Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πέθανε σε ηλικία 91 ετών, σύμφωνα με όσα ρεπορτάζ των ρωσικών πρακτορείων ειδήσεων, τα οποία επικαλούνται αξιωματούχους του νοσοκομείου του.

Ο Γκορμπατσόφ έμεινε στην ιστορία ως ο άνθρωπος ο οποίος τερμάτισε τον Ψυχρό Πόλεμο, προσπάθησε να… ανοίξει τη ρωσική κοινωνία, αλλά απέτυχε να αποτρέψει την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

O Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος Σοβιετικός πρόεδρος, σύναψε συμφωνίες μείωσης των όπλων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και συνεργάστηκε με δυτικές δυνάμεις για να αφαιρέσει το «Σιδηρούν Παραπέτασμα» που χώριζε την Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και να επιφέρει την επανένωση της Γερμανίας, μεταδίδει το «Reuters».

Όταν οι διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας σάρωσαν τα έθνη του σοβιετικού μπλοκ της κομμουνιστικής Ανατολικής Ευρώπης το 1989, απέφυγε να χρησιμοποιήσει βία – σε αντίθεση με προηγούμενους ηγέτες του Κρεμλίνου που είχαν στείλει τανκς για να συντρίψουν τις εξεγέρσεις στην Ουγγαρία το 1956 και στην Τσεχοσλοβακία το 1968.

Όμως οι διαδηλώσεις δημιούργησαν και φιλοδοξίες για αυτονομία στις 15 δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίες διαλύθηκαν τα επόμενα δύο χρόνια με χαοτικό τρόπο. Ο Γκορμπατσόφ πάλεψε μάταια για να αποτρέψει αυτή την κατάρρευση.

Όταν έγινε γενικός γραμματέας του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985, σε ηλικία μόλις 54 ετών, είχε βάλει στόχο να αναζωογονήσει το σύστημα εισάγοντας περιορισμένες πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες, αλλά οι μεταρρυθμίσεις αυτές ξέφυγαν από τον έλεγχο του.

Η πολιτική της «glasnost» – η ελευθερία του λόγου – επέτρεψε την προηγουμένως αδιανόητη κριτική του κόμματος και του κράτους, αλλά ταυτόχρονα ενθάρρυνε και τους εθνικιστές που άρχισαν να πιέζουν για ανεξαρτησία στις βαλτικές δημοκρατίες της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Εσθονίας και αλλού.

Πολλοί Ρώσοι δεν συγχώρεσαν ποτέ τον Γκορμπατσόφ για την αναταραχή που εξαπέλυσαν οι μεταρρυθμίσεις του, θεωρώντας την επακόλουθη βουτιά στο βιοτικό τους επίπεδο ένα πολύ υψηλό τίμημα που πλήρωσαν για τη δημοκρατία.

Αφού επισκέφθηκε τον Γκορμπατσόφ στο νοσοκομείο στις 30 Ιουνίου, ο φιλελεύθερος οικονομολόγος Ρουσλάν Γκρίνμπεργκ είπε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο των ενόπλων δυνάμεων Zvezda: «Μας έδωσε ελευθερία – αλλά δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε».

Ποιος ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ

O Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσόφ γεννήθηκε στις 2 Μαρτίου 1931 στο χωριό Πριβόλνογιε της περιοχής Κρασνογκβαρντέισκ, στην περιφέρεια Σταυρούπολης (Σταβροπόλ), από αγροτική οικογένεια. Το 1946 άρχισε να εργάζεται ως οδηγός γεωργικών μηχανημάτων και την ίδια χρονιά έγινε μέλος της Κομσομόλ (της νεολαίας του ΚΚΣΕ).

Το 1952, φοιτητής στη Μόσχα, έγινε μέλος του ΚΚΣΕ και τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τη Ραΐσα Τιταρένκο (1932-1999), που σπούδαζε φιλοσοφία. Το ζευγάρι απέκτησε μία κόρη, την Ιρίνα Μιχαίλοβνα (γ. 1957). Το 1955 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ και το 1957 από το Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας της Σταυρούπολης με την ειδικότητα του γεωπόνου - οικονομολόγου.

Παράλληλα, ο Γκορμπατσόφ ανέπτυσσε έντονη κομματική δράση. Το 1955 έγινε πρώτος γραμματέας της Επιτροπής Πόλης της Κομσομόλ στη Σταυρούπολη, ύστερα δεύτερος και στη συνέχεια πρώτος γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής της Κομσομόλ. Τον Σεπτέμβριο του 1966 εκλέχθηκε πρώτος γραμματέας της Επιτροπής Πόλης του ΚΚΣΕ στη Σταυρούπολη, τον Αύγουστο του 1968 δεύτερος γραμματέας και τον Απρίλιο του 1970 εκλέχτηκε πρώτος γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής Σταυρούπολης του ΚΚΣΕ.

Από τότε η εξέλιξή του στην κομματική ιεραρχία ήταν ραγδαία. Το 1971 εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, το 1978 γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής και το 1979 αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Τον Οκτώβριο του 1980 έγινε τακτικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου και τον Μάρτιο του 1985, μετά το θάνατο του Κονσταντίν Τσερνιένκο, εκλέχθηκε γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, στις 11 Μαρτίου 1985. Έως την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα του κόμματος, που σήμαινε και την ανάληψη της εξουσίας στην αχανή Σοβιετική Ένωση, ήταν το νεώτερο μέλος του Πολιτικού Γραφείου.

Στην ηγεσία του ΚΚΣΕ

Ο Γκορμπατσόφ, έχοντας διακριθεί για τις οργανωτικές του ικανότητες και τις ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες του, ήδη από τους πρώτους μήνες της εξουσίας του άρχισε την ευρεία αναδιοργάνωση του κρατικού και κομματικού μηχανισμού με σκοπό την αύξηση της αποδοτικότητάς του. Στο εσωτερικό εγκαινίασε την πολιτική της "περεστρόικα" (αναδόμηση ή ανασυγκρότηση) στον οικονομικό και δημοσιοοικονομικό τομέα, στη διοίκηση και στις κοινωνικές υπηρεσίες, με προέκταση στην ιδεολογική σφαίρα και διακήρυξε την αρχή της "γκλάσνοστ" (διαφάνεια) σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες. Η πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ τον Απρίλιο του 1986 φανέρωσε στον έξω κόσμο τις χτυπητές αδυναμίες του κομμουνιστικού συστήματος της χώρας του και ήταν το έναυσμα για να επιταχύνει το μεταρρυθμιστικό του έργο.

Στην εξωτερική πολιτική, ο Γκορμπατσόφ ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα για την αποκατάσταση καλών σχέσεων της Σοβιετικής Ένωσης προς όλες τις κατευθύνσεις, αρχίζοντας με τις σχέσεις ΕΣΣΔ - ΗΠΑ, για τη δημιουργία κλίματος διεθνούς ύφεσης, ειρήνης και συνεργασίας, με άμεσο στόχο, σε πρώτο στάδιο, τον περιορισμό του πυρηνικού οπλοστασίου των δύο υπερδυνάμεων. Έκανε σημαντικές παραχωρήσεις σε ζητήματα αιχμής (έλεγχος και εγγυήσεις, δείγματα καλής θέλησης με μονομερείς πρωτοβουλίες και μορατόριουμ) και τολμηρές προτάσεις και ανοίγματα, για την αποκατάσταση του πνεύματος εμπιστοσύνης.

