από την 1η Απριλίου έως και την 30ή Ιουνίου κάθε έτους, ώστε να είναι ρεαλιστική η προθεσμία και να είναι πράγματι εφικτός ο καθαρισμός και η υποβολή των σχετικών δηλώσεων, χωρίς να χρειάζεται η χορήγηση αλλεπάλληλων παρατάσεων, που διαφορετικά θα είναι αναπόφευκτη, αλλά και να αποφευχθεί ο οικονομικός «στραγγαλισμός» των ιδιοκτητών...

2. Να οριστεί ρητά στο νόμο το ορθό και μόνο ρεαλιστικό: ότι αποκλειστικά υπόχρεοι για την αποκομιδή της βιομάζας από τον καθαρισμό των οικοπέδων είναι οι Δήμοι της χώρας.

3. Να μετατραπεί η υπεύθυνη δήλωση στο «Εθνικό Μητρώο» (πλατφόρμα «Ακαθάριστα Οικόπεδα») σε απλή υπεύθυνη δήλωση που τιμωρείται σύμφωνα με την παρ. 6 του αρ. 22 του Ν. 1599/1986, προκειμένου να μην υπάρχουν υπέρμετρες και ανεπιεικείς ποινικές συνέπειες σε περίπτωση που η δήλωση θεωρηθεί ανακριβής. Αυτό δεδομένου ότι εν όψει εφαρμογής των αυστηρών διατάξεων του νέου Ποινικού Κώδικα, ο υπόχρεος θα καλείται να δηλώσει υπεύθυνα στην πλατφόρμα ότι εκτός από τον καθαρισμό όπως αυτός εξειδικεύεται, θα μεριμνά και για τη συντήρηση αυτού καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, κάτι που σε πολλές περιπτώσεις θα είναι πρακτικά αδύνατον να τηρηθεί, και δεδομένων των ισχυουσών συνεπειών της ψευδούς/ανακριβούς δηλώσεως, εγκυμονεί σοβαρότατος κίνδυνος ποινικής καταδίκης και έκτιση πραγματικού χρόνου φυλάκισης των πολιτών.

4. Να οριστεί ότι δεν επιβάλλεται το απαράδεκτο πρόστιμο των 1.000€ ή άσκηση οποιασδήποτε ποινικής δίωξης χωρίς προηγούμενη έγγραφη ατομική ειδοποίηση του κάθε ιδιοκτήτη οικοπέδου από τον οικείο Δήμο για την εν λόγω υποχρέωση του.

5. Στην πλατφόρμα δηλώσεων καθαρισμού να δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης των ηλεκτρονικών δηλώσεων, να προστεθεί πεδίο σημειώσεων και να καταργηθεί η δυνατότητα υποβολής ανώνυμων καταγγελιών.

Δασικές πυρκαγιές: Drones με τεχνητή νοημοσύνη εντοπίζει φωτιές και στέλνει κρίσιμες πληροφορίες

Επιτυχημένες δοκιμές στη Γερμανία με αισθητήρες και drones που εντοπίζουν φωτιές σε δάση και βοηθούν τις πυροσβεστικές δυνάμεις να τις κατασβέσουν. Σχετικό ρεπορτάζ δημοσίευσε το «eyronews», αναφέροντας ότι με τις δασικές πυρκαγιές να γίνονται όλο και πιο καταστροφικές ελέω της κλιματικής κρίσης, η τεχνολογία σπεύδει να βοηθήσει στον εντοπισμό και την κατάσβεσή τους.

Στη Γερμανία, μία εταιρεία δοκιμάζει τον συνδυασμό αισθητήρων και drone με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να εντοπίζει δασικές φωτιές σχεδόν εν τη γέννησή τους.

Η «Dryad Networks» πραγματοποιεί επιτυχημένες δοκιμές σε γερμανικό δάσος και λέει ότι έχει τη λύση για να αποτρέπονται οι τεράστιες καταστροφές. Οι αισθητήρες που τοποθετούνται μέσα στο δάσος συνδέονται με το drone μέσω ασύρματου δικτύου και μπορούν να το ενεργοποιήσουν για να αναπτυχθεί άμεσα όταν ανιχνευτεί πυρκαγιά. Στη συνέχεια, το drone πετάει στην ακριβή τοποθεσία για να μεταδώσει υπέρυθρες εικόνες και βίντεο για την πυρόσβεση στο έδαφος.

