Με ιστορία πάνω από 110 έτη και άμεση σύνδεση με την ελληνική αγροτική παραγωγή, η «Κύκνος» έχει συνδέσει τα προϊόντα της με τις περιπέτειες της σύγχρονης Ελλάδας και το Ναύπλιο! Αποτελώντας μέχρι και σήμερα μια από τις υγιέστερες οικονομικά εταιρείες της χώρας!

Από το Ναύπλιο του 1911 μέχρι την κρίση του 21ου αιώνα η αμιγώς ελληνική εταιρεία κονσερβών «Kyknos» καταφέρνει όχι μόνο να διατηρήσει την οικονομική της ευρωστία, αλλά να επεκτείνει περαιτέρω και τους ορίζοντές της στο εξωτερικό.

Η κονσερβοποιία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της το 1911 σαν μικρό συσκευαστήριο λαχανικών και τοματοπολτού από τους αδελφούς Μιχαήλ και Κωστή Μανουσάκη στην Ασίνη Αργολίδας, ενώ το 1915, κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, συντάχθηκε στο Ναύπλιο το καταστατικό της πρώτης στα Βαλκάνια «Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Κονσερβών».

Σήμερα, έχοντας συμπληρώσει έναν αιώνα λειτουργίας, η «Kyknos» κατέχει σταθερά ηγετική θέση στην ελληνική αγορά και πραγματοποιεί αξιοσημείωτη εξαγωγική δραστηριότητα. Με αμείωτο ενδιαφέρον συνεχίζει τις επιχειρηματικές του πτήσεις τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά ο μακροβιότερος «Kyknos», με πάνω από έναν αιώνα συνεπούς και αδιάλειπτης δραστηριότητας. Η ελληνική εταιρεία κονσερβών «Kyknos ΑΕ» αποτελεί μια αμιγώς ελληνική επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και συσκευασία προϊόντων τομάτας, φρούτων και λαχανικών.

Μολονότι τα πρώτα της βήματα ξεκίνησαν το 1911, σαν μικρό συσκευαστήριο λαχανικών και τοματοπολτού από τους αδελφούς Μιχαήλ και Κωστή Μανουσάκη στην Ασίνη Αργολίδας, καταφέρνει στο διάστημα των χρόνων να τοποθετηθεί στο τραπέζι κάθε ελληνικού νοικοκυριού, κατέχοντας ηγετική θέση, ενώ στις μέρες μας επιχειρεί ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση στις διεθνείς αγορές.

Εν συντομία η πορεία της «ΚΥΚΝΟΣ ΑΕ»

Όπως τονίστηκε, το 1915 ιδρύθηκε στο Ναύπλιο η ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Κονσερβών «Κύκνος» και αυτό έγινε από την οικογένεια «Παπαντωνίου». Όπως αναφέρεται σε κείμενο έκθεσης «Ελληνική Βιομηχανία» σε έκθεση στην Τεχνόπολη:

Το εργοστάσιο της είναι από τα πρώτα κονσερβοποιεία φρούτων και λαχανικών. Βασικό προϊόν της «Κύκνος» αποτέλεσε ο τοματοπολτός. Ακολουθούν οι κονσέρβες λαχανικών, οι κομπόστες και οι μαρμελάδες. Η «Κύκνος» καταγράφει σταθερά ανοδική πορεία. Το 1930 λειτουργεί νέο εργοστάσιο στην Αργολίδα, όπου εκεί εγκαθιστά για πρώτη φορά ταχυσυμπυκνωτές χυμού ντομάτας. Τη δεκαετία του 1950 επεκτείνεται, έχοντας εργοστάσιο και στη Δαλαμανάρα Αργολίδας. Τη δεκαετία του ’60 η εταιρεία αγοράζει το κονσερβοποιείο της εταιρείας «Αργολική», ενώ είχε εργοστάσιο και στην Ερμιόνη. Επίσης, ιδρύει (1963) νέο εργοστάσιο στην Ηλεία, στο χωριό Σαβάλια. Τη δεκαετία του 1970 στρέφεται στις εξαγωγές με σημαντική επιτυχία. Η εταιρεία συσσωρεύει καινοτομίες, καθώς το 1965 εγκαινιάζει την παραγωγή σάλτσας κέτσαπ, το ’99 εισάγει πρώτη στην Ελλάδα τη χάρτινη συσκευασία σε προϊόντα ντομάτας και τέλος το 2005 εφαρμόζει σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης για την ντομάτα που μεταποιεί, μεταφέροντας τη δραστηριότητα της στο εργοστάσιο της Ηλείας, τόπο παραγωγής της ντομάτας. Τη διετία 2006-07, το εργοστάσιο στην Ηλεία επεκτείνεται και εκσυγχρονίζεται τεχνολογικά. Τα γραφεία της παραμένουν στο Ναύπλιο.