Συναντήσεις κορυφής με Θάτσερ και Ρίγκαν

Ήδη από τις πρώτες επίσημες διπλωματικές αποστολές του, στον Καναδά (1983) και κυρίως στο Λονδίνο (Δεκέμβριος 1984), με την ιδιότητα του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ανώτατου Σοβιέτ, είχε κερδίσει διεθνώς τις πρώτες καλές εντυπώσεις, ως ένας νέου τύπου σοβιετικός πολιτικός, και την προσωπική εκτίμηση της βρετανίδας πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ, παρουσιάζοντας την εικόνα καλλιεργημένου και αξιόπιστου συνομιλητή και ικανότατου διπλωμάτη. Στις 19 Νοεμβρίου 1985, ως ηγέτης πλέον της ΕΣΣΔ, είχε την πρώτη συνάντηση κορυφής, στη Γενεύη, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Τον Οκτώβριο του 1986 πραγματοποιήθηκε στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας η άτυπη συνάντηση κορυφής ΕΣΣΔ – ΗΠΑ, η οποία, μολονότι δεν κατέληξε σε κανένα άμεσο θετικό αποτέλεσμα, άνοιξε το δρόμο για τις επόμενες συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, που οδήγησαν στην ιστορική συνάντηση και συμφωνία Ρέιγκαν - Γκορμπατσόφ στην Ουάσινγκτον (8 Δεκεμβρίου 1987) για την αμοιβαία απομάκρυνση και καταστροφή των εγκατεστημένων στην Ευρώπη αμερικανικών και σοβιετικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς. Τα επίσημα έγγραφα της συμφωνίας, επικυρωμένα από το Κογκρέσο και από το Ανώτατο Σοβιέτ, ανταλλάχθηκαν στη νέα, τέταρτη, συνάντηση Ρέιγκαν - Γκορμπατσόφ στη Μόσχα στις 2 Ιουνίου 1988.

Ακολούθησαν η συμφωνία της Γενεύης (14 Απριλίου 1988) για την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και τον Σεπτέμβριο η πρόταση Γκορμπατσόφ για την αμοιβαία κατάργηση των σοβιετικών και των αμερικανικών πυρηνικών βάσεων στο Κρασνογιάρσκ της Σιβηρίας και στο Βιετνάμ, από την πλευρά της ΕΣΣΔ, και στις Φιλιππίνες από την πλευρά των ΗΠΑ, με σκοπό την ύφεση στην Ασία και τον Ειρηνικό. Παράλληλα, ο Γκορμπατσόφ προώθησε τις προσπάθειές του για τον περιορισμό κατά 50% και τον έλεγχο των στρατηγικών όπλων, για τον έλεγχο των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων και τον περιορισμό των πυρηνικών δοκιμών και για τη μείωση των συμβατικών εξοπλισμών και στρατευμάτων των δύο στρατιωτικών συνασπισμών στην Ευρώπη, δίνοντας επίσης δείγματα καλής θέλησης στο ζήτημα υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Στο μεταξύ, στις 28 Ιουνίου 1988, συνήλθε η 19η Πανενωσιακή Συνδιάσκεψη του ΚΚΣΕ, στην οποία η πολιτική Γκορμπατσόφ υποβλήθηκε σε μία πρώτη κρίσιμη, σε πανενωσιακό επίπεδο, δοκιμασία, από την οποία ο Γκορμπατσόφ εξήλθε νικητής, εξασφαλίζοντας την έγκριση της συνδιάσκεψης για όλες τις ενέργειες της ηγεσίας του. Την 1η Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ύστερα από την τακτική σύνοδο της Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ (τέλη Σεπτεμβρίου), συνήλθε το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, το οποίο εξέλεξε ομόφωνα τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πρόεδρο του Προεδρείου του (του οποίου ήταν ήδη αντιπρόεδρος), αντί του Αντρέι Γκρομίκο. Έτσι, ο Γκορμπατσόφ, αναλαμβάνοντας και το ανώτατο αυτό κρατικό λειτούργημα της ΕΣΣΔ (αντίστοιχο προς εκείνο του Προέδρου της Δημοκρατίας), εδραίωσε αποφασιστικά τη θέση του στην κορυφή της κομματικής και κρατικής ιεραρχίας της χώρας.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε ο καταλυτικός παράγοντας σε μία σειρά γεγονότων στα τέλη του 1989 και του 1990 που αναδιαμόρφωσαν τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης και σηματοδότησαν την αρχή του τέλους του Ψυχρού Πολέμου. Καθ 'όλη τη διάρκεια του 1989 εκμεταλλεύτηκε κάθε ευκαιρία για να εκφράσει την υποστήριξή του προς τους ρεφορμιστές κομμουνιστές στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, και, όταν τα κομμουνιστικά καθεστώτα σ’ αυτές τις χώρες κατέρρευσαν σαν ντόμινο στα τέλη του έτους, ο Γκορμπατσόφ αποδέχθηκε την πτώση τους.

Όταν οι δημοκρατικά εκλεγμένες, μη κομμουνιστικές κυβερνήσεις, ήρθαν στην εξουσία στην Ανατολική Γερμανία, την Πολωνία, την Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία, ο Γκορμπατσόφ συμφώνησε στη σταδιακή απόσυρση των σοβιετικών στρατευμάτων από αυτές τις χώρες. Μέχρι το καλοκαίρι του 1990 είχε συμφωνήσει για την επανένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία και μάλιστα συμφώνησε στην ένταξη της ενωμένης Γερμανίας στο ΝΑΤΟ, τον μακροχρόνιο εχθρό της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1990 ο Γκορμπατσόφ τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για τα εντυπωσιακά του επιτεύγματα στις διεθνείς σχέσεις.

Η πολιτική αποκαθήλωσή του και η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης

Ο σταδιακός εκδημοκρατισμός και η αποκέντρωση του πολιτικού συστήματος της χώρας οδήγησαν σε αναταραχές σε πολλές από τις συνιστώσες Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης (π.χ. Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία και Ουζμπεκιστάν) και σε προσπάθειες για την επίτευξη ανεξαρτησίας από άλλες (π.χ. Λιθουανία). Σε απάντηση, ο Γκορμπατσόφ χρησιμοποίησε το στρατό για να καταστείλει τις αιματηρές διεθνικές διαμάχες σε αρκετές από τις Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας το 1989 - 1990, ενώ επινοήθηκαν συνταγματικοί μηχανισμοί που θα μπορούσαν να προβλέψουν τη νόμιμη αποχώρηση μιας Δημοκρατίας από την ΕΣΣΔ.

Με το ΚΚΣΕ να χάνει σταθερά το κύρος του, ο Γκορμπατσόφ επιτάχυνε τη μεταφορά εξουσιών από το κόμμα σε εκλεγμένους κυβερνητικούς θεσμούς. Τον Μάρτιο του 1990, το Συνέδριο των Αντιπροσώπων του Λαού τον εξέλεξε στη νεοσύστατη θέση του Προέδρου της ΕΣΣΔ, με εκτεταμένες εκτελεστικές εξουσίες. Ταυτόχρονα κατάργησε το συνταγματικά καθορισμένο μονοπώλιο της πολιτικής εξουσίας του ΚΚΣΕ και άνοιξε το δρόμο για τη νομιμοποίηση άλλων πολιτικών κομμάτων.