Οι πληροφορίες σχετικά με τη φωτιά, συμπεριλαμβανομένων των γεωγραφικών συντεταγμένων, των εικόνων βίντεο και υπέρυθρων, αποστέλλονται στους πυροσβέστες που θα έτσι γνωρίζουν προς τα που εξαπλώνεται η φωτιά και πόσο μεγάλη είναι, κάτι που θα τους βοηθήσει να γνωρίζουν πως θα τοποθετηθούν οι πυροσβεστικές δυνάμεις.

Η γερμανική εταιρεία έχει κάνει αίτηση και περιμένει να λάβει το πράσινο φως για την χρήση του drone από τις αρχές.

ΔΕΔΔΗΕ: Δωρεά 6 εκατ. για μίσθωση 80 drones στην αντιπυρική περίοδο

Πραγματοποιήθηκε τη Μεγάλη Τρίτη, 15 Απριλίου 2025, η έναρξη της διαδικασίας δωρεάς έχει ύψος 6 εκατ. ευρώ, από τον ΔΕΔΔΗΕ προς το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Η δωρεά αφορά στη μίσθωση 80 Συστημάτων Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) και την σχετική παροχή πτητικού έργου, με στόχο την εναέρια επιτήρηση επιλεγμένων περιαστικών δασικών περιοχών. Βασικός σκοπός είναι η έγκαιρη προειδοποίηση και πρόληψη πυρκαγιών, καθώς και η κάλυψη λοιπών επιχειρησιακών αναγκών του Πυροσβεστικού Σώματος κατά την αντιπυρική περίοδο του 2025.

Τα ΣμηΕΑ περιλαμβάνουν τόσο τις ενιαίες μονάδες παρακολούθησης όσο και τα αντίστοιχα επιχειρησιακά κέντρα διαχείρισης, εξασφαλίζοντας συνεχή και αξιόπιστη εποπτεία. Τα drones είναι εξοπλισμένα με προηγμένα συστήματα ανίχνευσης και τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση κρίσιμων περιοχών και την άμεση αναγνώριση συμβάντων. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί σε 24ωρη βάση, καλύπτοντας πλήθος στρατηγικών δασικών περιοχών, με τα δεδομένα που μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο στις αρμόδιες αρχές για την έγκυρη λήψη αποφάσεων.

Παράλληλα, μέσω της εσωτερικής επιτήρησης, θα προστατεύονται κρίσιμες υποδομές, θα αποτρέπονται στο σύστημα μεταφοράς και της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, θα παρέχονται χρήσιμες πληροφορίες για τον συντονισμό επίγειων δυνάμεων σε επιχειρησιακά συμβάντα, ενώ θα διευκολύνεται η χαρτογράφηση και η αξιολόγηση των ζημιών καθώς και η έρευνα για αγνοούμενους, τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα.

Κατά την περσινή αντιπυρική περίοδο, το σύστημα ΣμηΕΑ αναπτύχθηκε σε περιοχές υψηλού κινδύνου όπως: Αττική, Κορινθία, Αρκαδία, Βοιωτία, Λακωνία, Εύβοια, Θεσσαλονίκη, ο Εθνικός Δρυμός της Βάλια Κάλντα, ο Έβρος, η Δαδιά, η Ξάνθη και η Θάσος. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε για την επιτήρηση μεικτών ζωνών αυξημένης επικινδυνότητας, όπως οι περιαστικές περιοχές της Θεσσαλονίκης, οι δασικές εκτάσεις της Δυτικής Ελλάδας και οι προστατευόμενες περιοχές της Ηπείρου.

Κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, το σύστημα επεκτείνεται σε νέες περιοχές υψηλού κινδύνου όπως η Κρήτη, η Ρόδος και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, όπου η δυσκολία πρόσβασης καθιστά την αερομεταφερόμενη επιτήρηση. Στόχος είναι η ενίσχυση της δυνατότητας έγκαιρης προειδοποίησης και αποτελεσματικής παρακολούθησης, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ανταπόκρισης των αρμοδιοτήτων φορέων και στην προστασία των δασικών και φυσικών πόρων της χώρας.