Αναλυτικά η πορεία της «Κύκνος»

Τα πρώτα θεμέλια της σημερινής επιχείρησης μπαίνουν το καλοκαίρι του 1911, όταν ο Μιχαήλ Μανουσάκης, υπηρετώντας ακόμη ως καθηγητής Φυσικής στο Γυμνάσιο Πειραιώς, αποφασίζει μαζί με τον αδερφό του Κωστή Μανουσάκη να παρασκευάσουν, στην Ασίνη Αργολίδας, τα πρώτα 1.000 κουτιά με ολόκληρες τομάτες 1Κg και ένα σημαντικό αριθμό τοματοπολτού σε κουτιά 1/4 kg, όλα εισαχθέντα από το Τιρόλο της Αυστρίας.

Τι έγινε εκείνη την εποχή; Τα αδέρφια Μιχάλης και Κωστής Μανουσάκης συνεργάστηκαν και δημιούργησαν από το μηδέν μια από τις εμβλιματικότερες και σημαντικότερες ελληνικές εταιρίες. Ο Μιχάλης είχε την ιδέα και την τεχνογνωσία έχοντας σπουδάσει Χημεία στην Αθήνα και ο Κωστής έβαλε το αναγκαίο αρχικό κεφάλαιο. Είναι μυθιστορηματικού τύπου η αφήγηση του Μιχάλη Μανουσάκη στην αυτοβιογραφία του: Αφού λοιπόν τα άλλα δύο αδέρφια αρνήθηκαν να συνεισφέρουν χρηματικά (τους ζητήθηκαν 2.700 δρχ) στην ίδρυση της κονσερβοποιίας ο Κωστής ο μικρότερος, του είπε:

«Έχω οκτώ χιλιάδες δραχμές, παρ' τες και κάνε ότι σε φωτίσει ο Θεός». Τη συνέχεια την ξέρουμε όλοι πολύ καλά. Πριν έρθει, όμως, η καταξίωση έπρεπε να υπερκεράσει αρκετούς σκοπέλους. Αφού λοιπόν παρήγγειλε 1.000 κουτιά από το Τιρόλο της Αυστρίας, συσκεύασε την τομάτα και άρχισε να την προωθεί. «O αγών διαθέσεως τού εις μικράν ποσότητα παρασκευασθέντος πολτού τομάτας υπήρξε μέγας. Oι παντοπώλαι τους οποίους επισκεπτόμην ο ίδιος προσωπικώς, με απέπεμπον σχεδόν με τρόπον τραχύν, λέγοντές μου “εμείς δεν θα κάνουμε τον δάσκαλο εις τους πελάτες μας. Eμείς τους δίνουμε ό,τι μας ζητήσουν“», υπογράμμισε.

Είχε να αντιμετωπίσει αυτό που διαχρονικά καλούνται να ξεπεράσουν όλες οι επιχειρήσεις που επενδύουν στην καινοτομία. Την άγνοια και τη συνήθεια. Δύσκολοι αντίπαλοι και οι δύο! Με τον καιρό τα πλεονεκτήματα του προϊόντος αναγνωρίστηκαν τόσο από τους καταναλωτές, όσο και από τους χονδρέμπορους και το προϊόν βρήκε τον δρόμο του.

