Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πέθανε σε ηλικία 91 ετών, σύμφωνα με όσα ρεπορτάζ των ρωσικών πρακτορείων ειδήσεων, τα οποία επικαλούνται αξιωματούχους του νοσοκομείου του.

Ο Γκορμπατσόφ έμεινε στην ιστορία ως ο άνθρωπος ο οποίος τερμάτισε τον Ψυχρό Πόλεμο, προσπάθησε να… ανοίξει τη ρωσική κοινωνία, αλλά απέτυχε να αποτρέψει την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

O Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος Σοβιετικός πρόεδρος, σύναψε συμφωνίες μείωσης των όπλων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και συνεργάστηκε με δυτικές δυνάμεις για να αφαιρέσει το «Σιδηρούν Παραπέτασμα» που χώριζε την Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και να επιφέρει την επανένωση της Γερμανίας, μεταδίδει το «Reuters».

Όταν οι διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας σάρωσαν τα έθνη του σοβιετικού μπλοκ της κομμουνιστικής Ανατολικής Ευρώπης το 1989, απέφυγε να χρησιμοποιήσει βία – σε αντίθεση με προηγούμενους ηγέτες του Κρεμλίνου που είχαν στείλει τανκς για να συντρίψουν τις εξεγέρσεις στην Ουγγαρία το 1956 και στην Τσεχοσλοβακία το 1968.

Όμως οι διαδηλώσεις δημιούργησαν και φιλοδοξίες για αυτονομία στις 15 δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, οι οποίες διαλύθηκαν τα επόμενα δύο χρόνια με χαοτικό τρόπο. Ο Γκορμπατσόφ πάλεψε μάταια για να αποτρέψει αυτή την κατάρρευση.

Όταν έγινε γενικός γραμματέας του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985, σε ηλικία μόλις 54 ετών, είχε βάλει στόχο να αναζωογονήσει το σύστημα εισάγοντας περιορισμένες πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες, αλλά οι μεταρρυθμίσεις αυτές ξέφυγαν από τον έλεγχο του.

Η πολιτική της «glasnost» – η ελευθερία του λόγου – επέτρεψε την προηγουμένως αδιανόητη κριτική του κόμματος και του κράτους, αλλά ταυτόχρονα ενθάρρυνε και τους εθνικιστές που άρχισαν να πιέζουν για ανεξαρτησία στις βαλτικές δημοκρατίες της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Εσθονίας και αλλού.

Πολλοί Ρώσοι δεν συγχώρεσαν ποτέ τον Γκορμπατσόφ για την αναταραχή που εξαπέλυσαν οι μεταρρυθμίσεις του, θεωρώντας την επακόλουθη βουτιά στο βιοτικό τους επίπεδο ένα πολύ υψηλό τίμημα που πλήρωσαν για τη δημοκρατία.

Αφού επισκέφθηκε τον Γκορμπατσόφ στο νοσοκομείο στις 30 Ιουνίου, ο φιλελεύθερος οικονομολόγος Ρουσλάν Γκρίνμπεργκ είπε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο των ενόπλων δυνάμεων Zvezda: «Μας έδωσε ελευθερία – αλλά δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε».

Ποιος ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ

O Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσόφ γεννήθηκε στις 2 Μαρτίου 1931 στο χωριό Πριβόλνογιε της περιοχής Κρασνογκβαρντέισκ, στην περιφέρεια Σταυρούπολης (Σταβροπόλ), από αγροτική οικογένεια. Το 1946 άρχισε να εργάζεται ως οδηγός γεωργικών μηχανημάτων και την ίδια χρονιά έγινε μέλος της Κομσομόλ (της νεολαίας του ΚΚΣΕ).

Το 1952, φοιτητής στη Μόσχα, έγινε μέλος του ΚΚΣΕ και τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε τη Ραΐσα Τιταρένκο (1932-1999), που σπούδαζε φιλοσοφία. Το ζευγάρι απέκτησε μία κόρη, την Ιρίνα Μιχαίλοβνα (γ. 1957). Το 1955 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ και το 1957 από το Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας της Σταυρούπολης με την ειδικότητα του γεωπόνου - οικονομολόγου.

Παράλληλα, ο Γκορμπατσόφ ανέπτυσσε έντονη κομματική δράση. Το 1955 έγινε πρώτος γραμματέας της Επιτροπής Πόλης της Κομσομόλ στη Σταυρούπολη, ύστερα δεύτερος και στη συνέχεια πρώτος γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής της Κομσομόλ. Τον Σεπτέμβριο του 1966 εκλέχθηκε πρώτος γραμματέας της Επιτροπής Πόλης του ΚΚΣΕ στη Σταυρούπολη, τον Αύγουστο του 1968 δεύτερος γραμματέας και τον Απρίλιο του 1970 εκλέχτηκε πρώτος γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής Σταυρούπολης του ΚΚΣΕ.

Από τότε η εξέλιξή του στην κομματική ιεραρχία ήταν ραγδαία. Το 1971 εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, το 1978 γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής και το 1979 αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Τον Οκτώβριο του 1980 έγινε τακτικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου και τον Μάρτιο του 1985, μετά το θάνατο του Κονσταντίν Τσερνιένκο, εκλέχθηκε γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, στις 11 Μαρτίου 1985. Έως την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα του κόμματος, που σήμαινε και την ανάληψη της εξουσίας στην αχανή Σοβιετική Ένωση, ήταν το νεώτερο μέλος του Πολιτικού Γραφείου.

Στην ηγεσία του ΚΚΣΕ

Ο Γκορμπατσόφ, έχοντας διακριθεί για τις οργανωτικές του ικανότητες και τις ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες του, ήδη από τους πρώτους μήνες της εξουσίας του άρχισε την ευρεία αναδιοργάνωση του κρατικού και κομματικού μηχανισμού με σκοπό την αύξηση της αποδοτικότητάς του. Στο εσωτερικό εγκαινίασε την πολιτική της "περεστρόικα" (αναδόμηση ή ανασυγκρότηση) στον οικονομικό και δημοσιοοικονομικό τομέα, στη διοίκηση και στις κοινωνικές υπηρεσίες, με προέκταση στην ιδεολογική σφαίρα και διακήρυξε την αρχή της "γκλάσνοστ" (διαφάνεια) σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες. Η πυρηνική καταστροφή του Τσερνομπίλ τον Απρίλιο του 1986 φανέρωσε στον έξω κόσμο τις χτυπητές αδυναμίες του κομμουνιστικού συστήματος της χώρας του και ήταν το έναυσμα για να επιταχύνει το μεταρρυθμιστικό του έργο.

Στην εξωτερική πολιτική, ο Γκορμπατσόφ ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα για την αποκατάσταση καλών σχέσεων της Σοβιετικής Ένωσης προς όλες τις κατευθύνσεις, αρχίζοντας με τις σχέσεις ΕΣΣΔ - ΗΠΑ, για τη δημιουργία κλίματος διεθνούς ύφεσης, ειρήνης και συνεργασίας, με άμεσο στόχο, σε πρώτο στάδιο, τον περιορισμό του πυρηνικού οπλοστασίου των δύο υπερδυνάμεων. Έκανε σημαντικές παραχωρήσεις σε ζητήματα αιχμής (έλεγχος και εγγυήσεις, δείγματα καλής θέλησης με μονομερείς πρωτοβουλίες και μορατόριουμ) και τολμηρές προτάσεις και ανοίγματα, για την αποκατάσταση του πνεύματος εμπιστοσύνης.

