«Ήταν μια καλή παραγωγική χρονιά κυρίως από άποψη ποιοτικών προδιαγραφών για όλους τους ελαιοπαραγωγούς της Ερμιονίδας». Το παραπάνω συμπέρασμα συνοψίζει την ελαιοκομική χρονιά που ολοκληρώνεται, όχι μόνο για την Ερμιονίδα και την Αργολίδα, αλλά και για τις υπόλοιπες περιοχές της Πελοποννήσου, την ώρα που το «Bloomberg» εξηγεί το γιατί η τιμή του ελαιόλαδου μπορεί να μην επιστρέψει ποτέ στα παλιά χαμηλά επίπεδα!

Το ελαιόλαδο της Ερμιονίδας, που έχει αποκτήσει ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) με την επωνυμία του Κρανιδίου – γιορτάζεται, άλλωστε, κάθε χρόνο – κερδίζει παγκόσμιες διακρίσεις λόγω της ποιότητάς του που έχει ξεπεράσει τα σύνορά της Ελλάδας.

Θα σταθούμε και στα όσα είπε ο Κώστας Βλαχογιάννης, παραγωγός και διαχειριστής ενός από τα πιο γνωστά ελαιοτριβεία της περιοχής, μιλώντας στην εκπομπή της ΕΡΤ «Περίμετρος», για την ποιότητα του λαδιού και τι την καθορίζει, εξηγώντας το γιατί φέτος το ελαιόλαδο είναι λιγότερο σε ποσότητα, αλλά πολύ καλύτερο στο ποιότητα. Κάτι που μπορεί να διατηρήσει και τις τιμές πώλησης σε σχετικά υψηλά επίπεδα μέσα και στο 2025, μέχρι να φτάσουμε στη νέα περίοδο παραγωγής. Γι’ αυτόν τον λόγο θα κάνουμε πρώτα ειδική μνεία στα όσα γράφονται και στο εξωτερικό για την τιμή του ελαιόλαδου, σε σχέση με την παραγωγή και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου και όχι μόνο…

Bloomberg: Γιατί η τιμή του ελαιόλαδου μπορεί να μην επιστρέψει ποτέ στα παλιά χαμηλά επίπεδα

Μπορεί φέτος να σημειώνεται σημαντική πτώση της τιμής του ελαιόλαδου – λόγω της πλούσιας παραγωγής στον ευρωπαϊκό νότο (σε αντίθεση με το 2023) – αλλά οι χαμηλές τιμές ενδέχεται να είναι ένα παροδικό φαινόμενο, ανεξάρτητα σε ένα βαθμό από το ύψος της μελλοντικής παραγωγής του.

Και αυτό γιατί έχει αυξηθεί εξαιρετικά η παγκόσμια ζήτηση για το ελαιόλαδο, γεγονός που δεν αναμένεται να ρίξει μεσο-μακροπρόθεσμα τις τιμές του ελαιόλαδου στις παλιότερες χαμηλές τιμές του, ακόμα και αν διατηρηθεί ψηλά η παραγωγή, δεδομένου ότι τα αποθέματα είναι σε ιστορικά χαμηλά.

Δημοσίευμα στο «Bloomberg» στις 20 Δεκεμβρίου, σημείωνε πως η συγκομιδή της ελιάς βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή της Ανδαλουσίας της Ισπανίας, η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής. Συνήθως, ο όγκος της συγκομιδής κορυφώνεται εκεί λίγο πριν από τα Χριστούγεννα και μέχρι τώρα έχουμε μια πολύ καλή ιδέα τόσο για την ποσότητα όσο και για την ποιότητα.

Χάρη στην καλύτερη σοδειά, η Ανδαλουσία είναι πιθανό να παράγει περίπου 1 εκατομμύριο τόνους ελαιόλαδου την περίοδο 2024 – 2025, αυξημένο κατά 77% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αν προσθέσει κανείς και άλλες περιοχές της Ισπανίας, καθώς και καλές σοδειές επίσης στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Τυνησία και, κυρίως, την Τουρκία, και η παγκόσμια παραγωγή αναμένεται να ανακάμψει σε περίπου 3,4 εκατομμύρια τόνους, από λιγότερους από 2,6 εκατομμύρια τόνους την περίοδο 2023 – 2024.

Μεταξύ των μεγάλων παραγωγών, μόνο η Ιταλία δεν έχει ακόμη ανακάμψει, καθώς ένας ιός σκοτώνει τα ελαιόδεντρα της χώρας. Η συγκομιδή δεν θα ολοκληρωθεί πριν από τις αρχές Μαρτίου, αλλά η αγορά δεν περιμένει. Μόλις έγινε σαφές ότι η σοδειά ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι τα δύο προηγούμενα χρόνια, όλοι έσπευσαν να πουλήσουν.