Παρόντες ήταν ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης , ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ευάγγελος Τουρνάς , ο Γενικός Αντιπρόσωπος Πολιτικής Προστασίας Νίκος Παπαευσταθίου, ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Διευθύνοντας Σύμβουλο του ΔΕΔΔΗΕ Αναστάσιος Μάνος , η Γενική Διευθύντρια Ανάπτυξης και Διαχείρισης Δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ Βασιλική Νταλή, ο Γενικός Διευθυντής Επιχειρησιακής Κινδύνου και Συντονισμός του ΔΕΔΔΗΕ Μιχαήλ Παπαδόπουλος , ο Γενικός Διευθυντής Διεύθυνσης Στρατηγικής Διευθύντρια της Διεύθυνσης Εταιρικών Σχέσεων & Επικοινωνίας του ΔΕΔΔΗΕ Μελίνα Καλαμπόκα.

Ακολουθούν οι δηλώσεις του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Κεφαλογιάννη, του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και του Διευθύνοντα Συμβούλου του ΔΕΔΔΗΕ Αναστάσιου Μάνου.

Γιάννης Κεφαλογιάννης: «Η ημέρα είναι ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας, όσον αφορά την πρόληψη αλλά και την σημερινή αντιμετώπιση των κινδύνων που θα λειτουργήσουν και το φετινό καλοκαίρι. Προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία αλλά και τις δυνατότητες που μας δίνονται, μέσα από αυτήν την πολύ μεγάλη δωρεά του ΔΕΔΔΗΕ. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον οργανισμό, αλλά και προσωπικά τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, κ. Μάνο για την εξαιρετική συνεργασία που έχουμε όλα αυτά τα χρόνια.

Θεωρώ ότι μέσα από αυτήν τη μεγάλη προσφορά η οποία γίνεται φέτος, δηλαδή 6 εκ. ευρώ που μας δίνουν τη δυνατότητα να ενοικιάσουμε υπηρεσίες για περίπου 80 drones , – διπλάσια σε σχέση με την περσινή χρονιά – θα μπορέσουμε να κάνουμε ένα πολύ σημαντικό βήμα, για να έχουμε την καλύτερη δυνατή ετοιμότητα, όσον αφορά την πρόληψη των πυρκαγιών για το φετινό καλοκαίρι.

Φέτος, έχει ενισχυθεί και το Σώμα με ακόμα μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού, κυρίως το μόνιμο προσωπικό. Συνολικά, μαζί με τους εποχικούς, θα είμαστε σε 18.000 άτομα, άνδρες και γυναίκες του Πυροσβεστικού Σώματος. Μαζί με τους χιλιάδες εθελοντές τόσο της Πυροσβεστικής όσο και των εθελοντικών οργανώσεων, με την αξιοποίηση των εναερίων μέσων που θα έχουμε – είτε από τον Εθνικό Στόλο, είτε από τα νοικοκυριά βάση της συμφωνίας – αλλά και με την αξιοποίηση του μεγάλου προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», όπου θα έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε αρκετά μέσα, καθώς και σε μια καλύτερη χρονιά. του φετινού καλοκαιριού.

Θα ήθελα, λοιπόν, για άλλη μια φορά να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τον ΔΕΔΔΗΕ και τον κ. Μάνο για την πολύ μεγάλη προσφορά και φέτος, όπως επίσης και για τη συνεργασία που έχουμε για τους καθαρισμούς στον τομέα τους. Στην ουσία κάνουμε άλλο ένα βήμα στο κομμάτι της πρόληψης. Θα ήθελα να ευχαριστήσω κλείνοντας, και τον προκάτοχο μου, τον κ. Κικίλια, ο οποίος μαζί με τον κύριο Μάνο προετοίμασαν αυτή την πολύ μεγάλη δωρεά και μπορώ να πω ότι είμαστε ακόμα πιο ενισχυμένοι αυτό το καλοκαίρι».

Σταύρος Παπασταύρου: «Η αντιπυρική προστασία των δασών μας, του φυσικού μας πλούτου, των κατοικημένων περιοχών και πάνω απ’ όλα της ανθρώπινης ζωής, είναι αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας υποχρεώνει σε μια κατάσταση διαρκούς ετοιμότητας και επαγρύπνησης.

Για τον λόγο αυτό, επιστρατεύουμε καλύτερα και σύγχρονα μέσα, ώστε να διαμορφώσουμε ένα σχέδιο πρόληψης που να θωρακίσει πρωτίστως τις κοινότητες και το περιβάλλον, διασφαλίζοντας τελικά το αύριο του τόπου μας. Είναι χρέος μας προς την Πατρίδα μας και τις επόμενες γενεές.