Συναντήσεις κορυφής με Θάτσερ και Ρίγκαν

Ήδη από τις πρώτες επίσημες διπλωματικές αποστολές του, στον Καναδά (1983) και κυρίως στο Λονδίνο (Δεκέμβριος 1984), με την ιδιότητα του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ανώτατου Σοβιέτ, είχε κερδίσει διεθνώς τις πρώτες καλές εντυπώσεις, ως ένας νέου τύπου σοβιετικός πολιτικός, και την προσωπική εκτίμηση της βρετανίδας πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ, παρουσιάζοντας την εικόνα καλλιεργημένου και αξιόπιστου συνομιλητή και ικανότατου διπλωμάτη. Στις 19 Νοεμβρίου 1985, ως ηγέτης πλέον της ΕΣΣΔ, είχε την πρώτη συνάντηση κορυφής, στη Γενεύη, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Τον Οκτώβριο του 1986 πραγματοποιήθηκε στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας η άτυπη συνάντηση κορυφής ΕΣΣΔ – ΗΠΑ, η οποία, μολονότι δεν κατέληξε σε κανένα άμεσο θετικό αποτέλεσμα, άνοιξε το δρόμο για τις επόμενες συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, που οδήγησαν στην ιστορική συνάντηση και συμφωνία Ρέιγκαν - Γκορμπατσόφ στην Ουάσινγκτον (8 Δεκεμβρίου 1987) για την αμοιβαία απομάκρυνση και καταστροφή των εγκατεστημένων στην Ευρώπη αμερικανικών και σοβιετικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς. Τα επίσημα έγγραφα της συμφωνίας, επικυρωμένα από το Κογκρέσο και από το Ανώτατο Σοβιέτ, ανταλλάχθηκαν στη νέα, τέταρτη, συνάντηση Ρέιγκαν - Γκορμπατσόφ στη Μόσχα στις 2 Ιουνίου 1988.

Ακολούθησαν η συμφωνία της Γενεύης (14 Απριλίου 1988) για την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και τον Σεπτέμβριο η πρόταση Γκορμπατσόφ για την αμοιβαία κατάργηση των σοβιετικών και των αμερικανικών πυρηνικών βάσεων στο Κρασνογιάρσκ της Σιβηρίας και στο Βιετνάμ, από την πλευρά της ΕΣΣΔ, και στις Φιλιππίνες από την πλευρά των ΗΠΑ, με σκοπό την ύφεση στην Ασία και τον Ειρηνικό. Παράλληλα, ο Γκορμπατσόφ προώθησε τις προσπάθειές του για τον περιορισμό κατά 50% και τον έλεγχο των στρατηγικών όπλων, για τον έλεγχο των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων και τον περιορισμό των πυρηνικών δοκιμών και για τη μείωση των συμβατικών εξοπλισμών και στρατευμάτων των δύο στρατιωτικών συνασπισμών στην Ευρώπη, δίνοντας επίσης δείγματα καλής θέλησης στο ζήτημα υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Στο μεταξύ, στις 28 Ιουνίου 1988, συνήλθε η 19η Πανενωσιακή Συνδιάσκεψη του ΚΚΣΕ, στην οποία η πολιτική Γκορμπατσόφ υποβλήθηκε σε μία πρώτη κρίσιμη, σε πανενωσιακό επίπεδο, δοκιμασία, από την οποία ο Γκορμπατσόφ εξήλθε νικητής, εξασφαλίζοντας την έγκριση της συνδιάσκεψης για όλες τις ενέργειες της ηγεσίας του. Την 1η Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ύστερα από την τακτική σύνοδο της Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ (τέλη Σεπτεμβρίου), συνήλθε το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, το οποίο εξέλεξε ομόφωνα τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πρόεδρο του Προεδρείου του (του οποίου ήταν ήδη αντιπρόεδρος), αντί του Αντρέι Γκρομίκο. Έτσι, ο Γκορμπατσόφ, αναλαμβάνοντας και το ανώτατο αυτό κρατικό λειτούργημα της ΕΣΣΔ (αντίστοιχο προς εκείνο του Προέδρου της Δημοκρατίας), εδραίωσε αποφασιστικά τη θέση του στην κορυφή της κομματικής και κρατικής ιεραρχίας της χώρας.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε ο καταλυτικός παράγοντας σε μία σειρά γεγονότων στα τέλη του 1989 και του 1990 που αναδιαμόρφωσαν τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης και σηματοδότησαν την αρχή του τέλους του Ψυχρού Πολέμου. Καθ 'όλη τη διάρκεια του 1989 εκμεταλλεύτηκε κάθε ευκαιρία για να εκφράσει την υποστήριξή του προς τους ρεφορμιστές κομμουνιστές στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, και, όταν τα κομμουνιστικά καθεστώτα σ’ αυτές τις χώρες κατέρρευσαν σαν ντόμινο στα τέλη του έτους, ο Γκορμπατσόφ αποδέχθηκε την πτώση τους.

Όταν οι δημοκρατικά εκλεγμένες, μη κομμουνιστικές κυβερνήσεις, ήρθαν στην εξουσία στην Ανατολική Γερμανία, την Πολωνία, την Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία, ο Γκορμπατσόφ συμφώνησε στη σταδιακή απόσυρση των σοβιετικών στρατευμάτων από αυτές τις χώρες. Μέχρι το καλοκαίρι του 1990 είχε συμφωνήσει για την επανένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία και μάλιστα συμφώνησε στην ένταξη της ενωμένης Γερμανίας στο ΝΑΤΟ, τον μακροχρόνιο εχθρό της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1990 ο Γκορμπατσόφ τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για τα εντυπωσιακά του επιτεύγματα στις διεθνείς σχέσεις.

Η πολιτική αποκαθήλωσή του και η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης

Ο σταδιακός εκδημοκρατισμός και η αποκέντρωση του πολιτικού συστήματος της χώρας οδήγησαν σε αναταραχές σε πολλές από τις συνιστώσες Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης (π.χ. Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία και Ουζμπεκιστάν) και σε προσπάθειες για την επίτευξη ανεξαρτησίας από άλλες (π.χ. Λιθουανία). Σε απάντηση, ο Γκορμπατσόφ χρησιμοποίησε το στρατό για να καταστείλει τις αιματηρές διεθνικές διαμάχες σε αρκετές από τις Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας το 1989 - 1990, ενώ επινοήθηκαν συνταγματικοί μηχανισμοί που θα μπορούσαν να προβλέψουν τη νόμιμη αποχώρηση μιας Δημοκρατίας από την ΕΣΣΔ.

Με το ΚΚΣΕ να χάνει σταθερά το κύρος του, ο Γκορμπατσόφ επιτάχυνε τη μεταφορά εξουσιών από το κόμμα σε εκλεγμένους κυβερνητικούς θεσμούς. Τον Μάρτιο του 1990, το Συνέδριο των Αντιπροσώπων του Λαού τον εξέλεξε στη νεοσύστατη θέση του Προέδρου της ΕΣΣΔ, με εκτεταμένες εκτελεστικές εξουσίες. Ταυτόχρονα κατάργησε το συνταγματικά καθορισμένο μονοπώλιο της πολιτικής εξουσίας του ΚΚΣΕ και άνοιξε το δρόμο για τη νομιμοποίηση άλλων πολιτικών κομμάτων.

Ο Γκορμπατσόφ παρότι πέτυχε να διαλύσει τις ολοκληρωτικές δομές του σοβιετικού κράτους και να οδηγήσει τη χώρα του σε πορεία προς μία πραγματική αντιπροσωπευτική δημοκρατία, εν τούτοις αποδείχθηκε λιγότερο πρόθυμος να απελευθερώσει τη σοβιετική οικονομία από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους και αντιστάθηκε σε οποιαδήποτε αποφασιστική μετατόπιση προς την οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Επιδίωξε μάταια ένα συμβιβασμό μεταξύ αυτών των δύο διαμετρικά αντίθετων εναλλακτικών λύσεων κι έτσι η κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία συνέχισε να καταρρέει.

Ο Γκορμπατσόφ μπορεί να παρέμενε ο αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος του προβληματικού Κομμουνιστικού Κόμματος, αλλά η αναποτελεσματικότητα της διακυβέρνησής του ήταν πλέον εμφανής. Αντιμέτωπος με την κατάρρευση της οικονομίας, την αυξανόμενη απογοήτευση των πολιτών και τη συνεχιζόμενη μετατόπιση της εξουσίας στις Δημοκρατίες, αναγκάστηκε να συμμαχήσει με τους συντηρητικούς του κόμματος και τους μηχανισμούς ασφαλείας του κράτους στα τέλη του 1990.