Ο Γκορμπατσόφ παρότι πέτυχε να διαλύσει τις ολοκληρωτικές δομές του σοβιετικού κράτους και να οδηγήσει τη χώρα του σε πορεία προς μία πραγματική αντιπροσωπευτική δημοκρατία, εν τούτοις αποδείχθηκε λιγότερο πρόθυμος να απελευθερώσει τη σοβιετική οικονομία από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους και αντιστάθηκε σε οποιαδήποτε αποφασιστική μετατόπιση προς την οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Επιδίωξε μάταια ένα συμβιβασμό μεταξύ αυτών των δύο διαμετρικά αντίθετων εναλλακτικών λύσεων κι έτσι η κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία συνέχισε να καταρρέει.

Ο Γκορμπατσόφ μπορεί να παρέμενε ο αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος του προβληματικού Κομμουνιστικού Κόμματος, αλλά η αναποτελεσματικότητα της διακυβέρνησής του ήταν πλέον εμφανής. Αντιμέτωπος με την κατάρρευση της οικονομίας, την αυξανόμενη απογοήτευση των πολιτών και τη συνεχιζόμενη μετατόπιση της εξουσίας στις Δημοκρατίες, αναγκάστηκε να συμμαχήσει με τους συντηρητικούς του κόμματος και τους μηχανισμούς ασφαλείας του κράτους στα τέλη του 1990.

Οι σκληροπυρηνικοί κομμουνιστές αποδείχθηκαν, όμως, αναξιόπιστοι σύμμαχοι. Ο Γκορμπατσόφ και η οικογένειά του κρατήθηκαν σε κατ’ οίκον περιορισμό από τις 19 έως τις 21 Αυγούστου 1991, κατά τη διάρκεια ενός σύντομου πραξικοπήματος, που ενορχηστρώθηκε από τους σκληροπυρηνικούς του κόμματος. Το πραξικόπημα κατέρρευσε από τη σκληρή αντίσταση του Προέδρου της Ρωσίας Μπόρις Γέλτσιν και άλλων μεταρρυθμιστών που είχαν αναδειχθεί μέσα από την «γκλάσνοστ» και την «περεστρόικα».

Ο Γκορμπατσόφ ανέλαβε και πάλι τα καθήκοντά του ως πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά η θέση του είχε πλέον αποδυναμωθεί. Συμμαχώντας με τον Γέλτσιν, εγκατέλειψε το Κομμουνιστικό Κόμμα, διέλυσε την Κεντρική Επιτροπή του και υποστήριξε μέτρα για την απαγκίστρωση της KGB και των ενόπλων δυνάμεων από τον έλεγχο του ΚΚΣΕ. Επίσης, μετέφερε θεμελιώδεις εξουσίες στις Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης.

Τα γεγονότα όμως τον είχαν ξεπεράσει και η ρωσική κυβέρνηση υπό τον Μπόρις Γέλτσιν ανέλαβε την εξουσία από την καταρρέουσα Σοβιετική Ένωση και συμφώνησε με τις άλλες Δημοκρατίες να δημιουργήσουν μία νέα χαλαρή ένωση κρατών, την Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών. Στις 25 Δεκεμβρίου 1991, ο Γκορμπατσόφ παραιτήθηκε από την προεδρία της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία έπαψε να υπάρχει την ίδια μέρα.

Η δράση του στη Ρωσική Ομοσπονδία

Το 1996 ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διεκδίκησε ως ανεξάρτητος την Προεδρία της Ρωσίας, αλλά συγκέντρωσε το πενιχρό 0,5% των ψήφων. Ωστόσο, παρέμεινε ενεργός στη δημόσια ζωή, ως ομιλητής και ως μέλος διαφόρων παγκόσμιων και ρωσικών δεξαμενών σκέψης. Το 2003 κέρδισε Γκράμι μαζί με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, για τη συμμετοχή τους σ’ ένα δίσκο για παιδιά.

Το 2006 συνεργάστηκε με τον ρώσο ολιγάρχη και πολιτικό Αλεξάντρ Λέμπεντεφ στην εξαγορά της εφημερίδας «Νόβαγια Γκαζέτα», που αντιπολιτεύεται το Κρεμλίνο. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2008, ανακοινώθηκε ότι ο Γκορμπατσόφ και ο Λέμπεντεφ θα ίδρυαν ένα νέο πολιτικό κόμμα, το οποίο τελικά έμεινε στα χαρτιά. Αν και ο Γκορμπατσόφ είναι ενίοτε επικριτικός για τον ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν, υποστήριξε την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014.

Οι σημαντικότερες ημερομηνίες της περιόδου του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης

Ακολουθούν οι σημαντικότερες ημερομηνίες του περάσματος από την εξουσία του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Από την άνοδό του στο αξίωμα του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985 ως την παραίτησή του το 1991.

1985

11η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στα 54 του χρόνια, εκλέγεται επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης.

15η Οκτωβρίου: Παρουσιάζει το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση της οικονομικού και πολιτικού συστήματος της ΕΣΣΔ, την περεστρόικα, πρόταση του Λεονίντ Μπρέζνιεφ το 1979.

1986

26η Απριλίου: Έκρηξη στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό του Τσερνόμπιλ (Ουκρανία). Η τραγωδία αποκρύπτεται από την κυβέρνηση για αρκετές ημέρες, κάτι που συμβάλει στη μόλυνση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από τη ραδιενέργεια.

23η Δεκεμβρίου: Επιστρέφει στη Μόσχα ο αντιφρονών νομπελίστας ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ έπειτα από επτά χρόνια εξαναγκαστικής εξορίας στο Γκόρκι (Νίζνι Νόβγκοροντ).

1987

8η Δεκεμβρίου: Υπογραφή της συνθήκης INF για την εξάλειψη των βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Ουάσινγκτον, κατά τη διάρκεια της τρίτης συνόδου κορυφής του Ρόναλντ Ρέιγκαν και του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

1988

7η Δεκεμβρίου: Στη Νέα Υόρκη, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει στον ΟΗΕ ότι η ΕΣΣΔ θα μειώσει μονομερώς κατά 500.000 άνδρες τις δυνάμεις της στην ανατολική Ευρώπη και στο ευρωπαϊκό τμήμα της ΕΣΣΔ.

1989

15η Φεβρουαρίου: Ολοκληρώνεται η αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, έπειτα από δέκα χρόνια πολέμου.

16η Μαΐου: Σύνοδος κορυφής στο Πεκίνο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ με τον κινέζο πρόεδρο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, επισφράγιση της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων έπειτα από 30 χρόνια.

12η-15η Ιουνίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, έπειτα από τη θριαμβευτική υποδοχή του στη Βόννη (ΓΛΔ), δηλώνει πως το Τείχος θα πέσει όταν «εξαφανιστούν οι συνθήκες που το γέννησαν».

7η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στο ανατολικό Βερολίνο, λέει ενώπιον του ανατολικογερμανού ηγέτη Έρικ Χόνεκερ πως «όποιος καθυστερεί τιμωρείται από τη ζωή».

9η Νοεμβρίου: Το Τείχος πέφτει.

1η Δεκεμβρίου: Ιστορική συνάντηση με τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.