Ειλικρινείς ευχαριστίες σε όλους τους συντελεστές αυτής της πρωτοβουλίας».

Αναστάσιος Μάνος: «Να ευχαριστήσω θερμά και τους δύο Υπουργούς για τη σημερινή τους πρόσκληση και να τους ευχηθώ κάθε επιτυχία στα νέα τους καθήκοντα.

Με αυτή τη δωρεά επισφραγίζουμε μια εξαιρετική συνεργασία που είχαμε έως τώρα και με τα δύο Υπουργεία και φυσικά προσπαθούμε στην αλληλοϋποστήριξή μας για να συνεχίσουμε την αποτελεσματική και συντονισμένη μας προσπάθεια για όσο καιρό θα έχουμε την ευκαιρία και την ευθύνη να προστατέψουμε τους πολίτες μας να προστατεύσουμε τις υποδομές μας να προστατεύσουμε τη χώρα μας.

Η δωρεά αυτή και το συγκεκριμένο έργο είναι πολύ σημαντικό για τον ΔΕΔΔΗΕ. Με δεδομένη την ολοένα και συχνότερη εμφάνιση ακραίων και φαινομένων λόγω της κλιματικής αλλαγής, προτεραιότητα για τον ΔΕΔΔΗΕ αποτελεί πλέον η προστασία των κρισμάτων υποδομών του από την εκδήλωση πυρκαγιών και η πρόληψη των επιπτώσεων τους στο Δίκτυο. Το τελευταίο διάστημα σε στενή συνεργασία με την Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς και με κεντρικό συντονισμένο σχεδιασμό, έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στην πρόληψη με περαιτέρω ενέργειες (επέμβαση σε αντιπυρικές ζώνες δασών, βαθιά κλαδάκια, ενίσχυση επιθεώρησης με έμφαση στα δίκτυα που βρίσκονται εντός δασικών περιοχών, έλεγχος με θερμοκάμερες κ.λπ.)

Η σημερινή δωρεά αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι αυτής της στρατηγικής.

Σας ευχαριστώ πολύ».

Πριν από μερικές ημέρες δόθηκε στη δημοσιότητα το σκεπτικό των τεσσάρων αποφάσεων των δικαστών της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού που δίνουν bonus σε «πράσινα» κτήρια. Ο «Πολίτης» σας το παρουσιάζει ξανά, με βάση ρεπορτάζ της «Ναυτεμπορικής», διότι η περιοχή μας έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον στο κομμάτι της οικοδομής. Δείτε ποιες οικοδομικές άδειες μπορούν να προχωρήσουν…

Οι δικαστές έκριναν ότι μπορούν να δοθούν μπόνους για «πρασινα» κτίρια εφόσον υπάρχει ξεχωριστή επιστημονική μελέτη ώστε να σταθμιστούν οι συνέπειες στο οικιστικό περιβάλλον, σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού.

Στις αποφάσεις αναφέρεται ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων οι οικοδομικές εργασίες αποδεδειγμένα έχουν αρχίσει έως και τις 11.12.2024, ημερομηνία όπου ο πρόεδρος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου Μιχάλης Πικραμένος ανακοίνωσε την απόφαση.

«Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως, μεταξύ άλλων, α) με τη γνωστοποίηση, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, της έναρξης των εργασιών εκσκαφής σε οποιαδήποτε διοικητική αρχή, β) με την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του ΕΦΚΑ κ.ο.κ., εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων γίνει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Δεν αρκούν, όμως, η ηλεκτρονική αυτόματη έκδοση της οικοδομικής άδειας και η λήψη αριθμού άδειας ούτε η ηλεκτρονική ενημέρωση άλλων Υπηρεσιών, τα οποία αφορούν μόνον το γεγονός της έκδοσης της άδειας και δεν αποδεικνύουν τον χρόνο έναρξης των οικοδομικών εργασιών», αναφέρουν οι δικαστές.

Παράλληλα επισημαίνεται ότι

Α. Η Ολομέλεια αποφάνθηκε ότι «το σύστημα των διατάξεων του Ν.Ο.Κ. (άρθρα 10 παρ. 1, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25 παρ. 1), με τις οποίες παρέχονται προσαυξήσεις στον συντελεστή της δόμησης και το ύψος, ως κίνητρα για την ανέγερση κτηρίων, δεν αντίκειται, κατ’ αρχήν, από μόνο το περιεχόμενο των διατάξεων, στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος.