Οι σκληροπυρηνικοί κομμουνιστές αποδείχθηκαν, όμως, αναξιόπιστοι σύμμαχοι. Ο Γκορμπατσόφ και η οικογένειά του κρατήθηκαν σε κατ’ οίκον περιορισμό από τις 19 έως τις 21 Αυγούστου 1991, κατά τη διάρκεια ενός σύντομου πραξικοπήματος, που ενορχηστρώθηκε από τους σκληροπυρηνικούς του κόμματος. Το πραξικόπημα κατέρρευσε από τη σκληρή αντίσταση του Προέδρου της Ρωσίας Μπόρις Γέλτσιν και άλλων μεταρρυθμιστών που είχαν αναδειχθεί μέσα από την «γκλάσνοστ» και την «περεστρόικα».

Ο Γκορμπατσόφ ανέλαβε και πάλι τα καθήκοντά του ως πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά η θέση του είχε πλέον αποδυναμωθεί. Συμμαχώντας με τον Γέλτσιν, εγκατέλειψε το Κομμουνιστικό Κόμμα, διέλυσε την Κεντρική Επιτροπή του και υποστήριξε μέτρα για την απαγκίστρωση της KGB και των ενόπλων δυνάμεων από τον έλεγχο του ΚΚΣΕ. Επίσης, μετέφερε θεμελιώδεις εξουσίες στις Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης.

Τα γεγονότα όμως τον είχαν ξεπεράσει και η ρωσική κυβέρνηση υπό τον Μπόρις Γέλτσιν ανέλαβε την εξουσία από την καταρρέουσα Σοβιετική Ένωση και συμφώνησε με τις άλλες Δημοκρατίες να δημιουργήσουν μία νέα χαλαρή ένωση κρατών, την Κοινοπολιτεία των Ανεξάρτητων Κρατών. Στις 25 Δεκεμβρίου 1991, ο Γκορμπατσόφ παραιτήθηκε από την προεδρία της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία έπαψε να υπάρχει την ίδια μέρα.

Η δράση του στη Ρωσική Ομοσπονδία

Το 1996 ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διεκδίκησε ως ανεξάρτητος την Προεδρία της Ρωσίας, αλλά συγκέντρωσε το πενιχρό 0,5% των ψήφων. Ωστόσο, παρέμεινε ενεργός στη δημόσια ζωή, ως ομιλητής και ως μέλος διαφόρων παγκόσμιων και ρωσικών δεξαμενών σκέψης. Το 2003 κέρδισε Γκράμι μαζί με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, για τη συμμετοχή τους σ’ ένα δίσκο για παιδιά.

Το 2006 συνεργάστηκε με τον ρώσο ολιγάρχη και πολιτικό Αλεξάντρ Λέμπεντεφ στην εξαγορά της εφημερίδας «Νόβαγια Γκαζέτα», που αντιπολιτεύεται το Κρεμλίνο. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2008, ανακοινώθηκε ότι ο Γκορμπατσόφ και ο Λέμπεντεφ θα ίδρυαν ένα νέο πολιτικό κόμμα, το οποίο τελικά έμεινε στα χαρτιά. Αν και ο Γκορμπατσόφ είναι ενίοτε επικριτικός για τον ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν, υποστήριξε την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014.

Οι σημαντικότερες ημερομηνίες της περιόδου του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης

Ακολουθούν οι σημαντικότερες ημερομηνίες του περάσματος από την εξουσία του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Από την άνοδό του στο αξίωμα του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985 ως την παραίτησή του το 1991.

1985

11η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στα 54 του χρόνια, εκλέγεται επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης.

15η Οκτωβρίου: Παρουσιάζει το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση της οικονομικού και πολιτικού συστήματος της ΕΣΣΔ, την περεστρόικα, πρόταση του Λεονίντ Μπρέζνιεφ το 1979.

1986

26η Απριλίου: Έκρηξη στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό του Τσερνόμπιλ (Ουκρανία). Η τραγωδία αποκρύπτεται από την κυβέρνηση για αρκετές ημέρες, κάτι που συμβάλει στη μόλυνση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από τη ραδιενέργεια.

23η Δεκεμβρίου: Επιστρέφει στη Μόσχα ο αντιφρονών νομπελίστας ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ έπειτα από επτά χρόνια εξαναγκαστικής εξορίας στο Γκόρκι (Νίζνι Νόβγκοροντ).

1987

8η Δεκεμβρίου: Υπογραφή της συνθήκης INF για την εξάλειψη των βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Ουάσινγκτον, κατά τη διάρκεια της τρίτης συνόδου κορυφής του Ρόναλντ Ρέιγκαν και του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

1988

7η Δεκεμβρίου: Στη Νέα Υόρκη, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει στον ΟΗΕ ότι η ΕΣΣΔ θα μειώσει μονομερώς κατά 500.000 άνδρες τις δυνάμεις της στην ανατολική Ευρώπη και στο ευρωπαϊκό τμήμα της ΕΣΣΔ.

1989

15η Φεβρουαρίου: Ολοκληρώνεται η αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, έπειτα από δέκα χρόνια πολέμου.

16η Μαΐου: Σύνοδος κορυφής στο Πεκίνο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ με τον κινέζο πρόεδρο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, επισφράγιση της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων έπειτα από 30 χρόνια.

12η-15η Ιουνίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, έπειτα από τη θριαμβευτική υποδοχή του στη Βόννη (ΓΛΔ), δηλώνει πως το Τείχος θα πέσει όταν «εξαφανιστούν οι συνθήκες που το γέννησαν».

7η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στο ανατολικό Βερολίνο, λέει ενώπιον του ανατολικογερμανού ηγέτη Έρικ Χόνεκερ πως «όποιος καθυστερεί τιμωρείται από τη ζωή».

9η Νοεμβρίου: Το Τείχος πέφτει.

1η Δεκεμβρίου: Ιστορική συνάντηση με τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.

1990

11η Μαρτίου: Η Λιθουανία ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ. Την 13η Ιανουαρίου 1991, σοβιετικά άρματα μπαίνουν στο Βίλνιους (14 νεκροί και 700 τραυματίες).

15η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εκλέγεται για πέντε χρόνια πρόεδρος της ΕΣΣΔ, θέση που μόλις δημιουργείται.

16η Ιουλίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και ο δυτικογερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ συμφωνούν για μια Γερμανία ενωμένη, κυρίαρχη και ελεύθερη να ενταχθεί στο NATO.

15η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ βραβεύεται με Νόμπελ ειρήνης.

1991

12η Ιουνίου: Ο Μπόρις Γέλτσιν εκλέγεται πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

31η Ιουλίου: Υπογράφεται στη Μόσχα η συνθήκη START, η πρώτη συμφωνία για τη μείωση των στρατηγικών πυρηνικών οπλοστασίων των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.

19η/21η Αυγούστου: Αποτυχημένο πραξικόπημα συντηρητικών εναντίον του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος βρίσκεται στην Κριμαία. Η απόπειρα αυτή οδηγεί στη διάλυση του κομμουνιστικού κόμματος και επιταχύνει την αποσύνθεση της ΕΣΣΔ.

8η Δεκεμβρίου: Στο Μινσκ, οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας διαπιστώνουν πως η Σοβιετική Ένωση "δεν υπάρχει πλέον".

25η Δεκεμβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει πως παραιτείται από το αξίωμα του προέδρου της ΕΣΣΔ.

Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης με τα δικά του λόγια

Ακολουθούν ορισμένες από τις πιο αξιοσημείωτες δηλώσεις του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

«Μια μέρα πιαστήκαμε από το χέρι και πήγαμε να περπατήσουμε το απόγευμα. Και συνεχίσαμε να περπατάμε έτσι όλη μας τη ζωή». Για τη σύζυγό του Ραΐσα, συνέντευξή του στο αμερικανικό περιοδικό Vogue, 2013.

«Αυτό είναι άλλο ένα χτύπημα της καμπάνας, μια νέα τρομερή προειδοποίηση ότι στην πυρηνική εποχή χρειάζεται νέα πολιτική σκέψη και απαιτούνται νέες πολιτικές». Πρώτη δημόσιες δηλώσεις για το δυστύχημα στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό στο Τσερνόμπιλ (Ουκρανία), 14η Μαΐου 1986, στη σοβιετική τηλεόραση.