1990

11η Μαρτίου: Η Λιθουανία ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ. Την 13η Ιανουαρίου 1991, σοβιετικά άρματα μπαίνουν στο Βίλνιους (14 νεκροί και 700 τραυματίες).

15η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εκλέγεται για πέντε χρόνια πρόεδρος της ΕΣΣΔ, θέση που μόλις δημιουργείται.

16η Ιουλίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και ο δυτικογερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ συμφωνούν για μια Γερμανία ενωμένη, κυρίαρχη και ελεύθερη να ενταχθεί στο NATO.

15η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ βραβεύεται με Νόμπελ ειρήνης.

1991

12η Ιουνίου: Ο Μπόρις Γέλτσιν εκλέγεται πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

31η Ιουλίου: Υπογράφεται στη Μόσχα η συνθήκη START, η πρώτη συμφωνία για τη μείωση των στρατηγικών πυρηνικών οπλοστασίων των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.

19η/21η Αυγούστου: Αποτυχημένο πραξικόπημα συντηρητικών εναντίον του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος βρίσκεται στην Κριμαία. Η απόπειρα αυτή οδηγεί στη διάλυση του κομμουνιστικού κόμματος και επιταχύνει την αποσύνθεση της ΕΣΣΔ.

8η Δεκεμβρίου: Στο Μινσκ, οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας διαπιστώνουν πως η Σοβιετική Ένωση "δεν υπάρχει πλέον".

25η Δεκεμβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει πως παραιτείται από το αξίωμα του προέδρου της ΕΣΣΔ.

Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης με τα δικά του λόγια

Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο αξιοσημείωτες δηλώσεις του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

«Μια μέρα πιαστήκαμε από το χέρι και πήγαμε να περπατήσουμε το απόγευμα. Και συνεχίσαμε να περπατάμε έτσι όλη μας τη ζωή». Για τη σύζυγό του Ραΐσα, συνέντευξή του στο αμερικανικό περιοδικό Vogue, 2013.

«Αυτό είναι άλλο ένα χτύπημα της καμπάνας, μια νέα τρομερή προειδοποίηση ότι στην πυρηνική εποχή χρειάζεται νέα πολιτική σκέψη και απαιτούνται νέες πολιτικές». Πρώτη δημόσιες δηλώσεις για το δυστύχημα στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό στο Τσερνόμπιλ (Ουκρανία), 14η Μαΐου 1986, στη σοβιετική τηλεόραση.

«Κάποια στιγμή, η χώρα άρχισε να χάνει την ορμή της, οι δυσκολίες και τα ανεπίλυτα προβλήματα άρχισαν να συσσωρεύονται, εμφανίστηκαν στοιχεία βαλτώματος και άλλα φαινόμενα ξένα στον σοσιαλισμό. Κι αυτό έπληξε σκληρά την οικονομική, την κοινωνική, την πολιτισμική και την πνευματική ζωή».

«Ανάγκη για αλλαγή υπήρχε για πολύ καιρό, στην οικονομία και σε άλλα πεδία, αλλά δεν εφαρμόστηκε στην πολιτική και πρακτική δουλειά του κόμματος και του κράτους». Ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, Ιανουάριος 1987.

«Για τους πάντες, και πάνω απ’ όλα για τις δυο μεγάλες δυνάμεις μας, η συμφωνία το κείμενο της οποίας είναι πάνω στο τραπέζι προσφέρει, επιτέλους, τη μεγάλη ευκαιρία να πάρουμε τον δρόμο που οδηγεί μακριά από την απειλή της καταστροφής. Είναι καθήκον μας να αξιοποιήσουμε πλήρως αυτή την ευκαιρία και να προχωρήσουμε μαζί προς έναν κόσμο απαλλαγμένο από τα πυρηνικά όπλα, που θα είναι καλύτερος για τα παιδιά και για τα εγγόνια μας και τα δικά τους παιδιά και τα δικά τους εγγόνια (...) προς την υπόσχεση της πλήρωσης και της πιο ευτυχισμένης ζωής, χωρίς φόβο, και χωρίς την παράλογη κατασπατάληση πόρων για όπλα καταστροφής». Στην τελετή υπογραφής της INF (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty) με τον αμερικανό πρόεδρο Ρόναλντ Ρέιγκαν, 8η Δεκεμβρίου 1987, στην Ουάσινγκτον.

«Είχαμε μισό εκατομμύριο άνδρες εκεί, οπλισμένους μέχρι τα δόντια. Τη μεγαλύτερη συγκέντρωση όπλων, καλά εκπαιδευμένων στρατιωτών, αρμάτων μάχης, πυρηνικών όπλων. Αν δίναμε τέτοια διαταγή, θα ήταν λάθος, θα οδηγούσε σε καταστροφή, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο». Για την απόφασή του να μη διατάξει τον σοβιετικό στρατό να εμποδίσει την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, συνέντευξη στο καναδικό τηλεοπτικό δίκτυο «CBC», 2009.

«Πρώτα απ’ όλα, είμαι βαθιά συγκινημένος, ως άνθρωπος, για την απόφαση αυτή, δεν θα το κρύψω. Αλλά αποδέχομαι το βραβείο όχι προσωπικά, αλλά ως αναγνώριση της μεγάλης αξίας και της τεράστιας σημασίας της σημαντικής αποστολής που ονομάζουμε περεστρόικα για τη μοίρα όλου του κόσμου». Δηλώσεις σε ξένους δημοσιογράφους αφού του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης, 15η Οκτωβρίου 1990.

«Η μοίρα το θέλησε πως όταν έγινα αρχηγός του κράτους, ήταν ήδη πασιφανές πως κάτι πήγαινε στραβά σε αυτή τη χώρα. Είχαμε αφθονία στα πάντα: γη, πετρέλαιο, αέριο και άλλους φυσικούς πόρους, κι ο θεός μας προίκισε με ευφυΐα και ταλέντο — και παρ’ όλ’ αυτά ζούσαμε πολύ χειρότερα από τον κόσμο σε άλλες βιομηχανικές χώρες και το χάσμα διαρκώς μεγάλωνε.

Ο λόγος ήταν προφανής ήδη για καιρό: η κοινωνία μας ήταν πιασμένη στην αρπάγη του γραφειοκρατικού συστήματος. Καταδικασμένη να υπηρετεί την ιδεολογία και να κουβαλάει το βαρύ φορτίο της κούρσας των εξοπλισμών, πιεζόταν αφόρητα. Όλες οι προσπάθειες να εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις με μισή καρδιά, κι έγιναν πολλές, απέτυχαν η μια μετά την άλλη. Η χώρα έχανε κάθε ελπίδα. Δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε να ζούμε έτσι. Έπρεπε να αλλάξουμε τα πάντα ριζικά. Για αυτόν τον λόγο, ποτέ δεν μετάνιωσα που δεν χρησιμοποίησα τη θέση μου του Γενικού Γραμματέα απλά για να "βασιλέψω" για μερικά χρόνια.

Εγκαταλείπω το αξίωμά μου με ανησυχία – αλλά και με ελπίδα, με πίστη σε εσάς, στη σοφία σας και στην πνευματική σας δύναμη. Είμαστε οι κληρονόμοι ενός σπουδαίου πολιτισμού, και η αναζωογόνηση και η μεταμόρφωση μας για να αποκτήσουμε σύγχρονη και αξιοπρεπή ζωή εξαρτάται από όλους και τον καθένα μας». Τελευταία ομιλία με την ιδιότητα του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, 25η Δεκεμβρίου 1991.