Τούτο διότι:

α) η πραγματοποιούμενη δόμηση, δυνάμει της προσαύξησης του σ.δ., δεν παρίσταται προδήλως υπέρμετρη, ώστε να οδηγεί οπωσδήποτε σε ανεπίτρεπτη συνταγματικά επιδείνωση των όρων διαβίωσης και του περιβάλλοντος, ο δε όρος δομήσεως που αναφέρεται στο ύψος δεν συνιστά, από μόνος του, δυσμενή μεταβολή των συνθηκών,

β) τα κίνητρα συνοδεύονται από τα αντισταθμίσματα της μείωσης της κάλυψης, της δημιουργίας κτιρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης και της αύξησης των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, τα οποία συνιστούν, κατά κοινή πείρα, ευνοϊκά για το περιβάλλον στοιχεία.

Β. Εντούτοις, τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα τους, δεν μπορούν να υλοποιούνται απευθείας με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του Ν.Ο.Κ., αλλά ανήκει στον πολεοδομικό νομοθέτη να τα συμπεριλάβει στον τοπικό σχεδιασμό. Στον τοπικό σχεδιασμό σταθμίζονται οι συνέπειες στο οικιστικό περιβάλλον της περιοχής, όπου τα κίνητρα εφαρμόζονται, με τεκμηρίωση της σχετικής κρίσης επί τη βάσει ειδικής επιστημονικής μελέτης, η οποία καταρτίζεται στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης του σχεδιασμού και λαμβάνει υπόψη τη φυσιογνωμία του κάθε οικισμού. Συνεπώς, το σύστημα των κινήτρων του Ν.Ο.Κ. αντίκειται στο άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος. Τούτο όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου των επίμαχων διατάξεων, οι οποίες δεν είναι, κατά τα ανωτέρω, από μόνες τους αντισυνταγματικές, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση από τους ισχύοντες με βάση το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης.

Γ. Οι ρυθμίσεις του άρθρου 11 παρ. 6 του Ν.Ο.Κ. για την προσμέτρηση ή μη στον συντελεστή δόμησης διαφόρων χώρων των οικοδομών θεμιτώς θεσπίζονται οριζοντίως με τον Οικοδομικό Κανονισμό, διότι δεν αποτελούν ζήτημα που ανάγεται στον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό.

Παράλληλα, οι δικαστές κρίνουν ότι: «είναι αντισυνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των παταριών και του κτίσματος έως 35 τ.μ. στο δώμα, καθώς και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αυτά, επομένως, πρέπει να προσμετρώνται στον σ.δ. Αντιθέτως, είναι συνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των έρκερ, δηλαδή αρχιτεκτονικών στοιχείων περιορισμένων διαστάσεων, και των κλιμακοστασίων που δεν συνιστούν χώρους κατοίκησης. “

Στις αποφάσεις τους οι δικαστές επισημαίνουν ότι «το Δικαστήριο προέβη σε στάθμιση αφενός του δημοσίου συμφέροντος, και, αφετέρου των αρχών της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων που οικοδόμησαν, εμπιστευθέντες το νομοθετικό καθεστώς και τα θεσπισθέντα κίνητρα του ν. 4067/2012, και που απέκτησαν καλοπίστως εμπράγματα δικαιώματα επί των εν λόγω ακινήτων.

Το Δικαστήριο επισήμανε ότι ο λόγος για τον οποίον οι οικείες διατάξεις κρίνονται αντισυνταγματικές στοιχεί προς παγία νομολογία του Δικαστηρίου, την οποία ο νομοθέτης δεν έλαβε υπόψη κατά τη θέσπιση του Ν.Ο.Κ. (ν. 4067/2012), προκειμένου να διαφυλάξει την αρχή της ασφάλειας δικαίου. Η αρχή αυτή υπηρετείται όταν η νομολογία των ανωτάτων Δικαστηρίων λαμβάνεται υπόψη κατά τη νομοθέτηση».