Το κόστος του ισπανικού εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου υψηλής ποιότητας στη χονδρική αγορά έχει μειωθεί σε περίπου 4.250 δολάρια ανά τόνο, μειωμένο περισσότερο από το μισό από το ιστορικό υψηλό των 10.000 δολαρίων ανά τόνο που σημειώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024. Στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ένα λίτρο ελαιόλαδου θα μπορούσε σύντομα να πέσει από περισσότερα από 10 ευρώ ανά λίτρο σε περίπου 5 ευρώ ανά λίτρο.

Η πτώση της τιμής αποτελεί μεγάλη ανακούφιση για τους νοτιοευρωπαίους, για τους οποίους το ελαιόλαδο είναι τρόπος ζωής. Για πολλές οικογένειες στην περιοχή, η υψηλότερη τιμή του ήρθε να συμβολίσει τον αγώνα κατά του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού.

Για τους Ισπανούς, αυτή ήταν μια πραγματική κρίση. Ο μέσος Ισπανός καταναλώνει περίπου 14 λίτρα σε έναν κανονικό χρόνο. Για μια τετραμελή οικογένεια και ένα νοικοκυριό στην Ισπανία, αυτό σημαίνει κόστος από 450 ευρώ σε ένα χρόνο με τη μέση τιμή λιανικής πώλησης του 2023 – 2024. Οι Έλληνες είναι οι πρωταθλητές του ελαιολάδου, καταναλώνοντας περισσότερα από 20 λίτρα ανά άτομο ετησίως. Οι Ιταλοί έρχονται αμέσως μετά, καταναλώνοντας περίπου 11 λίτρα.

Έτσι, η πτώση των τιμών χονδρικής αποτελεί μια τεράστια ανάσα.

Οι ανησυχίες

Υπάρχουν, ωστόσο, ανησυχίες πως μία τέτοια αντίδραση μπορεί να ήταν υπερβολική. Και αυτό για τους εξής λόγους:

1. Μετά από δύο χρόνια κακής σοδειάς, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στην Ισπανία είχαν έλλειψη μετρητών, οπότε πούλησαν τη σοδειά τους όσο πιο νωρίς μπορούσαν, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η αγορά. Αλλά οι πωλήσεις θα στερέψουν αργότερα, βάζοντας ένα «πάτωμα» στην πτώση των τιμών. Επιπλέον, τα παγκόσμια αποθέματα ελαιόλαδου έχουν εξαντληθεί και θα χρειαστούν σημαντικά περισσότερα από μία καλή σοδειά για να αναπληρωθούν τα αποθέματα.

Στην Ισπανία, τα αποθέματα έκλεισαν την περίοδο 2023 – 2024 περίπου στο 1/4 του τυπικού επιπέδου. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα αποθέματα ελαιολάδου την περασμένη σεζόν μειώθηκαν σε χαμηλό 57 ετών, διαμορφούμενα περίπου στο μισό του μέσου όρου των δύο τελευταίων δεκαετιών. Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια πλούσιας παραγωγής, πριν τα αποθέματα αναπληρωθούν αρκετά ώστε οι τιμές να επανέλθουν στα προ της κρίσης επίπεδα.

2. Το ελαιόλαδο είναι «θύμα» της ίδιας του της επιτυχίας. Με τη μεσογειακή διατροφή να κερδίζει δημοτικότητα σε όλο τον κόσμο, η κατανάλωση ελαιολάδου έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια. Και η τάση αυτή φαίνεται ότι θα συνεχιστεί, παρά τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών.

Το ελαιόλαδο, το οποίο είναι πολύ αγαπητό στη νότια Ευρώπη, αντιπροσωπεύει ένα μικρό κλάσμα της παγκόσμιας κατανάλωσης βρώσιμων ελαίων. Το 2020, αντιπροσώπευε λιγότερο από το 2% της παγκόσμιας αγοράς, στο ίδιο επίπεδο με το βαμβακέλαιο και το λάδι καρύδας. Το φοινικέλαιο και το σογιέλαιο αντιπροσωπεύουν μαζί το 65%, το ηλιέλαιο και το κραμβέλαιο αντιπροσωπεύουν άλλο ένα 24% μαζί. Έτσι, το ελαιόλαδο έχει περιθώρια να κερδίσει εύκολα μερίδιο αγοράς. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί: Η προσφορά είναι περιορισμένη και οποιαδήποτε αύξηση της δημοτικότητας θα αναγκάσει τις τιμές να ανέβουν πολύ υψηλότερα.