«Όσον αφορά στη στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία που άρχισε την 24η Φεβρουαρίου, υπογραμμίζουμε την ανάγκη να σταματήσουν το ταχύτερο οι εχθροπραξίες και να αρχίσουν άμεσα ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει τίποτε πολυτιμότερο στον κόσμο από τις ανθρώπινες ζωές». Ανακοίνωση του Ιδρύματος Γκορμπατσόφ, 26η Φεβρουαρίου 2022.

Τα «βαθιά του συλλυπητήρια» εκφράζει ο Πούτιν

Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα «βαθιά συλλυπητήριά» του για τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991), δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους», του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «TASS».

Ο Μπάιντεν εξαίρει έναν «σπάνιο ηγέτη» που παρέδωσε «έναν ασφαλέστερο κόσμο»

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέτισε φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, χαρακτηρίζοντας τον «σπάνιο ηγέτη».

«Ως ηγέτης της ΕΣΣΔ, συνεργάστηκε με τον (αμερικανό τότε) πρόεδρο (Ρόναλντ) Ρέιγκαν για να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών μας, προς μεγάλη ανακούφιση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που προσεύχονταν να τερματιστεί η κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών. Έπειτα από δεκαετίες βάρβαρης πολιτικής καταστολής, υιοθέτησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο κ. Μπάιντεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.

«Επρόκειτο για ενέργειες ενός «σπάνιου ηγέτη», που είχε «τη φαντασία να δει ότι ένα άλλο μέλλον ήταν εφικτό και το θάρρος να διακινδυνεύσει όλη του την καριέρα για να το επιτύχει. Το αποτέλεσμα ήταν ένας ασφαλέστερος κόσμος και μεγαλύτερη ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους», πρόσθεσε.

Το Ίδρυμα Ρέιγκαν από την πλευρά του ανέφερε μέσω Twitter πως «θρηνεί την απώλεια» του ηγέτη που «ήταν κάποτε πολιτικός αντίπαλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν και κατέληξε να γίνει φίλος του».

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε φόρο τιμής στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, εξαίροντας έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».

Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.

Μπόρις Τζόνσον: Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητά του

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter και τόνισε: «Την περίοδο της επίθεσης του (ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».

Γκουτέρες: Άλλαξε τον ρου της ιστορίας

Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του για τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας».

«Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».

Μακρόν: Έφυγε ένας άνθρωπος της ειρήνης

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απέτισε σήμερα φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ευχαριστώντας τον για τη «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».

Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».

Μήνυμα ΥΠΕΞ για το θάνατο του Γκορμπατσόφ

«Εκφράζουμε τη λύπη μας για την απώλεια ενός μεγάλου Ευρωπαίου, του Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς Γκορμπατσόφ», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο twitter.

«Συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού και τον εκδημοκρατισμό της χώρας του. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του και τον λαό», τόνισε ακόμα…

(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Τουλάχιστον 18 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες τραυματίστηκαν τη Δευτέρα (27/06), σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, όταν ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν ένα κατάμεστο εμπορικό κέντρο στην πόλη Κρεμεντσούκ της κεντρικής Ουκρανίας. «Έγκλημα πολέμου», λένε οι ισχυροί. Οι προσπάθειες διάσωσης βρίσκονται σε εξέλιξη και οι έρευνες για επιζώντες συνεχίζονται. Σοκάρουν τα βίντεο... 

Οι κρατικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης της Ουκρανίας στην τελευταία τους ενημέρωση, περίπου στις 7:00 το πρωί τοπική ώρα, επιβεβαίωσαν ότι 18 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην επίθεση, συμπεριλαμβανομένου ενός ατόμου που υπέκυψε στα τραύματά του στο νοσοκομείο. Άλλα 59 άτομα αναζήτησαν ιατρική βοήθεια και 25 εισήχθησαν σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Συνολικά 440 άτομα (συμπεριλαμβανομένων 14 ψυχολόγων) και 70 μονάδες έχουν εμπλακεί στο έργο διάσωσης, πρόσθεσε η υπηρεσία.

Large shopping mall in Kremenchuk with hundreds of civilians inside has been hit by a Russian strike. Russia is a disgrace to humanity and it must face consequences. The response should be more heavy arms for Ukraine, more sanctions on Russia, and more businesses leaving Russia. pic.twitter.com/Uvi6fbyShK

— Dmytro Kuleba (@DmytroKuleba) June 27, 2022

«Ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους φίλους. Οι διασώστες συνεχίζουν να εργάζονται», έγραψε στο «Telegram» ο περιφερειάρχης της Πολτάβα, Ντμίτρο Λούνιν.

Στο εμπορικό κέντρο την ώρα της επίθεσης βρίσκονταν περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι, όπως έκανε γνωστό ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κάνοντας επίσης λόγο για μία τις «πιο θρασύδειλες τρομοκρατικές ενέργειες στην ευρωπαϊκή ιστορία». Είπε επίσης ότι το εμπορικό κέντρο δεν έχει στρατηγική αξία για τη Ρωσία και δεν αποτελεί κίνδυνο για τις δυνάμεις της - «μόνο η προσπάθεια των ανθρώπων να ζήσουν μια κανονική ζωή, η οποία εξοργίζει τόσο τους κατακτητές».

#kremenchuk .Video del interior del centro comercial #Amstor tras el ataque ruso. Había más de 1.000 civiles en el interior en el momento del ataque. #Ucrania #Ukraine #UkraineWar #Russia #Russian #UkraineUnderAttack pic.twitter.com/xBMrDVaL3z

— AUSTROHÚNGARO (@AUSTROHNGARO2) June 27, 2022

Σύμφωνα με το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας, το χτύπημα είχε εσκεμμένα προγραμματιστεί για να συμπέσει με τις ώρες με τη μεγαλύτερη κίνηση του εμπορικού κέντρου και να προκαλέσει τον μέγιστο αριθμό θυμάτων.

Σχολιάζοντας την επίθεση, το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου παρατηρεί ότι έρχεται μετά από μια ευρύτερη εντατικοποίηση των ρωσικών πυραυλικών επιθέσεων κατά ουκρανικών υποδομών και πολιτικών στόχων τις τελευταίες ημέρες.

I am now in #Kremenchuk, at the site of the tragedy.

The whole world should see #RussianWarCrimes in #Ukraine.

English subtitles pic.twitter.com/e0DoocnTNu

— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) June 27, 2022

Ο σύμβουλος του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών Βαντίμ Ντενισένκο δήλωσε στις 26 Ιουνίου ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν ξεκινήσει μια εκστρατεία μαζικών και σε μεγάλο βαθμό αδιάκριτων πυραυλικών επιδρομών εναντίον ουκρανικών πόλεων, κάτι που απηχεί δηλώσεις που έγιναν από ανώνυμο αξιωματούχο άμυνας των ΗΠΑ στις 27 Ιουνίου, σύμφωνα με τον οποίο, οι ρωσικές δυνάμεις βασίζονται όλο και περισσότερα στα χτυπήματα πυροβολικού και πυραύλων για την προώθηση των επιχειρήσεων στην Ουκρανία.