Απαντήσεις ΣτΕ σε εννιά ερωτήματα

Το ΣτΕ απαντά σε ερωτήματα τα οποία ανακύπτουν από το περιεχόμενο των εν λόγω αποφάσεων, που έχουν ως εξής:

Τι ακριβώς κρίθηκε με τις αποφάσεις 146-9/2025 της Ολομέλειας του ΣτΕ;

Κρίθηκε ότι το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτιρίων, θα μπορούσε να εισαχθεί στον πολεοδομικό σχεδιασμό συγκεκριμένων περιοχών ανάλογα με τα ειδικότερα χαρακτηριστικά τους αλλά δεν μπορεί, κατά το Σύνταγμα, να θεσπιστεί με διάταξη γενικής εφαρμογής, όπως στην προκειμένη περίπτωση, διότι αυτό οδηγεί στην ανατροπή του ισχύοντος πολεοδομικού σχεδιασμού κάθε περιοχής.

Είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύεται απόφαση του ΣτΕ με τέτοιο περιεχόμενο;

Οι σημερινές αποφάσεις αναφέρονται στο ζήτημα της σχέσης των γενικών οικοδομικών κανονισμών και των ειδικότερων όρων δόμησης της κάθε περιοχής. Παρόμοια ζητήματα έχουν τεθεί πολλές φορές κατά το παρελθόν και το Δικαστήριο δεχόταν πάντοτε ότι υπερισχύουν και εφαρμόζονται οι ειδικότεροι όροι δόμησης κάθε περιοχής, εφόσον είναι περιβαλλοντικά ευμενέστεροι. Το ζήτημα αυτό έχει κριθεί και για διατάξεις του ισχύοντος ΝΟΚ με την 705/2020 απόφαση της Ολομέλειας.

Γιατί πήρε τόσο καιρό να κριθεί η συνταγματικότητα; Ο ΝΟΚ υπάρχει από το 2012.

Κατ’ αρχάς, λόγω της οικονομικής κρίσης υπήρξε καθίζηση στην οικοδομική δραστηριότητα και περιορισμός στην έκδοση οικοδομικών αδειών, με αποτέλεσμα να μην έχουν ανοίξει σχετικές δίκες. Οι οικοδομικές άδειες που οδήγησαν στις σημερινές αποφάσεις της Ολομέλειας εκδόθηκαν το 2022, δηλαδή 10 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του ΝΟΚ, οι παραπεμπτικές αποφάσεις του Ε΄ τμήματος δημοσιεύθηκαν το 2024, οι υποθέσεις συζητήθηκαν στην Ολομέλεια τον Οκτώβριο του 2024 και το διατακτικό δημοσιεύθηκε δυο μήνες μετά, τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους.

Εκκρεμούν στο ΣτΕ υποθέσεις για τη συνταγματικότητα άλλων οικοδομικών κινήτρων του ΝΟΚ;

Ναι. Εκκρεμούν και άλλες υποθέσεις με οικοδομικές άδειες στις οποίες τίθεται το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας άλλων διατάξεων του ΝΟΚ (πχ υπόσκαφα, διεύρυνση υπογείων γκαράζ κλπ).

Ποιον δεσμεύουν οι αποφάσεις τις Ολομέλειας;

Τυπικά μόνο τους διαδίκους των συγκεκριμένων υποθέσεων. Επειδή, όμως, η παρανομία των οικοδομικών αδειών οφείλεται σε αντισυνταγματικότητα του νόμου, οι αποφάσεις αυτές μπορούν να έχουν συνέπειες στη νομιμότητα όλων των αδειών που εκδόθηκαν με βάση τις διατάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Για τον λόγο αυτό, οι σημερινές αποφάσεις, με ρητή σκέψη τους, περιόρισαν τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας. Έτσι, οι άδειες για τις οποίες οι οικοδομικές εργασίες έχουν ξεκινήσει και, πολύ περισσότερο, έχουν ολοκληρωθεί, δεν μπορούν να ακυρωθούν ή να ανακληθούν εξαιτίας της αντισυνταγματικότητας αυτής. Εντούτοις, άδειες οι οποίες είχαν ήδη προσβληθεί στα δικαστήρια έως και τις 11/12/2024, μπορούν να ακυρωθούν για τον λόγο αυτό, έστω και αν είχαν ήδη αρχίσει οι οικοδομικές εργασίες, διότι το αντίθετο θα παραβίαζε το δικαίωμα δικαστικής προστασίας.