«Κάποια στιγμή, η χώρα άρχισε να χάνει την ορμή της, οι δυσκολίες και τα ανεπίλυτα προβλήματα άρχισαν να συσσωρεύονται, εμφανίστηκαν στοιχεία βαλτώματος και άλλα φαινόμενα ξένα στον σοσιαλισμό. Κι αυτό έπληξε σκληρά την οικονομική, την κοινωνική, την πολιτισμική και την πνευματική ζωή».

«Ανάγκη για αλλαγή υπήρχε για πολύ καιρό, στην οικονομία και σε άλλα πεδία, αλλά δεν εφαρμόστηκε στην πολιτική και πρακτική δουλειά του κόμματος και του κράτους». Ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, Ιανουάριος 1987.

«Για τους πάντες, και πάνω απ’ όλα για τις δυο μεγάλες δυνάμεις μας, η συμφωνία το κείμενο της οποίας είναι πάνω στο τραπέζι προσφέρει, επιτέλους, τη μεγάλη ευκαιρία να πάρουμε τον δρόμο που οδηγεί μακριά από την απειλή της καταστροφής. Είναι καθήκον μας να αξιοποιήσουμε πλήρως αυτή την ευκαιρία και να προχωρήσουμε μαζί προς έναν κόσμο απαλλαγμένο από τα πυρηνικά όπλα, που θα είναι καλύτερος για τα παιδιά και για τα εγγόνια μας και τα δικά τους παιδιά και τα δικά τους εγγόνια (...) προς την υπόσχεση της πλήρωσης και της πιο ευτυχισμένης ζωής, χωρίς φόβο, και χωρίς την παράλογη κατασπατάληση πόρων για όπλα καταστροφής». Στην τελετή υπογραφής της INF (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty) με τον αμερικανό πρόεδρο Ρόναλντ Ρέιγκαν, 8η Δεκεμβρίου 1987, στην Ουάσινγκτον.

«Είχαμε μισό εκατομμύριο άνδρες εκεί, οπλισμένους μέχρι τα δόντια. Τη μεγαλύτερη συγκέντρωση όπλων, καλά εκπαιδευμένων στρατιωτών, αρμάτων μάχης, πυρηνικών όπλων. Αν δίναμε τέτοια διαταγή, θα ήταν λάθος, θα οδηγούσε σε καταστροφή, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο». Για την απόφασή του να μη διατάξει τον σοβιετικό στρατό να εμποδίσει την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, συνέντευξη στο καναδικό τηλεοπτικό δίκτυο «CBC», 2009.

«Πρώτα απ’ όλα, είμαι βαθιά συγκινημένος, ως άνθρωπος, για την απόφαση αυτή, δεν θα το κρύψω. Αλλά αποδέχομαι το βραβείο όχι προσωπικά, αλλά ως αναγνώριση της μεγάλης αξίας και της τεράστιας σημασίας της σημαντικής αποστολής που ονομάζουμε περεστρόικα για τη μοίρα όλου του κόσμου». Δηλώσεις σε ξένους δημοσιογράφους αφού του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ ειρήνης, 15η Οκτωβρίου 1990.

«Η μοίρα το θέλησε πως όταν έγινα αρχηγός του κράτους, ήταν ήδη πασιφανές πως κάτι πήγαινε στραβά σε αυτή τη χώρα. Είχαμε αφθονία στα πάντα: γη, πετρέλαιο, αέριο και άλλους φυσικούς πόρους, κι ο θεός μας προίκισε με ευφυΐα και ταλέντο — και παρ’ όλ’ αυτά ζούσαμε πολύ χειρότερα από τον κόσμο σε άλλες βιομηχανικές χώρες και το χάσμα διαρκώς μεγάλωνε.

Ο λόγος ήταν προφανής ήδη για καιρό: η κοινωνία μας ήταν πιασμένη στην αρπάγη του γραφειοκρατικού συστήματος. Καταδικασμένη να υπηρετεί την ιδεολογία και να κουβαλάει το βαρύ φορτίο της κούρσας των εξοπλισμών, πιεζόταν αφόρητα. Όλες οι προσπάθειες να εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις με μισή καρδιά, κι έγιναν πολλές, απέτυχαν η μια μετά την άλλη. Η χώρα έχανε κάθε ελπίδα. Δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε να ζούμε έτσι. Έπρεπε να αλλάξουμε τα πάντα ριζικά. Για αυτόν τον λόγο, ποτέ δεν μετάνιωσα που δεν χρησιμοποίησα τη θέση μου του Γενικού Γραμματέα απλά για να "βασιλέψω" για μερικά χρόνια.

Εγκαταλείπω το αξίωμά μου με ανησυχία – αλλά και με ελπίδα, με πίστη σε εσάς, στη σοφία σας και στην πνευματική σας δύναμη. Είμαστε οι κληρονόμοι ενός σπουδαίου πολιτισμού, και η αναζωογόνηση και η μεταμόρφωση μας για να αποκτήσουμε σύγχρονη και αξιοπρεπή ζωή εξαρτάται από όλους και τον καθένα μας». Τελευταία ομιλία με την ιδιότητα του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, 25η Δεκεμβρίου 1991.

«Όσον αφορά στη στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία που άρχισε την 24η Φεβρουαρίου, υπογραμμίζουμε την ανάγκη να σταματήσουν το ταχύτερο οι εχθροπραξίες και να αρχίσουν άμεσα ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει τίποτε πολυτιμότερο στον κόσμο από τις ανθρώπινες ζωές». Ανακοίνωση του Ιδρύματος Γκορμπατσόφ, 26η Φεβρουαρίου 2022.

Τα «βαθιά του συλλυπητήρια» εκφράζει ο Πούτιν

Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα «βαθιά συλλυπητήριά» του για τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991), δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους», του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «TASS».

Ο Μπάιντεν εξαίρει έναν «σπάνιο ηγέτη» που παρέδωσε «έναν ασφαλέστερο κόσμο»

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέτισε φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, χαρακτηρίζοντας τον «σπάνιο ηγέτη».

«Ως ηγέτης της ΕΣΣΔ, συνεργάστηκε με τον (αμερικανό τότε) πρόεδρο (Ρόναλντ) Ρέιγκαν για να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών μας, προς μεγάλη ανακούφιση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που προσεύχονταν να τερματιστεί η κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών. Έπειτα από δεκαετίες βάρβαρης πολιτικής καταστολής, υιοθέτησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο κ. Μπάιντεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.

«Επρόκειτο για ενέργειες ενός «σπάνιου ηγέτη», που είχε «τη φαντασία να δει ότι ένα άλλο μέλλον ήταν εφικτό και το θάρρος να διακινδυνεύσει όλη του την καριέρα για να το επιτύχει. Το αποτέλεσμα ήταν ένας ασφαλέστερος κόσμος και μεγαλύτερη ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους», πρόσθεσε.

Το Ίδρυμα Ρέιγκαν από την πλευρά του ανέφερε μέσω Twitter πως «θρηνεί την απώλεια» του ηγέτη που «ήταν κάποτε πολιτικός αντίπαλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν και κατέληξε να γίνει φίλος του».

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε φόρο τιμής στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, εξαίροντας έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».

Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.

Μπόρις Τζόνσον: Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητά του

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter και τόνισε: «Την περίοδο της επίθεσης του (ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».

Γκουτέρες: Άλλαξε τον ρου της ιστορίας

Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του για τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας».

«Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».

Μακρόν: Έφυγε ένας άνθρωπος της ειρήνης

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απέτισε σήμερα φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ευχαριστώντας τον για τη «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».

Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».

Μήνυμα ΥΠΕΞ για το θάνατο του Γκορμπατσόφ

«Εκφράζουμε τη λύπη μας για την απώλεια ενός μεγάλου Ευρωπαίου, του Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς Γκορμπατσόφ», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο twitter.

«Συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού και τον εκδημοκρατισμό της χώρας του. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του και τον λαό», τόνισε ακόμα…

(με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι οδηγούνται στην επισιτιστική ανασφάλεια που ακολουθείται από υποσιτισμό, μαζική πείνα και λιμό, ενώ 30% πάνω είναι οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σε σχέση με πέρυσι.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσε σύντομα να προκαλέσει παγκόσμια επισιτιστική κρίση που μπορεί να διαρκέσει χρόνια, προειδοποίησε ο ΟΗΕ. Προσπαθώντας να πείσει τη Μόσχα να αφήσει ξανά τις εξαγωγές από την Ουκρανία, είτε από τα λιμάνια (όπως αυτό της Οδησσού), είτε από την ξηρά.

Την ίδια ώρα που η Κομισιόν προειδοποιεί: «Προετοιμαστείτε για σοκ εφοδιασμού και προσωρινό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου»…

Πιο αναλυτικά, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είπε ότι ο πόλεμος έχει επιδεινώσει την επισιτιστική ανασφάλεια στις φτωχότερες χώρες λόγω της αύξησης των τιμών.

Ορισμένες χώρες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μακροχρόνιους λιμούς εάν οι εξαγωγές της Ουκρανίας δεν αποκατασταθούν στα προπολεμικά επίπεδα, πρόσθεσε.

Η σύγκρουση έχει διακόψει τις προμήθειες από τα λιμάνια της Ουκρανίας, που κάποτε εξήγαγαν τεράστιες ποσότητες μαγειρικού λαδιού καθώς και δημητριακά όπως καλαμπόκι και σιτάρι.

Αυτό μείωσε την παγκόσμια προσφορά και προκάλεσε την αύξηση των τιμών των εναλλακτικών. Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων είναι σχεδόν 30% υψηλότερες από την ίδια περίοδο πέρυσι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Μιλώντας στη Νέα Υόρκη την Τετάρτη, ο κ. Γκουτέρες είπε ότι η σύγκρουση – σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας – «απειλεί να οδηγήσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους στην επισιτιστική ανασφάλεια που ακολουθείται από υποσιτισμό, μαζική πείνα και λιμό».

«Υπάρχει αρκετό φαγητό στον κόσμο μας τώρα, αν ενεργήσουμε μαζί. Αλλά αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα σήμερα, θα αντιμετωπίσουμε το φάσμα της παγκόσμιας έλλειψης τροφίμων τους επόμενους μήνες», πρόσθεσε.

Προειδοποίησε ότι η μόνη αποτελεσματική λύση για την κρίση είναι η επανένταξη της παραγωγής τροφίμων της Ουκρανίας, καθώς και των λιπασμάτων που παράγονται τόσο από τη Ρωσία όσο και από τη Λευκορωσία, πίσω στην παγκόσμια αγορά.

Ο κ. Γκουτέρες είπε επίσης ότι βρίσκεται σε «στενή επαφή» με τη Ρωσία και την Ουκρανία, καθώς και με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, σε μια προσπάθεια να αποκατασταθούν οι εξαγωγές τροφίμων σε κανονικά επίπεδα.

«Οι περίπλοκες συνέπειες για την ασφάλεια, τις οικονομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις απαιτούν καλή θέληση από όλες τις πλευρές», είπε.

Τα σχόλιά του έγιναν την ίδια ημέρα που η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων για έργα αντιμετώπισης της επισιτιστικής ανασφάλειας.

Ρωσία και Ουκρανία παράγουν το 30% της παγκόσμιας προσφοράς σιταριού

Η Ρωσία και η Ουκρανία παράγουν το 30% της παγκόσμιας προσφοράς σιταριού και – πριν από τον πόλεμο – η Ουκρανία θεωρούνταν το καλάθι ψωμιού στον κόσμο, εξάγοντας 4,5 εκατομμύρια τόνους γεωργικής παραγωγής το μήνα μέσω των λιμανιών της.

Αλλά από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή της τον Φεβρουάριο, οι εξαγωγές έχουν καταρρεύσει και οι τιμές έχουν εκτοξευθεί. Ανέβηκαν ακόμη περισσότερο μετά την απαγόρευση των εξαγωγών σιταριού από την Ινδία το Σάββατο.

Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι περίπου 20 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών έχουν κολλήσει επί του παρόντος στην Ουκρανία από την προηγούμενη συγκομιδή, η οποία, εάν απελευθερωθεί, θα μπορούσε να μειώσει την πίεση στις παγκόσμιες αγορές.

Ενώ ο αριθμός των ανθρώπων που αντιμετώπιζαν επισιτιστική ανασφάλεια αυξανόταν ακόμη και πριν από την εισβολή, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ κατηγόρησε τη Μόσχα ότι επιδεινώνει ακόμη περισσότερο τη δύσκολη κατάσταση.

«Η Ρωσία έχει ξεκινήσει έναν πόλεμο σιτηρών, πυροδοτώντας μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση», δήλωσε ο κορυφαίος διπλωμάτης του Βερολίνου. «Το κάνει σε μια εποχή που εκατομμύρια απειλούνται ήδη από την πείνα, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική».

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είπε ότι ο κόσμος αντιμετώπισε τη «μεγαλύτερη παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας της εποχής μας», η οποία είχε επιδεινωθεί από τον πόλεμο που επέλεξε ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Κομισιόν: «Προετοιμαστείτε για σοκ εφοδιασμού και προσωρινό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις προετοιμασίες για μια «πλήρη διακοπή των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου», εξετάζοντας μέτρα έκτακτης ανάγκης, όπως ένα προσωρινό πλαφόν στις τιμές.

Αφού η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία τον Απρίλιο, η Κομισιόν, με έγγραφο πολιτικής που πρόκειται να εγκριθεί αύριο, Τετάρτη, ζητά από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προετοιμαστούν για ένα «σοκ εφοδιασμού» πλήρους κλίμακας, έγγραφο που πρόκειται να εγκριθεί αύριο.

Το φυσικό αέριο διαπραγματεύεται σε τιμές περίπου 100 €/MWh από τα μέσα Μαρτίου, δηλαδή επταπλάσιες σε σύγκριση με τις μακροχρόνιες μέσες τιμές, με περιστασιακές κορυφές στα 200 €/MWh, που οφείλονται κυρίως στην έλλειψη προμηθειών από τη Ρωσία.

Αυτό οδήγησε σε αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εφεδρική παραγωγή ενέργειας από μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου.

Και ενώ τα προηγούμενα μέτρα που υιοθετήθηκαν το φθινόπωρο ήταν διαβαθμισμένα για να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση διαρκώς υψηλών τιμών φυσικού αερίου, «ένα διαφορετικό σύνολο μέτρων μπορεί να αξίζει να εξεταστεί σε περίπτωση ξαφνικής, μεγάλης κλίμακας ή ακόμη και πλήρους, διακοπής των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου που θα οδηγήσει σε αφόρητα υψηλές τιμές φυσικού αερίου και ανεπαρκή προμήθεια φυσικού αερίου», αναφέρει το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ στο σχέδιο εγγράφου πολιτικής.

Μέγιστη ρυθμιζόμενη τιμή

Πρώτο μεταξύ των νέων μέτρων που σχεδιάζουν οι Βρυξέλλες είναι η άμεση παρέμβαση στην αγορά με «μια μέγιστη ρυθμιζόμενη τιμή για το φυσικό αέριο που παραδίδεται στους Ευρωπαίους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις (ανώτατο όριο τιμών της ΕΕ)», αναφέρει το σχέδιο που περιήλθε στην κατοχή της EURACTIV.

Παρόλο που η θέσπιση ανώτατης τιμής φυσικού αερίου θα ανακούφιζε άμεσα τους καταναλωτές και θα ματαίωνε τις πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία, είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη, ακόμη και στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Ένα σημαντικό αρνητικό αποτέλεσμα είναι ότι χάνουμε την τιμή ως σημαντική πληροφορία για τη ζήτηση φυσικού αερίου σε περιόδους κρίσης», έγραψε άγνωστος αξιωματούχος της ΕΕ στο κείμενο της πρότασης, το οποίο υποβλήθηκε εσωτερικά για αναθεώρηση μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής.