«Καθώς οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να ξοδεύουν τις προμήθειες όπλων υψηλής ακρίβειας, τέτοιες επιθέσεις που προκαλούν σημαντικές παράπλευρες ζημιές στους πολίτες πιθανότατα θα κλιμακωθούν», προειδοποιεί το αμερικανικό think tank.

Video surveillance cameras during the #Russian rocket strike on the shopping centre in #Kremenchuk.#RussiaIsATerroristState #Ukraine #WarCrimes pic.twitter.com/aMKUo8zQ0v

— Canadian Ukrainian Volunteer ????✊? (@CanadianUkrain1) June 28, 2022

G7: Έγκλημα πολέμου η επίθεση στο Κρεμεντσούκ- «Δεν θα ησυχάσουμε» μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος

Ηγέτες από όλο τον κόσμο καταγγέλουν τη θανατηφόρα επίθεση της Ρωσίας σε εμπορικό κέντρο στο Κρεμεντσούκ της Ουκρανίας, ως «αποτρόπαια» και έγκλημα πολέμου, εν μέσω αυξανόμενης διεθνούς οργής για την επίθεση. 

Σε κοινή τους δήλωση, οι ηγέτες της G7 καταδίκασαν την «αποτρόπαια επίθεση» και σημείωσαν ότι οι επιθέσεις που στοχεύουν αμάχους είναι «έγκλημα πολέμου». «Στεκόμαστε ενωμένοι με την Ουκρανία στο πένθος για τα αθώα θύματα αυτής της βίαιης επίθεσης. Οι αδιάκριτες επιθέσεις σε αθώους πολίτες συνιστούν έγκλημα πολέμου. Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν και οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν», ανέφεραν.

«Σήμερα, υπογραμμίσαμε την ακλόνητη υποστήριξή μας στην Ουκρανία απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα, έναν αδικαιολόγητο πόλεμο επιλογής που μαίνεται εδώ και 124 ημέρες», συνέχισαν, προσθέτοντας ότι «θα συνεχίσουν να παρέχουν οικονομική, ανθρωπιστική καθώς και στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, για όσο διάστημα χρειαστεί». «Δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να τελειώσει η Ρωσία τον σκληρό και παράλογο πόλεμό της κατά της Ουκρανίας», τόνισαν.

#G7 Leaders Statement: We solemnly condemn the abominable attack on a shopping mall in #Kremenchuk. We will not rest until Russia ends its cruel and senseless war on Ukraine. #G7GER pic.twitter.com/t4x9EJqzCv

— G7 GER (@G7) June 27, 2022

Σε ξεχωριστή δήλωση, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε την επίθεση «αποτρόπαια», λέγοντας: «Μοιραζόμαστε τον πόνο των οικογενειών των θυμάτων και την οργή μπροστά σε μια τέτοια θηριωδία. Ο ρωσικός λαός πρέπει να δει την αλήθεια:

Επίσης, ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Στεφάν Ντιζαρίκ δήλωσε: «Είναι λυπηρό, τουλάχιστον. Οποιοδήποτε είδος μη στρατιωτικής υποδομής, που περιλαμβάνει προφανώς εμπορικά κέντρα και πολίτες, δεν πρέπει ποτέ να στοχοποιούνται».

People near by the moment #Russian missile strike hits shopping centre in #Kremenchuk #Ukraine pic.twitter.com/zlOTikRb9s

— Archangel Network Media (Rawle95) (@AnonymousNetwo6) June 28, 2022

Russian officials have claimed yesterday's attack on a Kremenchuk shopping centre was "staged", that the shopping centre was "empty" or "non-functioning", and the mall was never hit. We've investigated these claims and found them to be evidently false.https://t.co/M4diZtLodj

— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) June 28, 2022

On June 27, the Russian occupiers launched a missile strike on Kremenchuk, Poltava region.
At the time of the strike, there were more than a thousand visitors in the shopping center.
Цe express our sincere condolences?#StopPutinNOW #StopRussia #UkraineUnderAttack #Kremenchuk pic.twitter.com/gv7BWyTuxD

— Ukraine Rugby (@RugbyUkraine) June 28, 2022

Πηγή: naftemporiki.gr

Η κεντρώα-φιλελεύθερη παράταξη «Ensemble» («Μαζί») του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν εξασφάλισε 245 από τις 577 έδρες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, χάνοντας την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο σώμα, σύμφωνα με τα τελικά επίσημα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών – 2ος γύρος – της Κυριακής (19/06), όπως αναρτήθηκαν στον ιστότοπο του υπουργείου Εσωτερικών. Με τη Γαλλία να περνάει σε περίοδο αναταραχής, μετά τα όσα είχαν φανεί από τον πρώτο γύρο των εκλογών.

Η συμμαχία «NUPES» υπό τον επικεφαλής της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν εξασφάλισε 131 έδρες και είναι πλέον αξιωματική αντιπολίτευση, ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν θα καταλάβει 89 έδρες, σχεδόν δεκαπενταπλάσιες απ’ ό,τι στην απερχόμενη κάτω Βουλή, ενώ η παραδοσιακή δεξιά – οι Ρεπουμπλικάνοι – κέρδισαν 61.

Η αποχή έφθασε το 53,77%. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι αυτή η τέταρτη εκλογική διαδικασία μέσα σε δύο μήνες σημαδεύτηκε από το συγκεκριμένο ποσοστό αποχής, αυξημένο σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο. Δεν έσπασε, πάντως, το ρεκόρ του δεύτερου γύρου των εκλογών του 2017 που ήταν 57,36%.

Τα διλήμματα του Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν

Το πιο σοβαρό πρόβλημα του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δεν έγκειται στο ότι τελικά δεν θα είναι ο ίδιος, όπως ήλπιζε, ο πρώτος αρχηγός του κράτους που θα κατάφερνε να κυβερνήσει για δυο θητείες χωρίς να υποχρεωθεί σε συγκατοίκηση.

Έγκειται στο ότι τώρα που έχει ανάγκη από συγκάτοικο ουδείς, δηλώνει πρόθυμος να μοιραστεί... σπίτι μαζί του.

Η Μαρίν Λεπέν, η επικεφαλής της άκρας δεξιάς, που προ διμήνου σκεπτόταν να παραδώσει την ηγεσία του κόμματος της, βλέπει ήδη τον εαυτό της να στρογγυλοκάθεται το 2027 στο Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων. Ως τότε θα αντιπολιτεύεται τον Μακρόν παντού και στα πάντα.

Το ίδιο άλλωστε δηλώνει πως θα πράξει ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, που δεν φαίνεται ούτε αυτός διατεθειμένος να αποχωρήσει από το πολιτικό προσκήνιο, όπως πριν τις προεδρικές εκλογές είχε αφήσει να εννοηθεί πως θα πράξει λόγω ηλικίας.

Ο μόνος λοιπόν που αναμένεται να αποχωρήσει το 2027 από τα πολιτικά πράγματα είναι ο – νεότερος όλων – κ. Μακρόν, για τον οποίο τρίτη θητεία δεν επιτρέπεται ως εκ του Συντάγματος της Γαλλίας.

Ως το 2027 ο Εμανουέλ Μακρόν θα ασκεί την προεδρία της χώρας του, διαβεβαιώνοντας πως δεν είναι ούτε αριστερός, ούτε δεξιός.