Πόσο δημοφιλές γίνεται το ελαιόλαδο; Πολύ, λένε οι στατιστικές. Στις ΗΠΑ, η ζήτηση έχει αυξηθεί περισσότερο από 300% τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ή αν σκεφτεί κανείς τη Γαλλία, τη χώρα του βουτύρου, όπου η ζήτηση έχει αυξηθεί κατά 400% από το 1990 και σήμερα η κατανάλωσή της φτάνει την αντίστοιχη της Ελλάδας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο παρατηρήθηκε θεαματική ανάπτυξη – πιθανώς βοήθησε το γεγονός ότι μετακόμισα από τη Μαδρίτη στο Λονδίνο πριν από μερικές δεκαετίες. Από το 1990, η βρετανική κατανάλωση ελαιολάδου έχει αυξηθεί κατά περίπου 1.100%. Παρόμοια είναι η ιστορία και στις αναδυόμενες αγορές, όπου το ελαιόλαδο κάνει μεγάλη πρόοδο σε χώρες όπως η Βραζιλία. Η ζήτηση σε αυτά τα νέα κέντρα κατανάλωσης φαίνεται επίσης λιγότερο ευαίσθητη στις τιμές από ό,τι στις βασικές περιοχές της Μεσογείου.

Με τα χαμηλά αποθέματα και την ανεβασμένη ζήτηση, οι τιμές του ελαιολάδου δεν μπορούν να πέσουν παρά μόνο μέχρις ενός σημείου. Η κρίση τελείωσε, αλλά τα χρόνια της αφθονίας φαίνονται πολύ μακριά. Ίσως δεν είναι σε κακό αποτέλεσμα: Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, οι παραγωγοί ελαιολάδου, που επί μακρόν αποτελούσαν τον πιο αδύναμο κρίκο στην αλυσίδα εφοδιασμού, θα πάνε καλά. Αν σας αρέσει το ελαιόλαδο, αυτό είναι λόγος να το γιορτάσετε.

Η ποιότητα του ελαιόλαδου του Κρανιδίου Ερμιονίδας καθορίζει τα πρότυπα γεύσης και οξύτητας, ξεπερνώντας τα σύνορα της Ελλάδας

Όπως αναφέρθηκε, το Κρανίδι Ερμιονίδας, με την πολύχρονη παράδοση στην ελαιοκαλλιέργεια, βάζει τη δική του υπογραφή στον παγκόσμιο χάρτη του ελαιολάδου. Τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα της περιοχής αναδεικνύονται συνεχώς με διακρίσεις και βραβεία, χάρη στη μοναδική τους γεύση, τα αρώματα και τις χαμηλές οξύτητες. Έχει αποκτήσει, άλλωστε, και ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης).

Ο Κώστας Βλαχογιάννης, παραγωγός και διαχειριστής ενός από τα πιο γνωστά ελαιοτριβεία της περιοχής, μιλώντας στην εκπομπή της ΕΡΤ «Περίμετρος», εξηγεί τα μυστικά πίσω από την επιτυχία. «Η φετινή παραγωγή ήταν μικρότερη, λόγω των κλιματολογικών συνθηκών που είχαμε το προηγούμενο διάστημα, αλλά το λάδι που παράγεται είναι εξαιρετικής ποιότητας. Η ξηρασία και οι λιγοστές βροχές συνέβαλαν στο να αποφευχθούν ασθένειες και να παραχθεί ένα λάδι με χαμηλή οξύτητα και έντονα αρώματα».

Το ελαιόλαδο του Κρανιδίου ξεχωρίζει για την καθαρότητά του, την ισορροπημένη πικρή γεύση και την υψηλή περιεκτικότητα σε φαινόλες. Πρόκειται για έναν φυσικό χυμό ελιάς που δημιουργείται χωρίς πρόσθετες επεξεργασίες, διατηρώντας τη μοναδικότητά του. Όπως σημειώνει ο κ. Βλαχογιάννης, οι καταναλωτές μπορούν να βρουν λάδι με οξύτητα κάτω από το 0,3 – επίπεδο που συναντάται σπάνια στα παρθένα ελαιόλαδα. Συνήθως τα παρθένα ελαιόλαδα κυμαίνονται σε οξύτητες από 0,3 έως 0,8. Αυτό έχει πιο πικρή γεύση με περισσότερες φαινόλες και είναι λιγότερο διαυγές. Το λεπτό καθαρό λάδι είναι φιλτραρισμένο – ραφιναρισμένο- επεξεργασμένο. Αυτό είναι απολύτως φυσικός χυμός ελιάς, όπως λαμβάνεται από την σύνθλιψη του καρπού.