«Μια άλλη πολύ σημαντική αρνητική επίπτωση είναι ότι η ανακοίνωση ενός ανώτατου ορίου τιμών φυσικού αερίου σε περιόδους έκτακτης ανάγκης οδηγεί σε χαμηλότερη έγχυση αποθήκευσης σήμερα, κάτι που πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο», πρόσθεσε ο εν λόγω αξιωματούχος.

Οι ανησυχίες αυτές είναι ευρέως κοινές μεταξύ των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Χρειαζόμαστε καρτέλ αγοραστών»

«Το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου δεν αποτελεί λύση», δήλωσε ο Μίχαελ Μπλος, Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων.

Αντί να ρίχνουμε δισεκατομμύρια χρήματα των φορολογουμένων στη Ρωσία και άλλους προμηθευτές φυσικού αερίου, «πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα χρήματα για τη μετάβαση στην ενέργεια και τη θερμότητα», όπως η ηλιακή ενέργεια στις στέγες και οι αντλίες θερμότητας, δήλωσε στη EURACTIV. «Αυτό θα μειώσει μαζικά τις τιμές».

«Χρειαζόμαστε ένα καρτέλ αγοραστών. Η τιμή του φυσικού αερίου θα πέσει αν η G7 αγοράζει φυσικό αέριο μόνο σε χαμηλή τιμή. Για αυτό χρειαζόμαστε θάρρος και δημιουργικότητα και δεν πρέπει απλώς να παραδοθούμε στις παράλογα υψηλές τιμές του φυσικού αερίου», πρόσθεσε ο Μπλος.

Οι ειδικοί έχουν επίσης προειδοποιήσει κατά του περιορισμού των τιμών, λέγοντας ότι αυτό θα εξαντλήσει τις αποθήκες και θα αποθαρρύνει τις επιχειρήσεις από το να ανεφοδιάζονται.

«Στις αγορές φυσικού αερίου, οι βραχυπρόθεσμες τιμές spot συνδέονται με τις μακροπρόθεσμες μελλοντικές τιμές μέσω των αποθηκών φυσικού αερίου», δήλωσε ο Λάιον Χιρθ, επίκουρος καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο.

«Εάν οι κυβερνήσεις ανακοινώσουν ένα μελλοντικό ανώτατο όριο τιμών, οι επιχειρήσεις δεν έχουν κανένα κίνητρο να γεμίσουν τις αποθήκες φυσικού αερίου, αλλά ακριβώς το αντίθετο: θα ήταν ξαφνικά οικονομικά ελκυστικό να αναβάλουν τις ενέσεις αποθήκευσης ή ακόμη και να εξαντλήσουν τις αποθήκες σήμερα και να πωλούν φυσικό αέριο όσο οι τιμές είναι υψηλές», δήλωσε στη EURACTIV σε γραπτό σχόλιο.

«Τα χαμηλότερα επίπεδα αποθήκευσης δεν είναι προς το ευρωπαϊκό συμφέρον», συνέχισε ο Χιρθ, υπογραμμίζοντας ότι η επείγουσα προτεραιότητα είναι να γεμίσουν οι αποθήκες πριν από τον επόμενο χειμώνα.

Αυτό μπορεί επίσης να έρχεται σε αντίθεση με τους κανονισμούς που εξετάζει επί του παρόντος η ΕΕ για την απαίτηση ελάχιστων επιπέδων αποθήκευσης φυσικού αερίου κάθε χρόνο πριν από τη χειμερινή περίοδο θέρμανσης.

«Στο βαθμό που οι απαιτήσεις αυτές αναγκάζουν τους διαχειριστές των αποθηκών να τις γεμίζουν, ανεξάρτητα από τα οικονομικά κίνητρα, οι τρέχουσες τιμές spot δεν θα καταφέρουν να μειωθούν παρά τις χαμηλές προσδοκίες για τις μελλοντικές τιμές», προειδοποίησε ο Χιρθ, ο οποίος συνέγραψε τα σχόλια μαζί με τον Ινγκμαρ Σλεχτ, επιστημονικό συνεργάτη στο Κέντρο Ενέργειας και Περιβάλλοντος ZHAW.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, euractiv.gr

Μετά την πτώση της Μαριούπολης και του Αζοφστάλ οι διεθνείς δυνάμεις συνεχίζουν να ψάχνουν ένα σχέδιο εκεχειρίας, που να ικανοποιεί Ρωσία και Ουκρανία. Με τον Γερμανό καγκελάριο, Όλαφ Σολτς να δηλώνει ότι ο Βλαντιμιρ Πούτιν θα συζητήσει μόνο αν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να σπάσει την άμυνα της Ουκρανίας. Την ίδια ώρα που σύμφωνα με το «BBC», πάνω από 900 «υπερασπιστές του Αζοφστάλ» σε φυλακές του Ντονέτσκ.

Σχέδιο Ντράγκι για εκεχειρία: Ουδέτερη Ουκρανία, αυτονομία της Κριμαίας

Έναν οδικό χάρτη για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία κατέθεσε η Ιταλία στα Ηνωμένα Έθνη, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «La Repubblica. Το προσχέδιο της Ιταλίας για την ειρήνευση στην Ουκρανία δόθηκε στον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Υπενθυμίζεται πως πριν από μερικές εβδομάδες είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι με τον Βλαντίμιρ Πούτιν από τον οποίο ζήτησε κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατόν «προκειμένου να προστατεύσει τον άμαχο πληθυσμό και να στηρίξει τις διαπραγματευτικές προσπάθειες».

Όπως γράφει η ιταλική εφημερίδα, βάσει του σχεδίου αυτού, το ειρηνευτικό πλάνο αποτελείται από τέσσερα στάδια, με το πρώτο να κάνει λόγο για κατάπαυση πυρός και με το τελευταίο για μια γενική συμφωνία για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ευρώπη.

Το σχέδιο αυτό καταρτίστηκε από τον πρωθυπουργό Mario Draghi και τον ΥΠΕΞ, Luigi Di Maio και υποβλήθηκε χθες, Τετάρτη στις 18 Μαΐου στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Antonio Guterres.

Όπως είπε ο Di Maio στον Guterres, στόχος της Ρώμης είναι να βρεθεί «μια δίκαιη, ισότιμη λύση που θα συμφωνηθεί μεταξύ των μερών, βασισμένη στην ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Τα τέσσερα στάδια

Κατάπαυση του πυρός

Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη, σε πρώτη φάση προβλέπεται κατάπαυση του πυρός, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις Ρωσίας – Ουκρανίας.

Η κατάπαυση πυρός θα αφορά και την αποστρατιωτικοποίηση της πρώτης γραμμής του μετώπου, διαδικασία την οποία θα επιβλέπει μια διεθνής ομάδα κρατών.

Σε αυτήν την ομάδα προβλέπεται η συμμετοχή της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Τουρκίας, των ΗΠΑ, της Κίνας, του Καναδά, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Πολωνίας και τους Ισραήλ, οι οποίες όπως αναφέρεται, έχουν δείξει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν σε μια διαδικασία αναζήτησης διεξόδου από την κρίση καθώς και του ΟΗΕ και της ΕΕ.

Στο σχέδιο αναφέρεται πως αυτό είναι και το πιο κρίσιμο στάδιο δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στο πεδίο της μάχης, αν και επισημαίνεται πως αν συμβεί, ανοίγει ο δρόμος για την ειρήνη.

Ουδετερότητα

Το δεύτερο μέρος του σχεδίου προβλέπει ότι θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις σε διεθνές επίπεδο για το καθεστώς της Ουκρανίας, οι οποίες προϋποθέτουν την ουδετερότητα της με εγγυήσεις ασφαλείας.

 Σε αυτό το σημείο, επισημαίνεται ότι θα πρέπει να προβλέπεται η ανεμπόδιστη ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Για αυτό το λόγο προτείνεται η διεξαγωγή μιας παγκόσμιας διάσκεψης για την ειρήνη.