Θα έχει απέναντι μια αξιωματική αντιπολίτευση που δηλώνει πολύ αριστερή και μια ήσσονα αντιπολίτευση που δηλώνει πολύ δεξιά.

Υπάρχουν βεβαίως οι νεογκολικοί του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, που θα μπορούσαν να τείνουν χείρα βοηθείας στον Μακρόν - πλην όμως και αυτοί, προς το παρόν, δηλώνουν αντιπολίτευση.

Όχι όλοι: η πλέον αναγνωρίσιμη προσωπικότητα της παράταξης, ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, τάσσεται απολύτως υπέρ της συνεργασίας με την παράταξη Μακρόν. Όμως ο κ. Σαρκοζί δεν είναι βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων, ούτε σεβάστηκε προεκλογικά τον κομματικό πατριωτισμό.

Ελλείψει, μέχρι νεοτέρας, κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, η παράταξη του Εμανουέλ Μακρόν θα αναζητεί όπως είπε η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν «πλειοψηφίες δράσης» από «ποικίλες ευαισθησίες» επί συγκεκριμένων θεμάτων.

Το ερώτημα που κυριαρχεί από το βράδυ της Κυριακής (19/06) στη Γαλλία είναι αν και κατά ποσόν μπορεί να κυβερνηθεί έτσι η χώρα.

Εν αναμονή της τοποθέτησης του κ. Μακρόν για τα εκλογικά αποτελέσματα, που ίσως φωτίσει το προς τα πού βαδίζει η Γαλλία, πολιτικοί αναλυτές συζητούν ενδεχόμενα σενάρια. επισημαίνοντας πως αν το θέλει, ο Μακρόν έχει δικαίωμα να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές.

Υπογραμμίζουν όμως πως αν το κάνει τώρα θα πρόκειται για πολιτική αυτοκτονία.

Εν κατακλείδι, για την ενωμένη αριστερά, τα αποτελέσματα αυτά σημαίνουν ότι θα γίνει το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στην Εθνοσυνέλευση, έναν ρόλο που κατείχε μέχρι τώρα η δεξιά.

Για τη Λεπέν, η επιτυχία είναι αδιαμφισβήτητη: πενταπλασιάζει τον αριθμό των βουλευτών της και ξεπερνάει όπως φαίνεται κατά πολύ το όριο των 15 βουλευτών ώστε να σχηματίσει κοινοβουλευτική ομάδα, για δεύτερη φορά στην ιστορία του κόμματός της, μετά το 1986.

Με τους κεντροδεξιούς Ρεπουμπλικανούς να κινούνται γύρω από τις 60 έδρες είναι προς το παρόν ασαφές αν μαζί με την παράταξη Μακρόν μπορούν να έχουν την απόλυτη πλειοψηφία των εδρων ενόψει ενδεχόμενης συγκατοίκησης στην εξουσία. Το ενδεχόμενο να συνεχίσει ο Μακρόν με κυβέρνηση μειοψηφίας δεν αποκλείεται, ωστόσο τα περιθώρια κινήσεων για τον Γάλλο πρόεδρο θα είναι εξαιρετικά περιορισμένα με βάση τα σημερινά εκλογικά αποτελέσματα.

Comme les millions de Françaises et de Français attendus dans les bureaux de vote aujourd’hui, j’ai voté. Merci à toutes celles et à tous ceux qui permettent au scrutin de se tenir : vous faites vivre notre démocratie. pic.twitter.com/vrV1sSNfQd

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) June 19, 2022

Δεν εκλέγεται η υπουργός Υγείας

Η υπουργός Υγείας Μπριζίτ Μπουργκινιόν εκτιμάται ότι θα χάσει την έδρα της στο κοινοβούλιο, μετέδωσε το γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι «France 2 TV», επικαλούμενο εκτιμήσεις των αποτελεσμάτων.

Κατά παράδοση, οι υπουργοί που δεν καταφέρνουν να εκλεγούν, καλούνται να παραιτηθούν από την κυβέρνηση.

Ο Εθνικός Συναγερμός μιλάει για ήττα της προεδρικής παράταξης που οφείλεται στην «αλαζονεία» του Μακρόν

Ο ασκών χρέη προέδρου του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν υποστήριξε ότι τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών δείχνουν ότι ο γαλλικός λαός ψήφισε για να βάλει τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στη μειοψηφία.

«Έχουμε ένα γαλάζιο κύμα σε όλη τη χώρα, το αποψινό μάθημα είναι ότι ο λαός έκανε τον Μακρόν πρόεδρο της μειοψηφίας», είπε ο Ζορντάν Μπαρντελά στο τηλεοπτικό κανάλι «TF1».

«Η αλαζονεία του ίδιου του Εμανουέλ Μακρόν, η περιφρόνηση του για τον γαλλικό λαό και η δική του ανικανότητα για την ασφάλεια και την αγοραστική δύναμη τον έκαναν πρόεδρο μειοψηφίας», είπε ο Μπαρντελά, χαιρετίζοντας την αύξηση της δύναμης του κόμματός του στην Εθνοσυνέλευση.

Δεν εκλέγονται βουλευτές ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ

Ο Ρισάρ Φεράν, ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης και στενός σύμμαχος του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, παραδέχτηκε απόψε ότι ηττήθηκε στις βουλευτικές εκλογές απέναντι στην υποψήφια της αριστερής συμμαχίας «Nupes».

«Μόλις έμαθα τα αποτελέσματα που δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι του 6ου διαμερίσματος του Φινιστέρ επέλεξαν να εκλέξουν την αντίπαλό μου», τη Μελανί Τομέν, είπε στους δημοσιογράφους ο Φεράν.

Ο Κριστόφ Καστανέρ, ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, ανακοίνωσε επίσης ότι δεν εκλέγεται.

Στα «μετριοπαθή» κόμματα θα απευθυνθεί ο Μακρόν για να εξασφαλίσει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο

Η γαλλική κυβέρνηση θα απευθυνθεί σε όλα τα μετριοπαθή κόμματα ώστε να εξασφαλίσει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, αφού η παράταξη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στον σημερινό, δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών, ανέφερε η κυβερνητική εκπρόσωπος.

«Προσεγγίζουμε εκείνους που θέλουν να πάνε τη χώρα μπροστά», είπε η Ολιβιά Γκρεγκουάρ.

Η αριστερά πέτυχε τον στόχο της, να στερήσει από τον Μακρόν την πλειοψηφία, δηλώνει ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν

«Εντελώς απροσδόκητη και πρωτόγνωρη κατάσταση» χαρακτήρισε τα αποτελέσματα των σημερινών βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία ο ηγέτης της αριστεράς Ζαν-Λυκ Μελανσόν, μιλώντας σε υποστηρικτές της αριστερής συμμαχίας NUPES.

Ο Μελανσόν τόνισε ότι η παράταξή του πέτυχε τον στόχο της, να στερήσει από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Είναι πάνω απ’ όλα η εκλογική ήττα του Μακρόν», πρόσθεσε.

Η NUPES είναι η μεγαλύτερη παράταξη της αντιπολίτευσης στην Εθνοσυνέλευση. Για την αριστερά, που κατέβηκε ενωμένη στις εκλογές έπειτα από πολλές δεκαετίες, η επιτυχία αυτή είναι γλυκόπικρη, αφού δεν κατάφερε τον εκπεφρασμένο στόχο της, τη «συγκατοίκηση» με τον Μακρόν, όπως φιλοδοξούσε.