Χωρίς νερό δεν γίνεται παραγωγή, αλλά το πολύ δημιουργεί άλλου είδους προβλήματα, με την υγρασία που προκαλεί ασθένειες. Με την υπάρχουσα ισορροπία επιτυγχάνεται το καλύτερο αποτέλεσμα.
Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις είναι, ωστόσο, έντονες. Η δυτική και η ανατολική Πελοπόννησος έχουν διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες, και η ξηρασία δυσχεραίνει την παραγωγή σε μεγάλες ποσότητες. Η έλλειψη νερού αποτελεί, παράλληλα, μεγάλο εμπόδιο για τους καλλιεργητές. Προτάσεις όπως η δημιουργία μονάδων αφαλάτωσης εξετάζονται, αν και είναι ενεργειακά κοστοβόρες και ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά το οικοσύστημα. Σίγουρα, άλλες προοπτικές θα υπάρξουν με την υλοποίηση του έργου μεταφοράς νερού από τον Ανάβαλο.

Το ελαιόλαδο του Κρανιδίου παραμένει ένα μοναδικό προϊόν που φέρνει την Ελλάδα στο προσκήνιο της παγκόσμιας αγοράς, διατηρώντας τη γεύση και την ποιότητά του αναλλοίωτες και αυτό θα πρέπει να διατηρηθεί με κάθε κόστος.

Πληροφορίες από ΕΡΤ, newsit.gr, bloomberg

Η συγκομιδή του καρπού της ελιάς συνεχίζεται αυτή την περίοδο με αμείωτους ρυθμούς σε όλη τη χώρα, όπως φυσικά και σε νομούς της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Εάν κάποιος κάνει ένα ταξίδι στην Αργολίδα, και στους τέσσερις Δήμους της, ακούει… ήχους που παραπέμπουν σ’ αυτή τη μαγική διαδικασία. Όπως φυσικά και στην Ερμιονίδα, και αναφέρουμε τη συγκεκριμένη περιοχή, διότι το λάδι με την επωνυμία Κρανιδίου έχει αποκτήσει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, ενώ γιορτάζεται κάθε χρόνο…

Στα ελαιοτριβεία έχουμε το τελικό στάδιο παραγωγής του φρέσκου ελαιόλαδου. Όπως και στο μάζεμα των καρπών της ελιάς, οι παραγωγοί έχουν, πλέον, μηχανήματα, έτσι και στα ελαιοτριβεία με το πέρασμα των χρόνων η διαδικασία απλοποιήθηκε.

Εμείς οι παλαιότεροι, θυμηθήκαμε στα χωριά, και το πάτημα του πολτού της ελιάς με τις πέτρες, όπως και η εναπόθεσή του σε τσούλια, για να μπει στη συνέχεια στην πρέσα. Τότε που δοκίμαζε κάποιος το λάδι και σε ψωμί, το οποίο πρώτα είχε ζεσταθεί στη φωτιά! Αυτή η διαδικασία τηρείται και στις μέρες σας σε χώρες γύρω από τη Μεσόγειο, όπως ο Λίβανος. Χώρες που ευδοκιμούν ελιές…

Δείτε σχετικά βίντεο και για μάθετε οι νεότεροι, πως και στην Ελλάδα, έβγαινε πριν από χρόνια το λάδι:

Τα βίντεο δημοσίευσε η Helene Khattar (στο Facebook), η οποία διατηρεί κατάστημα ειδών υγιεινής διατροφής με την επωνυμία «Mounewbeit».

Διαβάστε ακόμα:

Η συλλογή των καρπών της ελιάς και η παραγωγή του ελαιόλαδου (βίντεο)

Αυτή την περίοδο έχει ξεκινήσει το μάζεμα της ελιάς και η παραγωγή φρέσκου ελαιόλαδου σε πολλές περιοχές της χώρας μας. Μέσα σ’ αυτές είναι φυσικά η Αργολίδα και ειδικότερα η Ερμιονίδας, μιας και το ελαιόλαδο της περιοχής με πρωτεύουσα το Κρανίδι έχει αποκτήσει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ).

Στην Ερμιονίδα υπάρχει, άλλωστε, μέσα στον Οκτώβριο και σχετική γιορτή. Τα προβλήματα είναι πολλά σε όλη τη χώρα, λόγω και της ανομβρίας. Ο «Π» θα σας παρουσιάσει το… ταξίδι της ελιάς από το χωράφι έως και το ελαιοτριβείο, όπου γίνεται η παραγωγή του ελαιόλαδου με βίντεο από άλλες περιοχές, η διαδικασία είναι, άλλωστε, κοινή… Τώρα, άλλωστε, η συλλογή των καρπών της ελιάς πραγματοποιείται και με ειδικά μηχανήματα, τα οποία έχουν αντικαταστήσει το χτένι και τα χέρια!

Δείτε βίντεο απ’ τα Μπαρδουνοχωρια

Βίντεο από συλλογή καρπών ελιάς:

https://www.facebook.com/reel/899118838497305