Οι εδαφικές διαφορές

Κατόπιν και με τη συμμετοχή πάντα της διεθνούς κοινότητας, προτείνεται να αρχίσει η συζήτηση για τις εδαφικές διαφορές μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας που αποτελεί και το πιο «καυτό» και δύσκολο ζήτημα.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ρώμη προτείνει την πλήρη αυτονομία της Κριμαίας και του Ντονμπάς με εγγυήσεις για τη γλώσσα και τον πολιτισμό, για την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων, για τη διατήρηση της ιστορικής κληρονομιάς, για την πλήρη αυτοδιοίκηση και την αυτόνομη διαχείριση της ασφάλειας της, αλλά εντός της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων.

Πολυμερής συμφωνία

Το τέταρτο στάδιο προβλέπει μια πολυμερή συμφωνία για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη, η οποία μεταξύ άλλων θα ρυθμίζει τις σχέσεις της ΕΕ με τη Ρωσία. Ανάμεσα στις προβλέψεις θα είναι η στρατηγική σταθερότητα, ο αφοπλισμός και ο έλεγχος των εξοπλισμών, η αποφυγή των συγκρούσεων και μέτρα για την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Μεταξύ άλλων προβλέπεται η πλήρης αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τα κατεχόμενα εδάφη, η επαναφορά του status quo πριν τη ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου, θέμα με τα οποία συνδέονται άλλωστε και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Σολτς: Ο Πούτιν θα συζητήσει μόνο αν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να σπάσει την άμυνα της Ουκρανίας

Την ίδια ώρα, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα είναι έτοιμος να συζητήσει για την ειρήνη μόνο όταν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να σπάσει την άμυνα της Ουκρανίας, δήλωσε ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς σε συνέντευξή του στο «Zeit.de».

Ταυτόχρονα, ο Σολτς δήλωσε ότι η Γερμανία δεν θα λάβει μέτρα που θα καθιστούσαν το ΝΑΤΟ μέρος της σύγκρουσης σε αυτόν τον πόλεμο, αλλά θα συνεχίσει να παρέχει όπλα στην Ουκρανία.

«Το να βοηθήσουμε μια χώρα που έχει δεχθεί βάναυση επίθεση να υπερασπιστεί τον εαυτό της δεν αποτελεί κλιμάκωση, αλλά συμβολή στην απόκρουση της επίθεσης», δήλωσε ο γερμανός καγκελάριος, προσθέτοντας επίσης ότι «το ΝΑΤΟ δεν ήταν ποτέ πιο ενωμένο».

«Όλοι έχουμε έναν κοινό στόχο: η Ρωσία δεν πρέπει να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο, η Ουκρανία πρέπει να επιβιώσει», δήλωσε ο Σολτς.

Είπε επίσης ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, να δέχεται πρόσφυγες και να παραδίδει βαρύ οπλισμό.

«Ο Πούτιν εξακολουθεί να πιστεύει ότι μπορεί να βομβαρδίσει μια υπαγορευμένη ειρήνη, αλλά κάνει λάθος», δήλωσε ο καγκελάριος. «Δεν θα υπάρξει υπαγορευμένη ειρήνη, διότι ούτε οι Ουκρανοί ούτε εμείς θα τη δεχθούμε».

«Μόνο όταν ο ρώσος πρόεδρος καταλάβει ότι δεν μπορεί να σπάσει την άμυνα της Ουκρανίας μπορεί να υπάρξει ειρήνη... Και γι' αυτό υποστηρίζουμε την Ουκρανία», κατέληξε ο Σολτς.

Επίσης, πριν από λίγες ημέρες ο Σολτς δήλωσε ότι οι αντιρωσικές κυρώσεις θα αρθούν μόνο με μια ειρηνευτική συμφωνία με το Κίεβο. Ο γερμανός καγκελάριος αναμένει «αρκετά γρήγορες» παραδόσεις των υποσχόμενων αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών συστημάτων Gepard. Οι γερμανικές αρχές εξακολουθούν να αναζητούν στο εξωτερικό τα κατάλληλα πυρομαχικά.

Νωρίτερα, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συζήτησε με τον Σολτς για τη στήριξη της Ουκρανίας. Ο καγκελάριος δήλωσε ότι η Ρωσία πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της ενώ δεν βλέπει σημάδια τέλους του πολέμου στην Ουκρανία και προβλέπει την κλιμάκωσή του.

Εν τω μεταξύ, το Πεντάγωνο σημειώνει ότι η Ρωσία έχει πρόσφατα μειώσει τις ενέργειές της, γεγονός που καταδεικνύει μείωση των φιλοδοξιών της. Σύμφωνα με την Washington Post, η οποία επικαλείται εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, τα ρωσικά στρατεύματα εργάζονται σε μικρότερες ομάδες με σημαντικά «μικρότερα» καθήκοντα.

Κίεβο: H Ουκρανία δε θα υπογράψει με τη Ρωσία συμφωνίες τύπου Μίνσκ, ούτε θα δώσει εδάφη της

Η Ουκρανία θεωρεί απαράδεκτες τις πρωτοβουλίες να δοθούν στους Ρώσους ορισμένα εδάφη της για την επίτευξη ειρήνης, δήλωσε ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Μιχαήλο Ποντολιάκ, κατά την διάρκεια ενημερωτικού μαραθωνίου με την συμμετοχή ουκρανικών τηλεοπτικών δικτύων, μεταδίδει το ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων «Ukrinform».

«Το τίμημα του πολέμου είναι πολύ μεγάλο. Έχουν σκοτωθεί πολλοί άμαχοι. Και δεν έχουν απλά σκοτωθεί, αλλά έχουν βασανιστεί, κυνικά, επειδή αυτή είναι η φιλοσοφία της Ρωσικής Ομοσπονδίας: να έρθει στην Ουκρανία και να σκοτώνει κυνικά ανθρώπους. Όχι απλά να σκοτώνει, αλλά να το κάνει αυτό με τρόπο κυνικό και μαζικό, να βιάζει. Αυτή η κοσμοθεωρία είναι απαράδεκτη για μας, να δώσουμε κάτι στην Ρωσική Ομοσπονδία και να υποκρινόμαστε ότι έγινε κάποιος μικρός πόλεμος. Αυτό είναι αδύνατο», δήλωσε ο Ποντολιάκ.

Επίσης χαρακτήρισε απαράδεκτες τις προτάσεις για δήθεν κατάπαυση του πυρός χωρίς την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων, επειδή στην περίπτωση αυτή, η Ρωσία θα ελέγχει μέρος του ουκρανικού εδάφους.

Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, διαβεβαίωσε ότι υπογραφές συμφωνιών τύπου Μινσκ-2 δεν θα υπάρξουν, καθώς παρόμοιες αποφάσεις θα αναστείλουν τον πόλεμο για κάποιο διάστημα.

Παράλληλα ο Ποντολιάκ, ανέφερε ότι η Ρώσοι εξακολουθούν εμμένουν στα δικά τους στερεότυπα σκέψης, στην ουσία δεν έχουν αλλάξει τις οδηγίες όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις από την αρχή της ευρείας κλίμακας εισβολής ενώ οι διαπραγματεύσεις με την Ρωσική Ομοσπονδία έχουν διακοπεί.

«Ζουν (οι Ρώσοι-σ.σ) σ έναν κόσμο, όπου τάχα υπάρχει ο "ουκρανικός φασισμός". Ο κόσμος όμως το αντιλαμβάνεται και αυτό. Στην ουσία έχει αποδειχθεί με ντοκουμέντα ότι αυτή τη στιγμή στον κόσμο υπάρχει ένας είδος ναζισμού, του ρωσικού ναζισμού. Εκείνοι δεν το έχουν, όμως, καταλάβει... Ασφαλώς θα περάσει κάποιο χρονικό διάστημα, για να περάσουμε σε πιο θεμελιώδη συζήτηση για το πρόβλημα αυτό, το πρόβλημα της αποναζιστικοποίησης της Ρωσίας, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Ποντολιάκ.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν είχε δηλώσει ότι καμία από τις πλευρές δεν πρέπει μετά τον πόλεμο να βγει μειωμένη και ότι τάσσεται υπέρ της αναζήτησης δρόμων για να βγουν οι Ρώσοι από την κατάσταση αυτή.