Ο Μελανσόν κατέστησε σαφές ότι δεν τίθεται θέμα συνεννόησης με την προεδρική πλειοψηφία, λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν έχουμε τις ίδιες αξίες». Εμφανίστηκε αισιόδοξος για το μέλλον της παράταξης της αριστεράς και δήλωσε ότι θα παραμείνει ενεργός πολιτικά και «στην πρώτη γραμμή».

Η Μαρίν Λεπέν θέλει να ενώσει τους Γάλλους «πατριώτες»

Η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν δήλωσε ότι θα επιδιώξει να ενώσει όλους τους «πατριώτες» όχι μόνο από τη δεξιά αλλά και από την αριστερά, μετά την αναπάντεχη αύξηση της δύναμης του κόμματός της στις βουλευτικές εκλογές.

«Ο λαός αποφάσισε να στείλει μια ισχυρή κοινοβουλευτική ομάδα του Εθνικού Συναγερμού στην Εθνοσυνέλευση. Η ομάδα αυτή θα είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία του κόμματός μας. Πετύχαμε τους στόχους μας: να καταστήσουμε τον Εμανουέλ Μακρόν πρόεδρο της μειοψηφίας, χωρίς έλεγχο της εξουσίας», είπε.

Η Λεπέν υποσχέθηκε ότι το κόμμα της θα ασκεί «σκληρή» αντιπολίτευση αλλά ταυτόχρονα «υπεύθυνη» και θα σέβεται τους θεσμούς.

Η ίδια η Λεπέν εκλέγεται βουλευτής στην περιφέρεια Ενέν-Μπομόν.

«Αβάσιμος» ο φόβος ότι η χώρα θα μείνει ακυβέρνητη, δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών - Τα θέματα της ασφάλειας, της Ευρώπης και της κλιματικής αλλαγής θα καθορίσουν με ποιους θα συμμαχήσει ο Μακρόν

Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό Λεμέρ δήλωσε στο τηλεοπτικό κανάλι «France 2» ότι τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών αποτελούν ένα «δημοκρατικό σοκ», όμως ο ίδιος θεωρεί αβάσιμο τον φόβο ότι η χώρα θα μείνει ακυβέρνητη.

Ο Λεμέρ σημείωσε ότι η παράταξη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν παραμένει η μεγαλύτερη στο κοινοβούλιο, προσθέτοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας να προσεγγίσει άλλους πολιτικούς αντιπάλους οι οποίοι συμμερίζονται τις ίδιες ιδέες.

Τα αποτελέσματα, που δίνουν στην προεδρική παράταξη μόνο σχετική πλειοψηφία, δεν καθιστούν ακυβέρνητη τη Γαλλία όμως «η κατάσταση είναι πρωτόγνωρη» τόνισε.

Ο Λεμέρ παραδέχτηκε ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε «να τα πάει καλύτερα» σε ό,τι αφορά την προστασία της αγοραστικής δύναμης και τόνισε ότι «τώρα θα πρέπει να ενεργήσει γρηγορότερα».

Όλα θα εξαρτηθούν από «το αίσθημα ευθύνης» των άλλων πολιτικών παρατάξεων, υποστήριξε ο υπουργός, καλώντας όλους όσους αυτοχαρακτηρίζονται φιλοευρωπαίοι και ανησυχούν για την προστασία του περιβάλλοντος να βοηθήσουν την κυβέρνηση. Τα θέματα της ασφάλειας, της Ευρώπης και της κλιματικής αλλαγής θα καθορίσουν ποιους θα προσεγγίσει η προεδρική παράταξη για να σχηματίσει πλειοψηφία, εξήγησε.

Ο υπουργός οικονομικών της Γαλλίας Μπρούνο Λεμέρ δηλωσε σε τηλεοπτικό σταθμό ότι στο εγγύς μέλλον θα πρέπει να ληφθούν στη Γαλλία αποφάσεις για εξαιρετικής σημασίας ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η οικονομία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Ο υπουργός έκανε επίσης λόγο για αλλαγή νοοτροπίας σε ότι αφορά τον πολιτικό διάλογο στη Γαλλία, ενώ αναφερόμενος στις δηλώσεις του ηγέτη της αριστεράς Ζαν-Λυκ Μελανσόν περί μεγάλης ήττας της προεδρικής παράταξης, σημείωσε πως αν υπάρχει νικητής στις σημερινές εκλογές αυτή είναι η ακροδεξιά και όχι η αριστερά.

«Θα παραμείνουμε στην αντιπολίτευση» λέει ο ηγέτης των Ρεπουμπλικάνων

Ο Κριστιάν Ζακόμπ, ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων, δήλωσε το βράδυ της Κυριακής (19/06) ότι το κόμμα του θα παραμείνει στην αντιπολίτευση, αφού η παράταξη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι θεωρούνταν πιθανοί σύμμαχοι, τους οποίους θα μπορούσε να προσεγγίσει ο Μακρόν για να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό. Θα μπορούσε επίσης να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας αλλά σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να διαπραγματεύεται με τα άλλα κόμματα κατά περίπτωση για να εξασφαλίζει τη στήριξή τους ώστε να περνάει τα νομοσχέδια που θέλει.

Δεν εκλέγεται η υπουργός Περιβάλλοντος Αμελί ντε Μονσαλέν - Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον εκλέγεται στο Παρίσι

Η υπουργός Περιβάλλοντος Αμελί ντε Μονσαλέν δεν εκλέγεται στην Εθνοσυνέλευση, σύμφωνα με μια εκτίμηση του τηλεοπτικού σταθμού TF1. Αντιθέτως, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον αναμένεται ότι θα κερδίσει την έδρα στην περιφέρεια του Παρισιού όπου ήταν υποψήφιος.

Στις εκλογές απέτυχαν επίσης να εκλεγούν ο πρώην πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Ρισάρ Φεράν και η υπουργός Υγείας Μπριζίτ Μπουργκινιόν.

Η κυβέρνηση θα προσεγγίσει πιθανούς εταίρους για να εξασφαλίσει τη στήριξή τους στο κοινοβούλιο, δηλώνει η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν

Η πρωθυπουργός της Γαλλίας Ελιζαμπέτ Μπορν δήλωσε απόψε ότι η κυβέρνησή της θα «πιάσει δουλειά» από αύριο Δευτέρα με σκοπό να προσεγγίσει πιθανούς εταίρους ώστε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και να διασφαλίσει τη σταθερότητα της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης.

«Έχω εμπιστοσύνη σε όλους εμάς και στο αίσθημα ευθύνης μας», είπε η Μπορν. «Θέλουμε να συνεχίσουμε να σας προστατεύουμε και να διασφαλίζουμε την ασφάλειά σας», είπε απευθυνόμενη στους ψηφοφόρους.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και οι σύμμαχοί του έχασαν την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Μαζί με την πλειοψηφία, χάνουν και τον έλεγχο της ατζέντας των μεταρρυθμίσεων που ήθελε να προωθήσει ο Μακρόν.

Πολλά κυβερνητικά στελέχη δεν κατάφεραν να επανεκλεγούν. Η ίδια η Μπορν εξελέγη οριακά, με ποσοστό 52,46%.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