Οι άδειες που έχουν εκδοθεί και για τις οποίες υπάρχει ακόμη προθεσμία για δικαστική προσβολή τους κινδυνεύουν;

Οι άδειες για τις οποίες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι οικοδομικές εργασίες μπορούν να ακυρωθούν για τους λόγους που αναφέρονται στις αποφάσεις. Οι άδειες για τις οποίες έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες δεν κινδυνεύουν εξαιτίας της εφαρμογής των αντισυνταγματικών κινήτρων του ΝΟΚ, αλλά κινδυνεύουν μόνο εφόσον έχουν άλλες πλημμέλειες.

Τι εννοούμε με τον όρο έναρξη οικοδομικών εργασιών; Πώς αποδεικνύεται αυτή;

Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως, μεταξύ άλλων, α) με τη γνωστοποίηση, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, της έναρξης των εργασιών εκσκαφής σε οποιαδήποτε διοικητική αρχή, β) με την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του ΕΦΚΑ κ.ο.κ., εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων έχει γίνει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Δεν αρκούν, όμως, η ηλεκτρονική αυτόματη έκδοση της οικοδομικής άδειας και η λήψη αριθμού άδειας ούτε η ηλεκτρονική ενημέρωση άλλων Υπηρεσιών, καθώς αφορούν μόνο το γεγονός της έκδοσης της άδειας και δεν αποδεικνύουν τον χρόνο έναρξης των οικοδομικών εργασιών.

Η άδειά μου κρίθηκε αντισυνταγματική από τα δικαστήρια. Έχω δικαίωμα αποζημίωσης;

Όταν προκαλείται ζημία από αντισυνταγματικότητα νόμου υπάρχει κατ’ αρχήν δικαίωμα αποζημίωσης, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις για την αστική ευθύνη του κράτους. Το δικαίωμα για αποζημίωση κρίνεται ανάλογα με τις ειδικότερες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια.

Το ΣτΕ έλαβε υπόψη του τον αντίκτυπο των αποφάσεων αυτών στις επενδύσεις και στην ασφάλεια των συναλλαγών;

Ναι. Το Δικαστήριο εφάρμοσε τη νομοθεσία που δίνει τη δυνατότητα συνεκτίμησης των συνεπειών της κρίσης περί αντισυνταγματικότητας και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, εξάντλησε τα περιθώρια της νομοθεσίας αυτής για τον περιορισμό της βλάβης που μπορεί να επέλθει από τις αποφάσεις στην οικονομική δραστηριότητα και την ασφάλεια των συναλλαγών.

Διαβάστε ακόμα:

Το ΣτΕ «τινάζει στον αέρα» τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό – Κρίθηκε αντισυνταγματικός, τι αλλάζει

Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο: Δεσμεύσεις από τον Μπακογιάννη στον Δήμο Ερμιονίδας – Τι ειπώθηκε στη σύσκεψη (εικόνες)

Κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας προβλέπει μείωση φόρου που φθάνει ακόμα και τις 16.000 ευρώ σε βάθος πενταετίας για όσους προχώρησαν εντός του 2024 σε ανακαινίσεις ή επισκευές σπιτιών και εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής τις σχετικές δαπάνες.

Η απόφαση, όπως αναφέρει η «ΕΡΤ», διευκρινίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την παροχή της έκπτωσης φόρου έως και 3.200 ευρώ τον χρόνο για τους δικαιούχους.

Το νομοθετικό πλαίσιο ορίζει ότι οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο πέντε ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τα 16.000 ευρώ. Οι δαπάνες για υλικά λαμβάνονται υπόψη μέχρι ποσού που αντιστοιχεί στο 1/3 του ποσού για δαπάνες υπηρεσιών.

Συνεπώς, εάν κάποιος δαπάνησε 16.000 ευρώ το 2024 για την ανακαίνιση του σπιτιού του, θα γλιτώσει φόρο εισοδήματος συνολικού ύψους 16.000 ευρώ, ποσό το οποίο επιμερίζεται ισόποσα σε πέντε χρόνια, αρχής γενόμενης με το εκκαθαριστικό του 2025 έως το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης του 2029.