Έτσι, το 1914 η οικογένεια Παπαντωνίου πίστεψε και χρηματοδότησε με 60.000δρχ την προσπάθεια των δύο αδερφών και τον Απρίλιο του επόμενου χρόνου ιδρύεται η «ΑΕ Εταιρία Κονσερβών Κύκνος». Εκείνη την εποχή, με βάση και τις παραπάνω εξελίξεις, η παραγωγή ολόκληρων τοματών και μπαμιών αυξήθηκε σε 100.000 κουτιά. Πλέον η ντομάτα δεν θα σάπιζε στα χωράφια αλλά θα συσκευαζόταν και θα πουλιόταν σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Και όλα αυτά κατά την διάρκεια των Βαλκανικών και του Α’ Παγκοσμίου πολέμου. Τον Δεκέμβριο του 1914, ενώ έχει ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η εταιρεία εγκαθίσταται σε δικές της εγκαταστάσεις εκεί όπου βρίσκεται η έδρα της έως και σήμερα στο Ναύπλιο.

Τον Απρίλιο του 1915 συντάσσεται το καταστατικό της «Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Κονσερβών», πρώτης στα Βαλκάνια, με ιδρυτές και πρώτο συμβούλιο τους Μιχαήλ Μανουσάκη, Αθανάσιο Παπαντωνίου, Κωστή Μανουσάκη, Βασίλειο Παπαντωνίου, Ιωάννη Δάρμο.

Με την ίδρυση αυτής της βιομηχανίας ανοίγονται νέοι ορίζοντες επεξεργασίας και συντήρησης των αγροτικών προϊόντων της αργολικής γης – και μετέπειτα των άλλων περιοχών – τα οποία ως τότε σάπιζαν σε σημαντικό μέρος στα χωράφια. Το 1928 η επιχείρηση προχωρεί στη δημιουργία δεύτερου εργοστασίου στην Αργολίδα, εγκαθιστώντας τους πρώτους ταχυσυμπυκνωτές που εισήχθησαν στην Ελλάδα.

Με μια πρωτόγνωρη επένδυση για τα δεδομένα της εποχής, η εταιρεία αγόρασε μηχανήματα από τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα επένδυσε στη διαφήμιση. Αποτέλεσμα ήταν τα ράφια των μπακάλικων να γεμίσουν με τον «Πελτέ Κύκνος». Η Αργολίδα που εκείνα τα χρόνια λεγόταν και «λαχανόκηπος της Αθήνας» εφοδιάζει την «KYKNOS» με μεγάλες ποσότητες τομάτας και λαχανικών.

Η συμβολή της οικογένειας Παπαντωνίου

Όπως αναφέρθηκε, η συμβολή της οικογένειας Παναντωνίου για την ίδρυση της βιομηχανίας «Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Κονσερβών» ήταν καταλυτική.

Στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Διασμα», μπορούσε να διαβάσει κάποιος:

Ο Βασίλης Παπαντωνίου, γιος εμπόρου αλεύρων από την Τρίπολη, γεννήθηκε το 1888 στο Ναύπλιο. Σπούδασε χημικός μηχανικός στη Γερμανία, εκεί γνώρισε την τεχνική της κονσερβοποίησης. Έτσι, το 1915, αφού έπεισε τον πατέρα του να επενδύσει στην κονσερβοποίηση ντομάτας, γεννιέται η «Ελληνική Εταιρία Κονσερβών» στο Ναύπλιο. Το 1928 ιδρύεται το εργοστάσιο της εταιρείας που εγκαθιστά τους πρώτους ταχυσυμπυκνωτές χυμού ντομάτας στη χώρα, θέτοντας τα θεμέλια της πρότυπης και αμιγώς ελληνικής βιομηχανίας «Κύκνος». Το 1930 ο Βασίλης Παπαντωνίου νυμφεύτηκε την Αναστασία, κόρη του εμπόρου υφασμάτων Α. Παπαγιάννη και το 1938 απόκτησαν τη μοναχοκόρη τους Ιωάννα. Σκοτώθηκε το 1944 κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Η Ιωάννα Παπαντωνίου, σκηνογράφος και ενδυματολόγος, σύστησε και αφιέρωσε στη μνήμη του πατέρα της το Ίδρυμα «Βασίλη Παπαντωνίου» και την προσωπική της περιουσία.