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απαντώντας υπογράμμισε ότι η Ουκρανία δεν προτίθεται και δεν θα επιδιώξει «να διατηρήσει το πρόσωπο του Πούτιν» προχωρώντας σε κάποιες υποχωρήσεις ως προς την κυριαρχία της για να τελειώσει ο πόλεμος.

Ρωσία: Καμία ανταλλαγή Ρώσων αιχμαλώτων με μαχητές του τάγματος Αζόφ

Το κοινοβούλιο στη Ρωσία θα εξετάσει το ενδεχόμενο να απαγορεύσει την ανταλλαγή Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου με μαχητές του ουκρανικού τάγματος Αζόφ. Αυτό δήλωσε νωρίτερα ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας, μετά την παράδοση Ουκρανών υπερασπιστών του χαλυβουργείου Αζοφστάλ της Μαριούπολης στις ρωσικές δυνάμεις.

Το τάγμα Αζόφ, μια εθνικιστική πολιτοφυλακή που έχει ενσωματωθεί στην Εθνοφρουρά της Ουκρανίας, έγινε το σύμβολο αντίστασης κατά των ρωσικών στρατευμάτων στην πόλη, η οποία βίωσε ορισμένες από τις σφοδρότερες μάχες σε αυτό που η Μόσχα αποτελεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.

Η Μόσχα θεωρεί, ωστόσο, πως το τάγμα είναι ο κύριος αυτουργός του καταγγελλόμενου από την Ρωσία ριζοσπαστικού αντιρωσικού εθνικισμού στην Ουκρανία ή ακόμα και ναζισμού από τον οποίο λέει ότι πρέπει να προστατεύσει τους ρωσόφωνους της Ουκρανίας.

Ο Βιτσισλάβ Βολόντιν, πρόεδρος της Δούμας, δήλωσε πως τα μέλη του είναι «εγκληματίες ναζί» που δεν πρέπει να περιληφθούν στις ανταλλαγές αιχμαλώτων.

«Είναι εγκληματίες πολέμου και πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να τους οδηγήσουμε ενώπιον της δικαιοσύνης», είπε.

Ο ιστότοπος της Δούμας αναφέρει ότι ζήτησε από τις κοινοβουλευτικές επιτροπές άμυνας και ασφάλειας να ετοιμάσουν οδηγίες προς αυτό τον σκοπό.

Το τάγμα αρνείται ότι είναι φασιστικό, ρατσιστικό ή νεοναζιστικό και η Ουκρανία λέει ότι έχει μεταρρυθμιστεί και έχει απομακρυνθεί από τις ριζοσπαστικές εθνικιστικές καταβολές του.

Το Κίεβο αρνείται επίσης ότι οι Ρωσόφωνοι διώκονται στην Ουκρανία και λέει ότι ο ισχυρισμός ότι έχει μια φασιστική ατζέντα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που επαναλαμβάνεται καθημερινά σε ρωσικά μέσα ενημέρωσης, είναι αβάσιμο πρόσχημα για τη ρωσική επιθετικότητα.

Η Μόσχα ανέφερε νωρίτερα σήμερα ότι πάνω από 250 Ουκρανοί μαχητές στο χαλυβουργείο Αζοφστάλ, τελευταίο προπύργιο της ουκρανικής αντίστασης στη Μαριούπολη, παραδόθηκαν και ότι 51 θα νοσηλευτούν για σοβαρούς τραυματισμούς.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πεσκόφ δήλωσε πως ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εγγυήθηκε ότι όλοι θα τύχουν μεταχείρισης «σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα».

Η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν ήδη πραγματοποιήσει αρκετές ανταλλαγές αιχμαλώτων.

Η αναπληρώτρια υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Χάνα Μαλιάρ δήλωσε πως «μια διαδικασία ανταλλαγής θα λάβει χώρα» για την επιστροφή των στρατιωτών.

Ο Λεονίντ Σλούτσκι, που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις της Μόσχας με την Ουκρανία και είναι επικεφαλής της επιτροπής διεθνών υποθέσεων της Δούμας, αποκάλεσε, όμως, τους απομακρυνθέντες μαχητές του Αζόφ «ζώα με ανθρώπινη μορφή» και είπε ότι θα πρέπει να λάβουν τη θανατική ποινή.

«Δεν αξίζουν να ζουν μετά τα αποκρουστικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν και διαπράττονται συνεχώς εναντίον των αιχμαλώτων μας», δήλωσε στη Δούμα.

ΗΠΑ: Το Κογκρέσο ενέκρινε πακέτο βοήθειας 40 δισ. δολάρια στην Ουκρανία - Ξεχωριστό πρόγραμμα στήριξης συμφώνησαν οι G7

Την ίδια ώρα, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία το πακέτο βοήθειας-μαμούθ, ύψους 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για την Ουκρανία, σε μια νέα επίδειξη της αδιαπραγμάτευτης υποστήριξης της Ουάσινγκτον στο Κίεβο.

Αυτό το πακέτο βοήθειας περιλαμβάνει ένα μακροοικονομικό και ανθρωπιστικό κομμάτι, και επιπλέον ένα εξοπλιστικό πακέτο. Την περασμένη εβδομάδα έδωσε την έγκρισή της η Βουλή των Αντιπροσώπων και σήμερα, ενώ η ψηφοφορία συνεχιζόταν, εγκρίθηκε και από τη Γερουσία με ψήφους 79 υπέρ έναντι 11 κατά.

«Είναι ένα μεγάλο πακέτο και θα καλύψει τις μεγάλες ανάγκες του ουκρανικού λαού καθώς αγωνίζεται για την επιβίωσή του», είπε ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, προτού ξεκινήσει η ψηφοφορία. «Εγκρίνοντας αυτήν την κατεπείγουσα βοήθεια, η Γερουσία μπορεί τώρα να πει στον ουκρανικό λαό: η βοήθεια είναι καθ’ οδόν. Πραγματική βοήθεια. Σημαντική βοήθεια. Βοήθεια που θα διασφαλίσει τη νίκη των Ουκρανών», πρόσθεσε.

Το νομοσχέδιο θα προωθηθεί τώρα στον Λευκό Οίκο, προκειμένου να υπογραφεί από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Μεταξύ άλλων προβλέπεται η αποδέσμευση 6 δισεκ. δολαρίων ώστε η Ουκρανία να εξοπλιστεί με θωρακισμένα οχήματα και να ενισχύσει την αντιαεροπορική άμυνά της, την ώρα που μαίνονται οι μάχες στις νότιες και ανατολικές επαρχίες της. Περίπου 9 δισ. δολάρια θα δοθούν εξάλλου για να διασφαλιστεί «η συνέχιση της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών».

Στα μέσα Μαρτίου το Κογκρέσο είχε ήδη αποδεσμεύσει περίπου 14 δισ. δολάρια για την αντιμετώπιση της ουκρανικής κρίσης. Όμως ο πρόεδρος Μπάιντεν ζητούσε εδώ και πολλές εβδομάδες μια σημαντική τροποποίηση στον προϋπολογισμό ώστε να στηρίξει την Ουκρανία σε αυτή τη νέα φάση του πολέμου.

Συμφωνία και στους G7

Εν τω μεταξύ, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν δήλωσε σήμερα ότι οι ομόλογοί της στην G7 συμφώνησαν να στηρίξουν την Ουκρανία με τους οικονομικούς πόρους που χρειάζεται στον αγώνα της ενάντια στη ρωσική εισβολή, χωρίς να επιβεβαιώσει το ποσό των 18,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αναφερόταν στο προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος.

Σε δηλώσεις της σε δημοσιογράφους μετά την πρώτη ημέρα της συνόδου των υπουργών Οικονομικών και των κεντρικών τραπεζιτών της G7, η Γέλεν είπε ότι οι δεσμεύσεις για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας έχουν ξεπεράσει τα 15 δισ. δολάρια που το Κίεβο εκτιμά ότι θα χρειαστεί τους επόμενους τρεις μήνες.

«Το μήνυμα ήταν “Στηρίζουμε την Ουκρανία”. Θα συγκεντρώσουμε τους πόρους που χρειάζονται για να αντεπεξέλθουν», είπε η αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν.

(πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)