Για παράδειγμα, ο φορολογούμενος που ξόδεψε 10.000 ευρώ το τρέχον έτος για να επισκευάσει την κατοικία του, και ο φόρος εισοδήματος που θα κληθεί να πληρώσει με το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης του 2025 ανέρχεται σε 3.000 ευρώ, θα δει τον λογαριασμό της φορολογικής δήλωσης να περιορίζεται στα 1.000 ευρώ, λόγω της έκπτωσης των 2.000 ευρώ (10.000 / 5 = 2.000) που προβλέπεται για τις δαπάνες ανακαίνισης του ακινήτου του.

Στην περίπτωση που κάποιος δαπανήσει 6.000 ευρώ για υπηρεσίες και 8.000 ευρώ για υλικά, η έκπτωση των υλικών που αναγνωρίζεται ανέρχεται σε 2.000 ευρώ (το ένα τρίτο των δαπανών για υπηρεσίες). Έτσι, λοιπόν, θα έχει έκπτωση 8.000 ευρώ, που επιμερίζονται σε πέντε χρόνια, δηλαδή 1.600 ευρώ ετησίως.

Για να ενεργοποιηθεί η έκπτωση, απαραίτητη προϋπόθεση είναι:

• Η απόδειξη πραγματοποίησης των δαπανών με νόμιμα παραστατικά (τιμολόγιο ή στοιχείο λιανικής πώλησης για την παροχή υπηρεσιών), στα οποία θα αναφέρονται διακριτά το είδος και η αξία της παρεχόμενης υπηρεσίας, τα στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ) του προσώπου, καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου (ΑΤΑΚ), εκτός αν πρόκειται για κοινόχρηστα, για τα οποία αρκεί μόνο η διεύθυνση του ακινήτου.
• Η εξόφληση των δαπανών, ανεξαρτήτως του ύψους αυτών, να έχει πραγματοποιηθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών (κάρτες, POS, e-banking, ηλεκτρονικό πορτοφόλι κ.ά.).
• Όλα τα παραστατικά θα πρέπει να έχουν διαβιβαστεί στην ΑΑΔΕ.

Σύμφωνα με την απόφαση:

Το ποσό των επιλέξιμων δαπανών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση του κτιρίου, μειώνει το φόρο εισοδήματος του φυσικού προσώπου που τις πραγματοποίησε και έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας, επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας σε αυτό. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας το ανώτατο συνολικό όριο δαπάνης και η μείωση του φόρου εισοδήματος περιορίζονται με βάση το ποσοστό πλήρους κυριότητας του φυσικού προσώπου που πραγματοποίησε τη δαπάνη.

Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, αυτές λαμβάνονται υπόψη για τους δικαιούχους ανάλογα με τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας τους, με βάση σχετική βεβαίωση που χορηγείται από τον διαχειριστή και στην οποία καταχωρείται ο ΑΤΑΚ του ακινήτου το οποίο βρίσκεται εντός του κτιρίου για το οποίο πραγματοποιείται η σχετική δαπάνη.

Οι δαπάνες λήψης υπηρεσιών και αγοράς αγαθών οι οποίες αναγνωρίζονται είναι:

Α. Ενεργειακές

• Τοποθέτηση θερμομόνωσης
• Αντικατάσταση κουφωμάτων, υαλοπινάκων και εξωτερικών προστατευτικών φύλλων
• Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης καθώς και των αναγκαίων υποδομών και στοιχείων ώστε να καθίσταται πλήρως λειτουργικό
• Εγκατάσταση διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης/ψύξης
• Εγκατάσταση συστήματος αυτοπαραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (με ενεργειακό συμψηφισμό), καθώς και συστημάτων ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) όταν συνδυάζονται με φωτοβολταϊκά συστήματα
• Εγκατάσταση συστήματος παραγωγής ζεστού νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
• Εγκατάσταση συστήματος μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
• Αναβάθμιση φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας

Β. Λειτουργικές – αισθητικές

• Τοποθέτηση/αντικατάσταση υδραυλικής εγκατάστασης
• Τοποθέτηση/αντικατάσταση ηλεκτρολογικής εγκατάστασης
• Συντήρηση/επισκευή στέγης
• Επισκευή τοιχοποιίας/Χρωματισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτηρίων
• Τοποθέτηση σταθερών ή κινητών συστημάτων σκίασης
• Αναβάθμιση ή εγκατάσταση ανελκυστήρα
• Εγκατάσταση οικιακών σημείων επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων
• Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων

Πηγή: ieidiseis.gr