Συνεχίστηκαν οι επεκτάσεις…

Η «ΑΕ εταιρεία Κονσερβών Κύκνος» επιβίωσε με δυσκολίες στην κατοχή, βοηθώντας πολλούς πολίτες που είχαν προβλήματα διαβίωσης. Το εργοστάσιο του Ναυπλίου ανανεώνεται με νέα κτήρια τη δεκαετία του 1950 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Καλλικλή. Το νέο βιομηχανικό κτήριο αποτελεί σύμβολο πρωτοπορίας για την εποχή.

Η εταιρεία αγοράζει το 1960 το εργοστάσιο «Αργολική», που ήδη λειτουργούσε στην Αργολίδα, ενώ είχε μονάδα παραγωγής και στην Ερμιόνη. Τρία χρόνια αργότερα, το 1963, ιδρύει το 4ο εργοστάσιό της στα Σαβάλια Ηλείας και γίνεται αφορμή να δημιουργηθούν εκεί, όπως και στην Αργολίδα, ομοειδείς βιομηχανίες, που αξιοποιούν έκτοτε την τοπική παραγωγή τοματών μέχρι και σήμερα.

Η «επανάσταση» έρχεται το 1965, όταν η επιχείρηση παρήγαγε και διέθεσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη σάλτσα κέτσαπ, ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν αποτέλεσε στρατηγικό προμηθευτή παγκοσμίως ισχυρών εταιρειών τροφίμων.

Το 2002-2003 η εταιρεία πραγματοποιεί μετεγκατάσταση της παραγωγικής της δραστηριότητας και του διανεμητικού της κέντρου στον τόπο παραγωγής της πρώτης ύλης, στα Σαβάλια Ηλείας.

Το 2005 η Ελληνική Εταιρεία Κονσερβών Kyknos, η πρώτη κονσερβοποιία στην Ελλάδα, είναι και η πρώτη εταιρεία μεταποίησης τομάτας που εφάρμοσε, σε συνεργασία με τους γεωργούς-προμηθευτές της, ολοκληρωμένο σύστημα προσέγγισης και διαχείρισης της καλλιέργειας της βιομηχανικής τομάτας.

Στο διάστημα 2006-2007 προχωρεί σε πλήρη ανακαίνιση του εργοστασίου της στην Ηλεία καθώς επεκτείνονται οι κτιριακές εγκαταστάσεις και ανανεώνεται ο μηχανολογικός εξοπλισμός με αγορά νέων υπερσύγχρονων γραμμών παραγωγής. Ενώ το 2010, μολονότι η χώρα μας έχει μπει σε οικονομική ύφεση, η «Kyknos» περιλαμβάνεται στη λίστα με τις υγιέστερες οικονομικά επιχειρήσεις του τόπου (σε έρευνα της ICAP – Strongest Companies in Greece).

Από το 2010 έως σήμερα δίνει έμφαση στη στελέχωση με νέο ανθρώπινο δυναμικό επιστημονικής κατάρτισης σε σημαντικές για την ανάπτυξή της θέσεις εργασίας και βραβεύεται για τις καινοτόμες δράσεις της και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών.

Το 1911 ξεκινά η ιστορία της «Ελληνικής Εταιρείας Κονσερβών Kyknos ΑΕ», η οποία δραστηριοποιείται στην παραγωγή και συσκευασία προϊόντων τομάτας, φρούτων και λαχανικών.
Το 1915, κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, συντάχθηκε το καταστατικό της πρώτης στα Βαλκάνια «Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Κονσερβών».
Το 2002-2003 η εταιρεία πραγματο-ποιεί μετεγκατάσταση της παραγωγικής της δραστηριότητας στα Σαβάλια Ηλείας.
Η ημερήσια παρα-γωγική δυναμικότητα του εργοστασίου Ηλείας φθάνει τους 2.100 τόνους νωπού προϊόντος.
Κατά την παραγωγική περίοδο – μέσα Ιουλίου με μέσα Σεπτεμβρίου – ο αριθμός των εργαζομένων ξεπερνά τα 400 άτομα.

Η «Κύκνος» όχι μόνο δεν επλήγη από την κρίση, αλλά και ατενίζει με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον, αφού μπορεί στην Ελλάδα να προσφέρει τα προϊόντα της σε καλύτερες τιμές απ’ ότι οι αντίστοιχες ξένες.

Όχι τυχαία, το ινστιτούτο ICAP την κατέταξε ανάμεσα στις υγιέστερες οικονομικά επιχειρήσεις στην Ελλάδα.

Ο «Kύκνος» απλώνει και άλλο τα φτερά του. Η ζήτηση από το εξωτερικό είναι τόσο μεγάλη που η εταιρεία ανοίγει το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο.

Oι αγρότες που συνεργάζονταν με τον «Kύκνο» περηφανεύονταν ότι οι ίδιοι μπορεί να μην είχαν πάει πέρα από την Aθήνα, αλλά οι ντομάτες τους είχαν γυρίσει όλο τον κόσμο!

Πολλές γενιές αργότερα, ο πελτές «Kύκνος» παραμένει η πρώτη επιλογή των Eλλήνων και μία από τις κορυφαίες στους χυμούς ντομάτας.

Πηγές: vidarchives.gr, Ημερησία, kyknos.com.gr, kyknoscanning.com, expohellas.analyst.gr, σελίδα Βιομηχανική Αρχαιολογία-Industrial Archaeology στο Facebook

Φωτογραφίες:
-kyknoscanning
-Ikiesnafplio Spyros Koutroufinis (Facebook)
-έκθεσης «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ» στην Τεχνόπολη
-Παλιές φωτογραφίες του Αργους-Ταξίδι στο παρελθόν (Facebook)
-Από το βιβλίο του Γ. Αντωνίου – «Παλαιά Αυτοκίνητα στην Αργολίδα»
-αρχείο κ. Σπ. Κουτρουφίνη

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή (09/09) η «Γιορτή της Ντομάτας» στο Ράδο της κοινότητας Διδύμων του Δήμου Ερμιονίδας.

Από νωρίς το βράδυ βρέθηκαν κάτοικοι του χωριού με τοπικά εδέσματα και υποδέχτηκαν τους επισκέπτες στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Το γλέντι κράτησε μέχρι αργά το βράδυ με πολύ χορό και πολλά κεράσματα.

Τη γιορτή, τίμησαν με την παρουσία τους ο βουλευτής Αργολίδας με τη Νέα Δημοκρατία Γιάννης Ανδριανός, ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου Γιάννης Μαλτέζος, ο Δήμαρχος Ερμιονίδας Γιάννης Γεωργόπουλος, ο Πρόεδρος της ΔΕΥΑΕΡ Αριστείδης Μπίμπας, η πρόεδρος της κοινότητας Διδύμων Ελένη Προσίλη, πολλοί Δημοτικοί Σύμβουλοι, καθώς και ο υποψήφιος Δήμαρχος Ερμιονίδας Γιάννης Μαργέτας.

Ο Γιάννης Γεωργόπουλος στον σύντομο χαιρετισμό του, ευχαρίστησε τους κατοίκους του χωριού για τη βοήθεια που παρείχαν, ενώ ανέφερε πως σύντομα έρχονται ανακοινώσεις για έργα που αφορούν τόσο την κοινότητα των Διδύμων όσο και το χωριό Ράδο (πρόσφατα είχαν γίνει ασφαλτοστρώσεις).

Οι υπόλοιποι ομιλητές στάθηκαν στη σημασία που έχει για κάθε τόπο να τιμάει τα τοπικά προϊόντα και να διατηρεί την παράδοση.

Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη γιορτή, που έχει ενταχθεί στο πολιτιστικό πρόγραμμα του Δήμου Ερμιονίδας, ήταν να διοργανωθεί αρχικά την Τετάρτη (31/08) στις 21:00, αλλά αναβλήθηκε για τεχνικούς λόγους.

Η Αγγελική Λούμη Γιαννικοπούλου Αγγελική (Αντιδήμαρχος Τουρισμού Δήμου Ερμιονίδας) είχε τονίσει λίγες ώρες πριν από την έναρξη της γιορτής:

«Ποιος δεν λαχτάρισε μια γλυκιά ντομάτα εκείνα τα ζεστά καλοκαιρινά μεσημέρια;

Τα καλοκαίρια, που είναι άφθονη, γλυκιά και ζουμερή, πιο κοντά στην πραγματική της γεύση από οποιαδήποτε άλλη εποχή του χρόνου.

Ντομάτα ωμή, ντομάτα σάλτσα, ντομάτα λιαστή ντομάτα μαγειρεμένη, ντομάτα μαρμελάδα, η ντομάτα είναι αγαπημένη στον Έλληνα και αποτελεί κύριο συστατικό της μεσογειακής διατροφής, δίνει λίγες θερμίδες και είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά.

Ο Δήμος Ερμιονίδας και η Κοινότητα Διδύμων τιμώντας αυτό το σημαντικό αγροτικό προϊόν και τους ντόπιους παραγωγούς διοργανώνουν για μία ακόμα χρονιά, σήμερα Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου στις 20:30, τη «Γιορτή της Ντομάτας» στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου στο Ράδο.

Τοπικά εδέσματα με ντομάτα και χορός με παραδοσιακή μουσική περιμένουν τους δημότες και τους επισκέπτες του προορισμού Ερμιονίδα!

Η είσοδος είναι ελεύθερη με πλούσια κεράσματα!

Σας περιμένουμε!».

Έφτασε η ώρα για τη «Γιορτή της ντομάτας» στο Ράδο, καθώς θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή (09/06) στις 20:30 στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου της περιοχής της Κοινότητας των Διδύμων.

Η είσοδος θα είναι ελεύθερη, ενώ πλούσια θα είναι τα εδέσματα που θα προσφερθούν, τα περισσότερα με κύριο… συστατικό την ντομάτα!

«Σας περιμένουμε να γνωρίσετε το τοπικό προϊόν, να γευτείτε τοπικά εδέσματα με ντομάτα και να διασκεδάσουμε όλοι μαζί με παραδοσιακή μουσική!», αναφέρεται στην πρόσκληση του Δήμου Ερμιονίδας.

Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη γιορτή, που έχει ενταχθεί στο πολιτιστικό πρόγραμμα του Δήμου Ερμιονίδας, ήταν να διοργανωθεί αρχικά την Τετάρτη (31/08) στις 21:00, αλλά αναβλήθηκε για τεχνικούς λόγους.

Όπως ανακοινώθηκε από τον Δήμο Ερμιονίδας, αναβάλλεται για τεχνικούς λόγους η γιορτή της Τομάτας στο Ράδο της Κοινότητας Διδύμων, που ήταν προγραμματισμένη για την Τετάρτη (31/08) και ώρα 21:00.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2022 και ώρα 20:30 στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Ράδου.

Υπενθυμίζεται ότι η γιορτή της πατάτας – με πολλές εκπλήξεις – στα Δίδυμα έχει μεταφερθεί για την Πέμπτη (01/09), καθώς πριν από μία εβδομάδα δεν κατέστη δυνατόν να γίνει λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών.

Αμφότερες οι εκδηλώσεις έχουν ενταχθεί στο καλοκαιρινό Πολιτιστικό Πρόγραμμα του Δήμου Ερμιονίδας.